PASALṬHATE SULHNU

 '𝐏𝐀𝐒𝐀𝐋Ṭ𝐇𝐀𝐓𝐄 𝐒𝐔𝐋𝐇𝐍𝐔' 

𝑱𝒆𝒔𝒔𝒆 𝑳𝒂𝒍𝒓𝒆𝒎𝒑𝒖𝒊𝒂 𝑷𝒂𝒄𝒉𝒖𝒂𝒖. 𝑯𝒎𝒖𝒏𝒌𝒉𝒂𝒘𝒉𝒂𝒓 𝑹𝒖𝒏.



𝐁𝐔𝐍𝐆 𝐊𝐇𝐀𝐓𝐍𝐀


Ni tla tur chu khawthlang lamah chuan a her liam lek lek tawh a. Fûr lai ni mah se la, chhûm kâra ni tla tur êng mâwi tak mai chuan, Lenpui khua leh a hual vêltu tlâng leh mual te chu mâwi leh lung tilêng êm êm mai hian a rawn chhun sen riai a. Pathlawi lunglên tlâng chhîp sâng lai deuhte pawh chu, ni tla tur kâwl êng chuan a chhun tle sur mai a. Lo-sûl thereng an hrâm chiah chiah a, thingzâr belin lelthang a lo kiu ve vawng vawng bawk a. Chumi tlaia ni tla tur zet chuan Lenpui khaw mipuite rilru a chawk thovin, an lung pawh a tilêng kher mai. Mi tam tak chuan an nunhlui mual liam ta te kha ngaihtuah kîrin, ni tla tur kâwl êng sen phût mai chu an thlîr vawng vawng hlawm a.


Lenpui khaw lal in sàngpârah chuan Lalkunga leh a Khâwnbâwl Upate chu, ni tla tûr thlir pahin zû an lo khawn ve mêk a. Chumi tlaia ni tla tûr zet chuan an lung a lên tlâng hlawm hlê a ni ang, ngâwi rengin ni tla tûr kâwl êng sen phût mai chu an thlîr leh vawng vawng ṭhin a. A tawpah zawng Lalkunga chu a rawn ṭawng chhuak ta nge nge a. A zu khawn lai chu a han tlâk tê tê a, chutah muang cherh chawrh hian, "Kan khaw awm dan zet chuan lung a tilêng rum rum alâwm le ," a han ti a.
Khâwnbâwl Upamin Dophunga chuan, "Ni e tiraw? Kan vanglai te pawh min hriat chhuahtir rum rum mai ka ti!" a rawn ti ve charh charh a. 


Lalkunga chuan, "Kan thu dang alai chuan, Kâpliana pain min peih loh san hma lutuk hi chu a pawi teh zawng a ni e. A liam ta vung vung mai si a, khua a tihar roh khawp mai," tih boh boh pahin a zu no ken lai chu a han tlâk leh piap a. Dophunga chuan, "A nia sin, i khaw daingul leh phaw, râl leh sa hrâng laka kan thlamuanpui berin, hun lo taka min han liamsan ta mai hi chu, a runthlâk ka ti tâwp thei lo chu a ni e. A thih dân lah khân a tu a pawh mai kha min ti thinrim vek chu a ni e. Sawi chhuah fo lah hi hmeichhia nghal loh, ka thin hi a la rim reng mai a ni," tih pahin a vaibêl zûk lai chu a han fâwp hrâwk hrâwk a.


Khâwnbâwl Upa Aikunga pawh chuan, "Pasalṭhate hi zawng an lo hlu a ni e. Anmahni avangin nunau kan thlamuang a, mikawlh sakawlh lakah ni se kan innghahna ber anni zel a, an hming ringawt pawh hian khawtlâng a muan ngai e. Kâpliana pa zawng kan la ui dâwn chauh niin ka hria. A hmingin pasalṭhate chu la kawl ve bawk mah ila; râl leh sa hrâng hmaa ding tûr meuh erawh chu sawi tlâk pawh kan nei lo ve. Leido kan nei lo hlauh hi chu a tihzia ka lo ti ru ve mai mai asin," a lo ti ve bawk a.
Chutah ngâwi renga lo ṭhu ve reng Phunzama, Paihte pasalṭha, a lo upat tâk hnua Lalkunga'n khâwnbâwl upa atâna a ruat tâk chu a rawn ṭawng chhuak ve ta a. Aw zawi raih mai hian, "Sa huai chu sa huai vêkin a thlâk leh ṭhin an lo tih kha maw, Kâpchhunga huaisen zia leh chak zia kan hre ṭheuh tawh a, a fapa Kâpliana pawh hi duai lo tak tûr chu a ni e. In lo chîk ve ngai emaw ka hre law, an inah hian ka chuangkai zeuh zeuh ṭhin a, a mizia leh kawng engkim maiah hian a pa dung a rawn thul zo dâwn khawpin ka hria. A mitmeng aṭang mai pawhin hlauh vak a neiin ka hre lo," a lo ti ve boh boh a.


Lalkunga pawh chuan, "I han sawi tâkah chuan, khutê, sa lah zuk kâp thei phian roh va maw le! A pa ang maiin ram lamah thang a chhuah thei ṭêp tawhin ania ka rin ni," a han ti deuh lûng lûng a. Chutih lai tak chuan râl khat aṭangin hlado chham thâwm a rawn ri vó vó a :


"𝒁𝒊𝒏𝒈𝒑𝒉𝒖𝒍 𝒆, 𝒑𝒉𝒂𝒊𝒌𝒊𝒑 𝒕𝒍𝒂𝒏 𝒕𝒖𝒎 𝒕𝒍𝒂𝒏𝒈𝒕𝒊𝒏 𝒌𝒂𝒍 𝒎𝒂𝒘𝒊 𝒇𝒖𝒏𝒈𝒌𝒊 𝒕𝒊𝒂𝒍 𝒆,
𝑹𝒖𝒂𝒍𝒊𝒏 𝒆, 𝒔𝒆𝒍𝒏𝒂 𝒖 𝒍𝒂𝒘, 𝒌𝒂𝒏 𝒕𝒖𝒂𝒍𝒂𝒉 𝒛𝒊𝒏𝒈𝒏𝒂 𝒕𝒉𝒊𝒏𝒈 𝒍𝒆𝒏𝒄𝒉𝒉𝒂𝒘𝒍 𝒆."


tiin, silai riin a zui nghal dut dut bawk a. Chu veleh, Lenpui khaw naupangho chu kawtchhuah lam panin an tlãn ta sung sung a, an hnung deuhah tlangvâl rualin an zui ve nghal a. Putar ṭhenkhat chuan 'A tu tak chu ni ang maw…?' ti rilru neuh neuh chungin naupangho tlânna lam chu, kawtkai aṭangin an lo thlîr ve doh doh bawk a.


Lalkunga chuan, "Chu! ngawiteh u, hlado chham thâwm lah ni àwm taka ka hriat chu le? Sa hrângin ka khua a rawn làwiluh lohna pawh a rei ta e. Pasalṭha, hlado chham ri pawh kan hre khât tawh ngei mai. Tlangaupa, nang zuk tlâwmngai mai ta che. Chanchin zuk ngaihven thuai teh," a han ti a. Tlangau pa pawh chu hmanhmawh takin a chhuak zui nghal a.


Tlangaupa chu a rawn kîr leh thuai a. A rawn tlân hah deuh bawk a ni ang, a thaw huam huam mai leh nghal. Dophunga chuan, "E khai! I va rawn kîr leh hma si ve? I zuk thleng hman meuh maw?" a lo ti a. Tlangaupa chuan, "Ka..ka...thleng hman e!" thaw deuh hlawp hlawp chung hian a han chhâng a. 


Aikunga chuan, "I thâwk nasat dânah boruak i khawp kham lo a ni ang ka ti! Khai, chanchin chu min han hrilh thuai thuai teh," tih pahin a han nui sûn sûn a. Tlangaupa chuan, "Pasalṭha Kâpchhunga fapa khân tumpang a kâp a ni àwm e. A ki pawh a ṭha kher asin. Khatiang khawpa tumpang ki kual mâwi leh ṭha kha ka la hmu lo," a han ti a. 


Lalkunga chuan, "Chhei raw! Tlangau pa hian dâwt zawng min hrilh hauh lovang le. Titeh u, ka ho ngeiin i zuk en ve teh ang u. Sa lu lawm pawh a khât tawh alâwm le. Tlangaupa, ka zu bêl pakhat zâwk kha rawn pu thla ang che aw," tih pahin a tho chhuak zui nghal a. Khâwnbâwl upate pawh chuan an zui ve nghal vat a. Kâpchhunga te in lam pan chuan an inzui thla ta diah diah a.


Kâpliana te hi an thlahtute aṭang rêng pawha pasalṭha leh huaisena sawi anni fo ṭhin. Sawi tawh ang khân, Kâpliana pa Kâpchhunga hi Lalkunga khaw pasalṭha chhuanvawr, sa leh râl hmaa an innghahna ber a ni a. Ram lamah vawihnih ngawt thang a chhuah hman a. A sa kah lû te chu an sumhmun bang velah an târ thliah thluah mai a ni. A huaisen êm avangin mite mak tih pawh a hlawh hle nghe nghe a, a thih dàn pawh hian sawi a hlawh kher mai.


Vawikhat chu Kâpchhunga leh a ṭhianpa Khambika hi Vawmbûk ngawah an ramchhuak a. Vanduaithlâk tak maiin keipui hrawl zet mai nen an intawng sual palh ta tlat mai le. An inrin hman hmâin keipui chuan a rawn zuan ta thut mai a, silai han chelekna hman ni tawh hek lo le, Kâpchhunga chuan sakei beng pahnihah chuan nghet tak mai hian a lo man ta tlat mai a. Sakei pawh chuan engtin mah a ti thei mai bik lo. Chutia sakei a vawn beh lai chuan a ṭhianpa hnenah sakei chu lo kâphlum turin a han hrilh a; mahse, a ṭhianpa chuan hlauin a tlan hawsan ta hlauh zâwk a.


Chutia amah chauha sakei nena an insual tâk rengah chuan an insualna hnuhma chu fîng khat vel lai chu a pe hen hun mai a. A tâwp a tâwpah zawng Kâpchhunga chuan sakei nghâwng ruh chu a herh tliak thei hrâm a, sakei na ti leh han zal tur chu, Kâpchhunga chuan a chempui a sah tuma a'n intintuah leh inthlahdul lai tak chuan a lu-ah tak sakei chuan a hap ta thut mai a, a thluak a pawh a. Sakei bulah chuan nikhaw hre lovin a let ve ta reng mai a ni.


Khambika khân khuaah mipui a han pun a, pasalṭha leh tlangvâl ṭhahnem tak an thawk chhuak nghal a. A hmun an zuk thlen chuan, sakei ruang bula Kâpchhunga lo let reng chu an zuk hmu ta a ni. Rang takin an bâwihsawm nghal a; mahse, sakei khan a lo hliam na êm a, rei pawh dam lovin khua an thlen hma lawkin a chatthla ve ta nge nge a.


Chutia Lenpui khuain an pasalṭha chhuanvawr ber an chân ta mai chuan an rilru a ti na tlâng hlawm ngei mai. Khambika chu dawihzep tiin, 'Mahni ṭhiante pawh chhan ngam hlei lo, pawnfen fêng tlâk i ni e' an tih khum hial a, mi ngei pawh a hlawh kher mai. Lenpui khuaa awm reng pawh nuam ti lovin an pêm ta daih nghe nghe a ni. Tîtia an sawi dân chuan, Kâpchhunga leh Khambika hian an tlangvâl laiin ngaihzâwng an inṭawm a ni âwm a. Khambika hi a chuang ta zâwk si a, Kâpchhunga te inneih zân chuan a thinrimin Zâwlbûkah a inhrosa chiam mai a, 'Rei zawng an innei hlek lovang e,' a ti chhuak hial a ni âwm e. Lalkunga pawh a pasalṭha thih dânah a lungâwi lovin a thin pawh a rim hle mai a. Khambika chu thahtîr ve tâk a nâp hial a ni. Hei vang hian Khambika te chhûng chu Lenpui khuaah an tuitla lo zui a, rei pawh awm lovin an pêm ta vang vang mai a ni.


Kâpliana rilru hi a na hlê mai a, a ṭhianṭhate kiangah chuan, "Ka pa nen kei hi ramchhuak chu ni ila, ka pa hi sakei ka sehtir rêng rêng lo vang," a ti chhuak hial a ni. Hetih lai hian Kâpliana hi rawlthar chhuak âwrh chauh a la ni nghe nghe a. A pa boral hi a tuar khawp mai. 


Mizo upain, "Vanduaina hi a rawn thlen tawh vêk vêk chuan sal khat khatin a rawn thleng lo," an lo tih ang deuhvin, Kâpliana chuan a pa a sùn hnu lawkah a nu pawh chu a sûn veleh ta mai a. Tiang chuan baihvai ang reng takin a rawn seilian chho ve zel a. A pa ang maia ramvachál leh sa kâp thei a rawn ni chho a, ṭhenawm khaw vêngte chu sa a barh a barh ta fo mai, hei vang hian miin an ngaina a, ṭhian pawh a ngah hle ṭhin.


Chumi zân chuan Kapliana te inah sa lu làwm tûrin an khaw paho chu an rawn lût khâwm nak nak hlawm a. Ṭhenkhatin zu bêl an rawn pu lût bawk a. Lal leh a khâwnbâwl upate pawh an tel ve nghe nghe a. Sa lu làm zai sain, zû an khawn pah reng bawk a.


Kâpliana chuan a pa kha a ngai hlê mai a, a lunglêng chuan tiang hian hla a han hril ta a :-


"𝑽𝒂 𝒌𝒐 𝒖, 𝒗𝒂 𝒌𝒐 𝒖, 𝒌𝒂 𝒑𝒂 𝑯𝒎𝒊𝒏𝒈𝒍𝒊𝒂𝒏,
𝑹𝒊𝒉 𝒄𝒉𝒊𝒏 𝒕𝒍𝒂𝒏𝒈𝒂𝒉 𝒗𝒂 𝒌𝒐 𝒖, 𝒌𝒂 𝒑𝒂 𝑯𝒎𝒊𝒏𝒈𝒍𝒊𝒂𝒏.
𝑹𝒊𝒉 𝒄𝒉𝒊𝒏 𝒕𝒍𝒂𝒏𝒈𝒂𝒉 𝒗𝒂 𝒌𝒐 𝒖, 𝒌𝒂 𝒑𝒂 𝑯𝒎𝒊𝒏𝒈𝒍𝒊𝒂𝒏,
𝑷𝒉𝒖𝒍𝒛𝒊𝒏𝒈𝒂𝒉 𝒏𝒈𝒂𝒎 𝒛𝒐 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒆, 𝒌𝒐𝒉 𝒕𝒉𝒆𝒊𝒉 𝒑𝒉𝒖𝒏𝒈 𝒍𝒐𝒉.
𝑷𝒉𝒖𝒍𝒛𝒊𝒏𝒈𝒂𝒉 𝒏𝒈𝒂𝒎 𝒛𝒐 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒆, 𝒌𝒐𝒉 𝒕𝒉𝒆𝒊𝒉 𝒑𝒉𝒖𝒏𝒈 𝒍𝒐𝒉.
𝑨 𝒉𝒓𝒂𝒊 𝒍𝒂𝒘𝒊 𝒂𝒏𝒈 𝒂 𝒕𝒉𝒂𝒏 𝒏𝒊 𝒌𝒉𝒂𝒘𝒊𝒂’𝒏 𝒕𝒉𝒆𝒊 𝒎𝒂𝒘?


tih pahin a han lâm nghâl darh darh a, a silai ken chu a han kâp leh dur ṭhin a.(‘Rih tlang aṭangin ka pa min koh sak ngawt mai teh u’ tiin a tlar hmasa lamah hian a han au chhuahpui phawt a. Chumi hnuah chuan, ‘a, han koh chi a ni tak tak tawh lo ve, mitthi khuaah a awm daih tawh a; a fapa sa kah leh hmingthan dan te hi eng tikah tak chuan hre ve tak ang maw?') tihna ang vêl a ni âwm e.


Lal Upa Chawngdawla chuan, “Khawinge, hla ka han hril ve teh ang,” tih pahin a rawn dingchhuak ve nghal a. A puanven chu a han sawi chhîng sauh sauh a, ti hian hla a han hril ve ta a :


“𝑻𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒍𝒆𝒉 𝒆, 𝒕𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒍𝒆𝒉 𝒆 𝒕𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒂𝒊𝒕𝒆 𝒄𝒉𝒉𝒖𝒏𝒈,
𝑨 𝒌𝒖𝒎 𝒌𝒊𝒑𝒊𝒏 𝒕𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒍𝒆𝒉 𝒆 𝒕𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒂𝒊𝒕𝒆 𝒄𝒉𝒉𝒖𝒏𝒈.
𝑪𝒉𝒉𝒖𝒏𝒈𝒌𝒉𝒂𝒕 𝒔𝒆𝒓𝒉 𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒊𝒎 𝒍𝒂𝒊𝒂𝒉 𝒂 𝒕𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒕𝒉𝒊𝒂𝒎 𝒍𝒐,
𝑻𝒖𝒏𝒂𝒉 𝒆𝒓𝒂𝒘𝒉  𝑻𝒖𝒎𝒑𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒊 ṭ𝒉𝒂 𝒌𝒂𝒏 𝒍𝒂𝒘𝒎 𝒆.”

tiin hla chu a han hril a, chhuatlaiah chuan a phar ta hah hah mai le! Chutiang chuan hlim takin zân hun chu an hmang tlâng ta a ni.


Tunah chuan Vawkhniakzawn thla pawh seki tiatin a lo de leh ta ruih mai le! Buhin kâwng a hawlh suau suau tawh a, fanghma, dawnfawh, hmazil leh vaimim te thar vanglai a niin, fehkawng kam thing âwnah losûl thereng leh reng reng fawk fawk an inchhawn tluar tluar a. Feh kawng chho nâl takah nuho losûl hawng chu anhnah nen, vawkchaw tur dawl nen, thingtuah tur nen an bawr hawng lûk lûk hlawm a. Nu ṭhenkhat chuan tuibur an hâm khu laih laih bawk a. Kawng peng ṭhuamah nulâ leh tlangvâl inchhawlṭhuaina fanghma dawng no tak tak a lo intlar dil del hlawm a.


Tlaiah râl leh lam khâwk râih râihin tlangvâl an han kûk rawih rawih a, nulâ tlangvâl inlâwmte chu, nulain tlangval thawmhnaw a phurhsak a, tlangvalin chemtum hûmin nula a chhawm a, fehkawng chho takah ngaihzawngte mal var han chhawm chu tlangvalin hah an hre ngai lo. Feh kawng chawlhhmunah emaw, hmun remchâng laiah an han chawl a, nulain fanghma tuai var per pawr a han vel zaih zaih a, lian hlei barin a han phel a, tlangval chuan a ta tur chu a hai ngai lo. Tlangvâl ṭhenkhatin fanghma chhîp an han thlawh a, thui tak tak thlengin a lêng vawn vawn a, an âu leh dar dar ṭhin.


Lenpui khuaah hian nula hmelṭha chungchuang, a hmêl ṭhat êm avanga 'Khuavang siam a ni ang e' an tih rûk huai huai ṭhin Lianchhingi an tih mai chu a awm a. (A nuin 'Lalngo' tia a koh ṭhin avangin mi dangte pawhin 'Lalngo' ti hlirin an ko ve a, a laiah hming aiin an hre lar ta zawk a ni) A taksa vun rawng chu a sen no chêk mai a, a heh te leh a biangte chu theihai hmin ṭha ang tek hi a ni si a. A samte lah chu zohniar par ṭha ang maiin a sen hniar seng mai a, a hnar ngul invuahte lah chu a mâwi êm êm mai si a, khuavang siam a ni êm êm ang, an tih phah fo ṭhin nghe nghe a ni. A pumruate lah chu han en neuh neuhin a ke ler aṭanga a chhîpchhuakin, sawiselna lâi tùr rêng hi a awm mawlh lo niin an sawi ṭhin. A hmêlṭhat tluk zetin a rilru pawh a ṭha kher mai. Ṭhenrual kawm a thiamin, fiamthu duh ve tak mai a lo ni bawk nen, zantin mai hian Lenpui khaw tlangvâlte chu Lalngovi rûnah an lâwilût sap sap reng mai ṭhin a, pathlawi pawh an bàng bik hauh lo mai!


Lalngovi chuan rîmtu leh hêltu pawh a ngah kher mai. An chhiah khuate pawhin Lalngovi hmêl ṭhatzia an sawi chu an lo râl hriat ve hle mai a, amah hmuh châk vang hrim hrim ringawt pawhin tlangval ṭhenkhat chu, Lenpui khuaah an zin vang vang peih hial a ni! 


Lalngovi pa Chuaukunga hi Lal Khâwnbâwl upate zinga pakhat a ni ve a. Pa zaidam tak mai leh fiamthu pawh duh ve tak, mi chhia leh mi ṭha pawh thliar hrang lova ang khat renga en ṭhin, pa fel leh tlawmngai thei tak a ni. A fanu rîm tura rawn chuangkai tlangvâlte pawh hian an ngaina hle a, amah pa fing leh thil hre zau tak a lo ni bawk nen, a tîti kotlângah hian an dâk leh ṭhup mai ṭhin.


Zan khat chu Kâpliana ṭhianpa Laibeha chuan, Lalngovi te ina lènpuiah a rawn sâwm mauh mai a. Kâpliana chuan a hreh rilru viau nàin, a naupan têt aṭanga a lo kawm ve ber ṭhin Laibeha sawmna han hnar ngawt chu a inthiamlo rilru deuh bawk nen, phûr vak lo chungin Lalngovi te in lam pan chuan an luai chhuak dun ta teh poh a.


Laibeha chuan hmahruaiin, Lalngovi te kawngka tlengrel nem tawlh chhoh pah chuan, "In awm maw? Kan lo lêng dawn e," a han ti a, Lalngovi chuan, "E, lo lêng rawh u, nangni meuh in lo lêng duh chu a va ropui ve," a lo ti a. 


Laibeha chuan, "Keini tehlul hi zawngin lênna tur hre mawlh hek lo vi, in nghîng hmu lo mah ila, zah theih loh chhuahin kan rawn ar nghal zuan luh ve ngawt mai a nih hi," a ti a. Lalngovi chuan, "In duhna lai laiah khan lo ṭhu mai rawh u khai," tih pahin fawnga changel leh bane den chu, vawkchaw bel, rawng pawh nei mumal tawh lo, khâp riat vela lian, chhuan laiah chuan a chhung lût a. Mei chu a han chhawm zui nghal zat a.


Tlangvâlho chuan chhûn lama an hnathawh chanchinte an inzâwt nak nak hlawm a. Chutihlai chuan Sangkhuma te kawmchhak pa Chhawnmanga, pasalṭha tar tawh tak mai chu puan veng chungin a rawn lût ve tarh tarh a. Chuaukunga chuan, "E khai! Duhmanga pa lah ni reng che chuan aw! Tirawh, helamah hian rawn ṭhu ve rawh khai," tiin a lo chhawn nghal sawk sawk a. Chhawnmanga chuan ṭhuthmun han rem pahin, "Lalngo, ka vaibel hi mi han ṭansak teh," a han ti boh boh a. Lalngovi pawh chuan vaibel chu a han ṭansak thuai a.


Lalngovi inlêng zînga pakhat Thangkunga chuan, "Ka pu, zânin chu thawnthu min han hrilh teh," a han ti a. Chhawnmanga chuan, "Eng thawnthu nge in ngaihthlâk duh a?" tiin a han zâwt lêt nghal vat a. 


Thangkunga chuan, "Thlahrâng emaw, hlauhawm lampang hrim hrim chu kan ngaithla duh vek a nia," tiin a han chhâng thuai a. Chhawnmanga chuan nui vur vur chung hian, "Tlangvâl, i haw leh ngam si lo ang e aw," tiin a han fiam hmasa zauh a. Midang chu an lo nui hak hak hlawm a.


Chutah, Chhawnmanga chuan, "Naupang deuh chuan in hre pha ve kherin ka ring lo va, kha, Hmawngbûk ram kan neih kum kha a ni ta àwm e. Kan Sadâwt nupui a thi a, a thlâ a hrâng ta a. Favang ṭan tir, buh a ṭûlzum ṭan tawh tiha lo lam kana ka kal chu ka riak nghal a. Zâna ka han mu, ka han chhingsek chu, kut vawt ngeih ngawih, thap deuh hriih hreih hian min rawn chûl ta mai a nih chu.


Thlâm chhûng lah chu a thim khup mai a, mut dawna ka mei chhèm lah chu a lo rêm duak tawh mai a. Engmah rêng a hmuh theih si loh, ka ke ler aṭanga ka chhîp thleng hian vawi tam tak min chûl chhuak a, chuti zân khua chu a ni mai. Chhîn khat pawh chhing lovin ka tlaivar der mai," a ti a, a vaibel chu a han beng ṭha leh a, Lalngovi chuan meiling a lo pe var a. 

Laibeha chuan, "Ka pu Chhawna chu, i lo huaisen hle mai. Kei ni ila, a zân a zânin ka haw nghal vang vang ang maw le," a han ti a. 


Chhawnmanga chuan, "Vawikhat chu, favang boruak nawm lai takin Vawmbûk ngaw-ah, zan sawm riak buhfai nen kan sai- ram-chhuak pek alàwm le. Khami ṭum khan mi sawmnga ṭhe ṭhaw chu kan ni àwm e. Ni tlâk hma hretin kan tum ram chu kan thleng thei hrâm a. Luite kamah riahbûk kan sual chawp chûk chûk a. A ṭhenin zanriah tur an lo buatsaih a, ṭhenkhatin thing an lo fawm bawk a, khua a han thim fel meuh chuan keini lam pawh kan inpeih fel thei hrâm a. Lêng lên hun âwm zet zawtah zanriah kan ei a, kan chau tlâng bawk nen, zanriah ei kham chuan mutbu phahin kan tlu zal ta thuai hlawm a.


"Ṭhenkhat chu an muhil hlawm tawh a, kei pawh ka lo chhing sek hman a. Kan chung lawk khâm chhawrdawh aṭang chuan pachang râwl tih hriat reng mai hian 'eihh..' a rawn ti ṭial ta ruan mai a. Râl lehlam khâmrâng chawi vel aṭang chuan chutiang bawk chuan a rawn chhâwn ve a, kan meipui chheh lah chu a rêm duak tawh mai si, rawlthar tuaitir deuh-ho kha chu an ṭhu chhuak sap sap hlawm mai. Thlî pawh thaw si lo hian meivâm bawhtu meivâp chu a lêng chum chum mai bawk a, vawi leh khatah kan chhak lam aṭang chuan lung lian tak tih hriat reng mai hi a rawn lum thla ta buan buan mai a, kan bûk chu a rawn delh ngei dawn a nih hi, ka lo ti rilru hman a; mahse, eng êm rawn ti lovin kan bûk zawn velah chuan thâwm chu a tawp leh daih ringawt a.


"A reh hlen dawn a niang chu maw, kan tih rilrûk lai takin, thâwm dang a rawn awm leh ta tlat mai. Maupui hmun ram chang vah thâwm ni âwm tak hi kan han hre zui a. Chem hriam taka mau an sah fik thâwm te, maupui thinga invaw khawm a, a invuak khawmna thingin a tlûkpui puak pawp pawp thâwm te, mau kâra thing ding han kih tlûkin a hnuai chap a vaw ri ṭhuai thâwm te, thing lian deuh tlu tur, hnuk han inpawt ri rût thâwm te chu a ri chuah chuah mai a, kan zînga ṭhenkhat kha chuan zun an cheh hman hial a ni âwm e, tun hnua an sawi leh danin. 


"Kan Vâl upa Zakunga'n tlangvâlho chu a han thlamuan a, 'Mu rawh u, mu rawh u, Pu Vana te chhûngin lo an vât a nih chu,' a han ti a. Ṭhènkhat kha chuan han mut leh kha chu an hreh hmêl khawp mai. Ramchhuahnaa kal ngai lo tân chuan hlauh tur a pui hi a tam a, Vawmbûk ngaw ngat phei khu chu tûnhnu thleng pawhin chanchin maksak tak tak sawitur a la nei reng nia," a ti a. Inlêngho chuan ngaihnawm an ti tlâng hle a ni ang, khabe dawh hû-in an ngaithla doh doh hlawm mai.


Chuaukunga chuan, "Mak deuh mai chu hmân kuma Suakchhunga pa lo pawm kha zâwng lu ro leh thinglubul a awm a, Suakchhunga pa kha pa sehhel pui mai leh puithu lo zet mai a ni a, a nei lui kha a ni a, a vah zawh tûk aṭangin an nu kha a damlo nghal char char a, Bawlpu-in daibawla a thawi pawhin thawh kàn eih kha a nei lo a, chapchàr kût ṭiak tûkah vanvawm khua a zawng mai reng a.


"A thiante’n ‘I lo pawmin a zir lo a ni,’ an tihsak pawhin ani lah chuan, ‘Mai mai a, thihna lo thleng apiang puithunaa teh zawh vek tur a ni law, kan dam anga Suakchhunga nu aiawh tur chu kan zawng leh mai ta lo’ng,’ a tihsan mai mai a.


"Lam hla neih kum a ni bawk a, riah deuh reng a ngai a, a ṭhian sabeng, Saikapa'n a ti alâwm, ‘Tûk khat chu Lâwmpa'n riak tûrin min rawn sâwm a, zan khat riah tumin kan chhuak a, chuankite ka hawl chhuak a, sakhi ilo chân tum pah ka ni a, lo kan thleng a, kan bung char char a, tlaiah chuan lo mawng lama thlanvawng rah tlan chân tumin ka chhuk a. Sa hnu ka hmuh avang chuan phur takin ṭhangte ka dawh nghal a, ka chang ta a. Mak tak maiin ka lawnna thing chu a rawn insawi chiam mai a, indawm nghet hlê lo phei ila chuan ka tla ngei ang, ka hlau lutuk chu ka sam zawng zawng a tho suauin ka hria a, ka chhuk sawk sawk a, thlâm lam panin ka chho nal nal a, ka khua a sik zui chiam mai a, zau danga mite an rawn inpunkhawm a, a zân la là chuan min zawn haw a, lu kawlh râwtin ka nat phah a,’ a ti” a han ti a.


Pathlawi Khuma chuan, "Ni, khami ṭuma Suakchhunga pa lo kha chu sawi neuh neuh a tam viau tak kha mawle, kan tupa ramvâk pawhin an lo mawng a hrût pek a, sazuk lâ a hmu a, a chungah Suakchhunga pa nupui thi ta kha a lo chuang hian a hmu a, a hawi sawn zawk hlanin sazuk chu a lo bo hman daih mai a, a hnu rêng rêng pawh a hmu zo lo a, hlau lutukin a tlan haw a nih kha maw,” a lo ti ve a.


Zân pawh a rei ta, lêng hâwn ar pawh a khuang thliai thliai tawh mai. Lalngovi inlêngte pawh chu an ṭin ta sap sap hlawm a. Lalngovi chuan, "Nangni chu hâwn inti hma êm mai! a nih, mangṭha ṭha vek u le," a ti a, amah vêk chuan, "Liana, in lo lêng ziah a niang chu," tiin a han ngaihmelh pah a. Kâpliana pawh chuan, "Tehlul mai, kelphung tap chim hmu an sawi ang maiin kan rawn pan tlut tlut dawn che a nia," a han ti ve a. Lalngovi chuan a lo nuih seih a.


Chu mi zân chuan Kâpliana chu a muhil thei dêr lo mai. Pasalṭha Chhawnmanga tîti a ngaihthlâk khân a rilru a luah zui viau mai a. Vawmbûk ngaw-a ramchhuah chu a châk phah zek zek tawh mai. Hun chu kal muang a tiin, Khuangchawi thla chu rawn her chhuak thuai thuai se a ti rilru vawng vawng a. Lalngovi erawh chhetê mahin a vei zui lo!


Thiṭin thla tih takah ruah phingphisiau a tla reng mai a, khawlai pawh se ek leh vawk ek a chiau per pur mai a ni. Tlaikhat an lo sùl haw chu se tlâk mual lamah se âwn rawng rawng thâwm an hria a, sapui tih a nih loh reng an ring lo. Rin ang ngeiin an khaw thirdeng pa sepa tuai a ki hmawr kheh ṭan tawh chu a lo haw ve lo tawp mai a, a pui chuan a ko rawng rawng mai thin a, khawngaihthlak tak a ni. Pasalṭha leh tlêma kum upa lam deuh chin chuan sapui a hla lovang tih an ring ru ṭheuh hlawm a. Tûn ang huna sakei huai kawltu nih chu a retheih thlâkzia lah tuman hai hlawm hek lo, an chêk tlak tlak hlawm mai a ni.


Kâpliana pawh a pain 'hetiang hunah hi chuan sapui sual an hla ngai lo ve' tia a lo hrilh ṭhin kha hre rengin, a pa silai a rochun chu uluk takin a tifai a. A zehlung bil te chu tawngkawlaiin a tihriam mêk a, a kuate a hawlhfai sauh sauh a. Kâpliana hi mahni maia khawsa 'Pa hmei' kan tih ang deuh hi a ni a. Lenpui khuaah hian chhung leh khat sawitur pawh nei lovin van laia tla an sawi ang maiin a mal ngâwk mai a ni. A nu khân a boral hmain thu a chah a, "Taite, i mal si a, ka lo boral ta a nih leh khawchhak lamah khian Zopui khua a awm a, chutah chuan i pute pawh an awm ve nghe nghe a, i lo han zawng chhuak mai dâwn a nia," tiin a hrilh thlap a, Kapliana hian a remchan veleh Zopui khuaa han zin a, a pute han zawnchhuah chu a tum rilru ran mai a ni.


Tichuan Zawlbûk lamah siksil khumin a chhuak a, a han thlen chuan meipui êngah ro an lo rêl map map mai a. Chumi ni chuan Suakkhuma ram kal pawh chu a lo la haw lo hi a lo ni a. Mahni ngaihdan leh rindan te sawiin an ri mam mam hlawm a. Suakkhuma chu sapui kut tuar a nih loh reng an ring lova, Val Upa Zakunga chuan, “Khai le, hei, kan hriat danin sa sual kan kawl a ni mai thei a, kan fimkhur tlang dawn nia. Se tlak mual lam kan pan dawn nia. Kan khaw awm dan erawh zawng a nuam lo hle dawn a nih hi, mi an mangan laia heti laia lo thut reng thu awm hek lo. Kan hrehawm tlang deuh dawn a ni mai a, thli leh ruah hi tlemin han hân deuh sela kan chhuak dawn nia,” a ti a.


Ruah a hân chuan Lenpui vâl rualte chu mahni in lamah fei leh silai te lain an haw sang sang a. Tichuan se tlak mual lam pan chuan an inzui ta duah duah hlawm a.


Kâpliana chuan a thianpa Laibeha chu a kheuh ru zauh a, midang kal lohna lamah chuan an inzui dun a. Thâwm riva ngaithlain an han ding dun vang vang a. Râlkhat hla taka chingpirinu hram dut dut mai lo chu thâwm dang eng mah an hriat loh avangin hma lam pan chuan an kal leh ta zel a. Chutah le, Kâpliana chuan sapui hnu tharlam tak mai hi a han hmu fuh hlauh mai pek a! A hnu aṭang ngawt pawhin sum ruk ai chuan a te lo tawp ang tih chu an ring thiam ve nghal mai a,(Pasalthate hi chuan sa hnu aṭang mai pawhin eng anga lian nge a nih tih an chhut thiam mai ṭhin) fimkhur takin sapui hnu chu an chhui ṭan ta a.


Vaibel zûk pahin an han ding dun leh vang vang a, mak tak maiin Kâpliana chuan sapui a hla tawh lovang tih hriatlawkna zuk nei mauh a maw le! Dumderuang chen vel an kal hman âwrh ang tihin, Keipuiin a sa seh a lo ṭhutchilh mêk chu an va ṭhâwng tlân ta a ni. 


Chu Keipui chu hla takah a insaseng dawn lo tih Kâpliana chuan a hre chiang êm êm a. Rang takin an tlan khalh a, mual sezang laiah chuan an lo chàng ta rân a. Rei lo têah Keipui pawh chu a rawn lang ve chawpchilh nghal a, Kâpliana chuan a silai ken chuan a han tin vang vang a, chu Keipui hrawl zet mai pawh chuan a hmaa pasaltha ding chu a hmuh hmaih bik lo tawp mai. A rum chhur chhur a, tham lo tih hriat tak mai hian Kâpliana te pahnih chu a melh kal mai a, bawkphêk duai chung hian a mei chu a hêm vulh vulh reng a. Zuan tuma a tin chhuah ṭhu chunga a mei a han tihkhawng lai tak chuan Kâpliana pawh a awm mai mai bik lo, a silai chu a lek phe zauh a, a silai hmâwr dêt chhuah zawr rual chuan Keipui chu a tawm chuih a, a ke hnung lam lêng deuh uih uih chungin a thaw sûk sûk a, tumthang hnah tla ang maiin a mu zawi ta zun a.


Kâpliana chuan tihian hlado a han chham vang vang a :


 “𝑳𝒂𝒊𝒄𝒉𝒊𝒏 𝒆, 𝒖𝒏𝒂𝒖 𝒏𝒆𝒊 𝒍𝒐 𝒎𝒂𝒉 𝒍𝒂𝒘𝒏𝒈, 𝒌𝒂𝒘𝒍𝒌𝒆𝒊 𝒗𝒂 𝒌𝒂𝒊𝒉 𝒄𝒉𝒖 𝒆,
𝑲𝒂𝒏 𝒕𝒉𝒂𝒏 𝒆, 𝒏𝒊 𝒃𝒂𝒏𝒈𝒂𝒉 𝒌𝒉𝒂𝒏 𝒍𝒆𝒏𝒈 𝒉𝒏𝒆𝒏𝒂𝒉 𝒎𝒊 𝒖 𝒂𝒏 𝒕𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒛𝒐 𝒆.”


tiin a silai chu a han kâp dur a, Laibeha chuan a ṭhianpa chu ngaisang âwm fahranin a lo thlir doh doh a, tluk lo pawh a inti rilru kher mai.


Silai ri hriain an ṭhian dangte pawh an rawn thleng thuai a, sakei ruang chu an en laih laih hlawm a, lian an tih hmel hlawm kher mai. Val upa rawtna angin chulai hmun vel chu an han melh kual hlawm a, an rin ang ngeiin Suakkhuma ruang chu sakei seh tih hriat reng renga, tukkhum thlung ruh sawm buaih khawpa, fah thing tlu âwn bula a lo bawk reng chu an hmu ta mai reng a. Suakkhuma hi kut lehlam bul a nih avangin sakei hian a ei duh lo ni ngei tur a ni. 


Ruang zâwnna tur hlàng an siam zung zung a, sial erawh chu a neitute hlâwm atân an dah thung a, Keipui ruang leh Suakkhuma ruang nen chuan khaw lam panin an haw leh ta diah diah a. Suakkhuma ruang chu khua luhpui lovin, dai pawnah thlân an lai sawk sawk a, zanlai ar khuan hmain an indahṭha fel hman hram a. A thlân chu khuahhrawlhin an hung a, sakeiin emaw, ramsa dangin emaw an hai loh nan tlangvâlin zan thum an invên chhâwk a, a thlanah chuan kawlzal ipte pui, a mawng zau taka reh pawh an tar a, a chhan chu sakeiin a seh taka kha, sakei chuan a bawihah a nei a, a saseh apiang lu chu a ahtir zel ṭhin avangin a rih lutuk loh nan tiin an reh pawhsak a ni.


Kâpliana pawh lal khua leh tuiah mi langsar, lal duhsakna chang phâk khawp a lo ni ve ta-in, amah pawh miten an thlamuanpui ṭan ta viau mai. Amaherawhchu, mihring rilru hi a lo mak thei khawp mai a, 'kan tluk loh te bawk hi kan er leh ṭhin' an lo tih ang deuhin, hetia Kâpliana'n a hming a rawn chher chhoh ṭan tâkah chuan, Lenpui khaw tlangvâl leh pasalṭha 'kei ka ni' inti ngam ngat te zingah amah îtsîktu leh ertu an lo awm ve ta thuai reng a. Chung amah ertute zinga pakhat chu Lalnghenga a ni. A pu Dophunga hi Lal Khâwnbâwl upamin a nih a hnu hmânah, an chhungkua hi chhungkaw hung leh khawsa thei tak, khaw khat mi awmthei chhungkua an lo ni chhap bawk nen, Lalnghenga pawh hi a inluling hle ṭhin mai. Tin, pasalṭha ṭhenkhat pawhin Kâpliana rawn hmingṭha chho chak lutuk chu an tei thei dèr lo mai a, 'Hetiang a nih te chuan lal duhsakna pawh kan dawng ve phâk nâng maw le' tih rilru pûin Kâpliana chu engtin emaw taka tih mualpho theihna tûr kawng an dap ru ṭan ta a ni.


Amah ertu leh tih mualpho tumtu an awm ani tih hre miah lovin Kâpliana pawhin Lenpui khuaah chuan hringnun chu âm takin a hmang chho ve bek bek zel a. Mahni maia khawsa ani bawk a, in lamah aiin ram lamah a awm tam zâwk âwm e. A buh lah chu a ṭha êm êm mai a, phang lovin silai zawn te chu a thar ve theih mai pawh a inring rilru ve hial a ni. Sakei sualin a sehhlum tâk Suakkhuma te nen khân an inri nghe nghe a. Suakkhuma fate pawh ram an riah ve fo ṭhin avangin Kâpliana te nen chuan an inkawp deuh chawt ṭhin a. Favang âwllênah Vawmbûk ngaw-a ramchhuah an rêl nghe nghe a ni.


Hnuh an kuai zo a, chutih hun lai chuan se duh ramah se kiu thâwm an hria a, Lenpui khaw pasalṭha 'Kei ka ni' inti chin ṭhiau, Lalnghenga te, Vawmkapa te, Hrangkuala te, Zamana te leh Rualkhuma te chuan kah ngei ngei tumin zan sawm riak buhfai nen an thawkchhuak ta rup mai a ni.


Ni tlâk dâwn suar suarah an tum ram chu an thleng thei hrâm a. Favang lam a hnaih tawh avangin ruah pawh a tuihul tawh viau a. Hah pawh sawi lovin riah bûk tur an sual nghal chûk chûk a, an inpeih fel a, zanriah an ei kham meuh chuan zân pawh a rei tawh fû mai. An kal chau bawk a, rei tak pawh meng lovin an muhil nghal bawrh bawrh a.


Zîngah an tho a, sih châng tur chuan an chhuak ta hlawm a, thâwm riva eng mah an hre lo nâin sa hnu thar lam tak tak an hmuh chuan an hlimin an phur hle thung a. An kal chhan ber tumpang chal hniak ni ngei tûr pawh an hmu nghe nghe a. Amaherawhchu, chumi ni chuan an châng hlawhchham ṭhak mai a, beidawng takin bûk lamah an lêt leh hna hna hlawm a. An kal dâwn khân an nula rîmte kiangah an hmai a uangin an insawithei hlawm viau nghe nghe a, tumpang chal ngei kah an tum thu pawh an sawi ri zing viau a nih kha maw! Hlawhchhama haw chu tumahin an duh hauh lovang le.


Zan thum lai an riah hnu pawhin an kal chhan ber tumpang chal chu an la hmu fuh thei tlat lo mai. Ṭhenkhat chu an beidawng rilru viau tawh a, tumpang chuan a tlatna hmun a sawn tawh a nih te an ring ru rum rum hial a ni. Mahse, Lalnghenga leh Rualkhuma te chuan beidawn mai an la tum lo chiang khawp mai. Kâpliana an er vang hrim hrim pawhin tumpang chal ngei mai chu kah an tumruh hle mai hi a lo nia. Mi dangte pawhin beisei nei vak lo leh phûr vak lo chungin an la riahpui ve hrâm hrâm a.


A ni lina tûkah chuan hma takah an tho a, sih lam chu an pan leh hnak hnak hlawm a, chân khân ṭha nia an hriatna laiah chuan an bawk ṭhap a. An vanneihna ni a lo herchhuak ve dâwn ta pawh a ni ang e, rei pawh an chân hma chuan an bul vela thehlei leh savate chu an ri hak mai a, an inralring sâwt kher mai. A hnu lawkah chuan an hma maiah, Tumpangchal ngei mai chu a rawn chhuak ta ruau mai a. A chal tâwk ang tih a lanna chu a ki berah pawh bâk a lâwi thei ang tih âwma mâwi hi a ni. A ke te lah chu a chawm but mai a.


Fimkhur tak chuan a rawn pen buk buk a, an zàwn a rawn thlen chuan Rualkhuma chuan a chaldamah tak kah tumin a silai chu a hmet puak dur mai a. Tumpang chal lah chu tho-mit-chhaih vai kian tuma a lo thlêk sawn lai a nih avangin a kah ṭhelh hlauh mai a. Tumpang chal thinrim chuan Rualkhuma awmna lam chu panin a rawn tlan pur pur a, a ki hmawr zum leh hriam zet chuan Rualkhuma dul chu a tai thlêr hâwk mai a, a ril te chu a rawn chhuak nghal pur mai a ni. Midang chuan an han kah rawn ta tak tak mai a; mahse, a sahuatah an kâp fuh lo nge, an kut thlâk a na tâwk lo zâwk ni? Tumpang chal chuan a phîn ta hrep hlawm a, an ṭhianpa ruang pawh hlâwm ngam lovin an tlânchhe ta zâwk a. Tumpang chal thinrim lah chuan Rualkhuma ruang chu a sawisa zui a, a taksa him lai pawh awm lovin a pir thlêr veng vung mai a ni.


Lalnghenga teho kha an inrawn khâwm ṭha leh a. An ṭhianpa ruang pawh hlâwm lova an han tlânchhiatsan ringawt mai chu tlawmah an la hle mai a, an rilru an tipaukhauh lui a, an ṭhianpa ruang chu hlâwm ngei tumin an kîr leh ta ngat a.


Vanneih thlâk tak maiin Tumpang chal kha a lo insaseng tawh chu niin, Rualkhuma chu an han bawihsawm vat a; mahse, chhan tlâk a lo awm tawh lo, an thin a rim tlângin an hapui an ṭhial tak meuh meuh hlawm a, an kal dâwna an insawitheih tehlul nen khân, tunah chuan an ṭhianpa ruang nen khua an lût zâwk dâwn chu a ni ta si a. Hrehawm an va ti hlawm tak êm. Rualkhuma chhûngte chuan engtin tak lo ngai ang maw?

𝐁𝐔𝐍𝐆 𝐇𝐍𝐈𝐇𝐍𝐀


Rualkhuma thihna chuan Lenpui khua chu a nghawr nghîng hneh ngei mai. Amah mi ṭha fa a lo ni vei bawk nen, uitu pawh a ngah viau mai. A pa phei chuan a tuar thiam lovin, a thin pawh a rim êm êm mai a. Lalnghenga teho chu, "Pasalṭha chu in inti ve bawk a, in ṭhianpa pawh in chhan ngam leh si lo maw? Hmeichhe awmkhâwm lek zuk ni che u a! Pawnfen fêng tlâk inni e!" tiin a pawnfen ken lai chuan a vawm hial a ni.

Lalnghenga te chu an zakin an thin pawh a rim êm êm mai a, Rualkhuma pa-in a tih dan chu mualpho thlâk an tih bâkah nasa takin an hming a tihliau tel ta si a. An hming hliauna tihreh ngei tumin leh tumpang chu an kah hma loh chu haw lo tûra intiamin, an chhûngte remti lo chung chung chu an ramchhuak lui leh ta ngat mai a ni.


Tunah chuan favang boruak pawh a rawn herchhuak ṭan tawh a, Lalnghenga te chanchin erawh chu a la reh ta vang vang mai. Thâwkkhat lai khân buhfai la tûrin tlangvâl pahnih an rawn tîr a, chuta chin chu puallenga thlang tla an sawi ang maiin an reh ta vang vang mai a ni.


An chhûngte lam an mangang ṭan ta viau mai. Chinchâng hre tura lamtham tirh mai pawh an rilrûk ut ut hlawm a. Mahse, Dophunga ber chuan a remti bau lo mai, "Mipa a kârah pasalṭha rual anni a, hmeichhia ang maia lo ngaihven cheng tûr a ni ngai lo ve. Rualkhuma pain a tihdân kha an tân chuan a na êm a, an hlawhtlin hmâ chu an rawn haw duh chuang lovang. Va ngaihven ta tehrêng pawh ni ila an thin kan ti rim lek fang emaw vel kha a ni ang a, chu ai chuan i ngawihsan zâwk mai mai teh ang u," a ti mauh mai a. Midang pawhin an ngawihsan ve ta nge nge a.


Lalnghenga te ramchhuak chanchin chu miten tîti berah an nei chho a, tlangvâl nula rîmna hmunah te leh pûmah te, Zawlbûka paho tîtina hmun thlengin an sawi ngun ber a ni chho a, Lalnghenga te chuan tumpang chu an kâp thei angem? tih chu mitin zawhna a ni ta. Se duh ram lamah chuan lalin midang ramchhuah a khap bur mai a, Lalnghenga teho chu rawn hlawhtling ngei se a ti rilru ve hle pawh a ni mahna le!


An chhuah aṭangin thla hial a vei tawh mai. Tunah meuh chuan an lalpa pawh a mangang rilru ve ta hle mai a, Dophunga pawhin a tupa te chuan vanduaina an tâwk ta mai em ni ang? tih chu a ngaihtuah ngut ngut mai a, chinchâng hre tura lamtham tirh vat chu an rêl ta nge nge a. Lal chuan Kâpliana leh Laibeha te, Suakkhuma fapa upa zâwk Satliana te chu Lalnghenga te chanchin ngaihven tûrin a tîr ta nge nge a.


Kâplianate chuan se duh ram lam chu an pan ding ngar ngar mai a. Khaw thim hmâ hretin an tum ram chu an ban hman hrâm a. Lalnghenga te riah bûk hlui ni âwm tak pawh an hmu nghe nghe a. Amaherawhchu, bûk chu a hlui tawh dânah leh bungbêl engmah an hnutchhiah loh dânah an rauhsanna pawh a rei tawh viau a nih hmêl a. Chuti a nih chuan hmun dangah an insawn tawh tihna a ni ngei ang le.


Khuain a thim hnan zui tâkah chuan, Lalnghenga te riah bûk hluiah chuan zanriah te an buatsaih ve nghal mawlh mawlh a. An zinga upa deuh ber Satliana chuan, "Zanriah puar takin ei ila, mut lam i âm deuh ang u aw, naktûk zîng lamah tha tharin kan ṭhiante sulhnu chu kan chhui dawn nia," a han ti a. Tichuan zanriah puar taka an ei hnuin bûkah chuan an tlu zâl ta hlawm a.


Zîng hma tâwk takah thovin, Lalnghenga te sulhnu hlui tawh tak mai chu an chhui zui ta a. Se duh ram lam aṭangin Vawmbûk ngaw lamah an inchhui chho ta mai a. Mak an ti tlâng hlawm hle mai a, a chhan ber pawh Vawmbûk ngaw hi an sawi hrâng nasa viau mai a. Pasalṭha Kâpchhunga a boral hnu aṭang phei kha chuan midangin an tlawhpawh leh tawh lo hrim hrim a, he ngaw hian huai neiin an ring tlat a, chhûn pachangah pawh an tlawh duh ngai meuh lo a ni. Chuti si engvanga Lalnghenga te hian Vawmbûk ngaw lam hi pan lui ta zêl nge an nih ang le? An hmingchhiatna tihbo tumin thih pawh huamin he ngawpui chhûng hi an luhchilh zui ta em ni ang? Chûng thil vel chu Kâpliana chuan a ngaihtuah ru neuh neuh a. Lalnghenga te chu huaisen a tiin a ngaisâng rilru ta viau mai. Dawihzep nih hlawh ai chuan thih pawh an lo thlang zâwk em ni le?


Vawmbûk ngaw chhûng chu a boruak pawh a lo dang zar mai le. Kâpliana tân phei chuan a pa boralna hmun a nih avang ringawt pawhin a mi ṭham dan a dang zak mai. A ngaw chhûng boruak chu a hnâwng deuh churh a, a vawt deuh ruih mai bawk a. Mak tak maiin chhûm leivâk a tam êm êm mai a, boruakah chuan an tleh delh delh reng mai a, chu chuan eng emaw tizâwng tak hian râpawmna riau a nei leh nghal a. Laibeha phei chuan nuam a ti lo rilru kher mai.


Chhûm leivâk zâm delh delh leh boruak hnâwng churh leh thâng deuh huam mai chuan thâwk a ti harin, lu a tihai chhulh mai a. Kâpliana chuan a ṭhiante hnenah chuan, "I fîmkhur deuh teh ang u, boruak awm dân hi ka duh hlêk lo mai ka ti," a ti sap a. Midang pawh chuan thâwk harsa an tih thu leh boruak awm dàn chu mak an tih thu an sawi ve sap sap hlawm a.


Nakînah chuan Lalnghenga te riah bûk ni âwm tak hi an pawh hlawl mai a. An bungbêlte pawh a lo la awm thlap nghe nghe a. Bûkah chuan an ṭhu chawl tlâng ta hlawm a. An ril a ṭâm tawh bawk nen, an chawfûn ken chu la chhuakin an bâr mawlh mawlh hlawm a. Chumi hnuah vaibel zûk pahin Lalnghenga teho chu an lo nghâk ta veng veng a.

Khua a thim chhulh tawh a, ni chu la tla chiah lo mahse ngawpui chhah tak hnuai chu a thim viau tawh thung a. Kâpliana te chuan Lalnghenga teho nghah pahin eirawng an lo bâwl a. Lalnghenga teho hian buhfai pakhatmah an neih tawh loh avangin an buhfai pai chu an chhûm ta ngawt mai a ni.
Khua pawh a thim chiang ta viau mai. An bûk chhakah chuan chingpirinu a hrâm dut dut a, thlang lamah kawrnu a ṭap rawng rawng bawk a. Laibeha te ang tân chuan hlauh tûr a pui a tam duh hle âwm e.


An ṭhianteho chu nghah chhuah tûr reng reng an awm ta lo mai, awm lo nghah ang veng veng mai an nih tâkah chuan zanriah an ei san ta ngawt mai a. Zanriah an ei kham hnu pawh chuan an hmêl hmuh tûr a la awm ta lo fo mai. An ngaih pawh a ṭha lo tlâng hle mai a, an ṭhiante chuan vanduaina an tâwk ta em ni chu le...?

Chumi zân chuan hnam bei lo zetin mutmu an tuah ta nge nge a. Kâpliana chuan mumang mak tak mai a nei a, a mumangah chuan a pa kha a lo hmu nawlh mai a. A pa chuan, "Taite, fimkhur hle ang che u aw, in ṭhiante pawh kha an la dam e. An kah tum ber tumpang chal hi Vawmbûk ngaw huaiho vulh lai a ni a, tupawh, he tumpang chal kâptu apiang chu vanduainain a zui ngei ngei dâwn a ni. Chuvangin nang chuan kâp hauh suh ang che. In riah bûk thlang lamah khân chhuk thla ta zêl ula, pahmei lo fîng chen vel in kal hnuah in ṭhiante pawh in zuk pawh thei tawh mai ang. Eitur an tlachham tawh a, in zuk pawh vat loh zawngin an lo thi hman mai ang," tiin a lo hrilh a.


Kâpliana zîng tho chuan a mumang chu mak a tiin a ngaihtuah deuh vung vung a. A ṭhiante chu hrilh ve tûr em ni dawn le aw? a han ti rilru deuh a; mahse, mumang mai mai chutia han chawtak khûkpui chiam lah chu a inthiam chiah bawk si lo. Eng pawh ni se, an bûk thlang lam chu zuk fiah reng reng a tum rilru ta rân a.


Tûkṭhuan an bar lai chuan Kâpliana chuan heti hian a han ti a, "Vawiin chu kan bûk thlang lamah khuan kan kal chhin dâwn em ni ang? Kan ṭhianteho pawh an lo awm palh hlauh maithei asin," a ti a. Satliana chuan, "Nang berin chutia i tihte chuan kan kal poh a ni ang chu le! Hriat ṭha tê tê pawh i lo nei lovang tih lah hriat ni hek suh," tih pahin a han nui deuh suk a. Kâpliana chuan mak a ti deuh a, 'ka mumang kha a lo hre ve dâwn em ni chu aw?' a han ti rilru deuh nâin, ani mumang te lo hriat daih thu awm hek suh, za lo zetin a nui liam ve ta mai mai a. 


Tûkṭhuan ei kham veleh chaw fûn lian ṭha nelh nawlh ak chungin an bûk thlang lam pan chuan an inzui thla diah diah hlawm a. Rei lo têah an ṭhiante sùlhnu ni âwm tak tak an hmu ta mai reng a. Phûr tak maiin an kal ta sauh sauh a.


Behliang mun hun âwm velah Lalnghenga te awmna lai chu an zuk thleng hlawl mai le! Lalnghenga teho chu an lo chau hlê tawh mai hi a lo nia. Kâpliana te chu mak ti âwm tak hian an lo melh peih ṭâwk chauh mai. An hmêl a pawr fip fepin, an meng dava riai hlawm a, tumah han chechang peih lah an awm hek lo. Chulai hmunah chuan an thih hun nghâkin an lo ṭhu ngawt ngawt mai a ni.


An chaw fûn leh tuithawl ken te chu an han chhawp thuai thuai a, chutah zawng Lalnghenga te pawhin zah an pawisa zo ta lo. Chaw fûn chu an ṭhutchilh sauh sauh a, ngawi rengin an bâr ta mial mial hlawm a. Chutih chhûng zawng chuan Satliana chuan an lalpa'n a tirh dan te leh tumpang chu kâp kher lo mah se, kâp tluk ang tho va ngaih an nih tûr thute chu a han hrilh mawlh mawlh hlawm a. An chhûngte pawh an mangang tawhin, haw tawh mai tûrin a han thlêm a.


Chutah Hrangkuala chuan, "He tumpang hi kan kah hmâ loh chuan kan rawn haw thei lovang. A ṭul a nih leh kan thihchilh law law ang a ti nia. Ṭhiante pawh chhan ngam lo leh hmeichhe awmkhâwm ang leka ngaih kan ni hi kan rilru a dam thei lo a ni," a han ti khur deuh ngawt ngawt a. Satliana chuan, "Chumi thu-ah chuan kan hrethiam lutuk che u, in ṭhianpa kha chhan hman a ni lo tih pawh kan hai bîk lo ve, Rualkhuma pa pawh a ṭawngkamah a inchhîr leh hlê tawh an tih nghe nghe kha maw. Tlawmah la lo ula, lo haw leh mai tawh teh u. Kan lalpa lahin intân zû a bilh ṭha khiau mai leh nghal, kan rualin rawn haw ve mai teh u," tiin a han ngen a.


Lalnghenga chuan, "Kan hming hliauna tireh tûr chuan he tumpang hi kan kah hmasak phawt a ngai dâwn a ni. Dawihzep leh hmeichhia ang leka ngaih nih hi kan duh hauh hleinem," a rawn ti khauh mai a. Satliana te chu an bei a dawng rilru kher mai.


Kâpliana pawh chuan aw dam tak mai hian, "K'u Ngheng, ngaih loh lamah ngai lo ula, he tumpang chal hi huai nei niin a lang a, kah mi pawh niin ka hre lo ve. Lo kâp ta tehrêng pawh ni ula, in ṭhianpa nunna chu in kokîr leh thei dâwn chuangin a lang lova, in huaisenna chu in tilang chiang tâwk tain, in chanchin ringawt hian khua a khah a, nulâte thleng thleng pawhin an sawi reng mai che u asin. Tumpang chal hi in kâp emaw, kâp lo emaw, pasalṭha hmuahin an lo hmuak tho tho dâwn che u a, chuvangin tlawmah lâk tûr a ni ngai lo ve. Kan dam ang a, tûna mi aia ki ṭha leh chal zâwk pawh kan la kâp lovang tih tunge sawithei ang ni?" a han ti ve dap dap a. Mahse, chûng pasalṭha rualte chuan an rilru chu sawhsawn an tum bik tlat si lo. An in eipuar hnu phei chuan an phûr thar leh ta hial zâwk a. An silai te chu an chûl leh ta heuh heuh mai le!


Kâpliana te pawhin han kîrsan leh ngawt mai chu ni thei ngangin an hre bîk si lova, an nghâk ve ta reng mai a ni. Satliana chuan, "Haw in tum lo a nih rau rau pawhin bûk lamah i chho phawt teh ang u. Heti hrim chuan engtinnge in hlawhtlin theih ang ni? In taksa te hah chawlhtir ula, in pum ruakte hnawhkhat phawt rawh u," a han ti a. Chu zawng an pawm zâwng tak a lo ni ang e, bûk lamah chuan an inzui chho ta nge nge a.


A tûk zîngah Kâpliana hovin an thawkchhuak ta nge nge a. Kâpliana hian tumpang hi kah a tum pawh a ni hran law, a ṭhianteho hian kâp thuai thuai se, haw vat vat ila a ti rilru zâwk a ni.


Vawmbûk gawpui chu chhun pachangah pawh thim rum rum khawpa ûn, Chhura rual rual thing lianpui pui din khep khupna hmun a ni a. Thingsam uai huai huaina kârah fimkhur êm êm mai chuan Tumpang chal chu a rawn kal buk buk mai a, a fimkhur zia chu, vawikhat a pên a, hlauhawm a awm leh awm loh a thlithlai tê tê a, chutah kal a siam leh chauh ṭhin a ni.


Mahse, a fimkhur sêng bik lo, a hmaa thing thlâr phên aṭang chuan kah ngei ngei tuma lo veh ngat ngat tawhtu pasalṭha rual chuan an lo chàng ràn mai si a, a hawi kual kal a han siam leh tûr chiah chu, chulai ruam nghawr nghîng dut dut khawp chuan an han kah rawn ta tehreng mai a! Tumpang chal lian ṭha zet mai chu hniak khat pawh phawi lovin a tlu ta dêr mai le.


Lalnghenga chuan heti hian hlado a han chham ta a:-


"𝘾𝙝𝙪𝙣𝙣𝙪𝙣 𝙚 𝙖 𝙩𝙞𝙧 𝙘𝙝𝙚 𝙢𝙖𝙬, 𝙪𝙖𝙞 𝙝𝙣𝙞𝙖𝙣𝙜𝙖 𝙧𝙖𝙢 𝙫𝙖 ṭ𝙪𝙖𝙣 𝙘𝙝𝙪 𝙚,
𝙆𝙚𝙞 𝙘𝙝𝙪 𝙚, 𝙨𝙖 𝙩𝙝𝙖𝙣𝙜 𝙩𝙝𝙖𝙬𝙣 𝙣𝙚𝙣 𝙩𝙡𝙖𝙣𝙜𝙖𝙝 𝙚, 𝙩𝙝𝙡𝙞𝙩𝙚𝙣 𝙠𝙖 𝙝𝙚𝙧 𝙡𝙞𝙖𝙞 𝙚."


tiin, chutah a silai chu a han kâp zui zat a. Hrangkuala pawhin heti hian hlado a han chham ve ngat bawk a,


"𝙎𝙞𝙖𝙡 𝙠𝙞 𝙚, 𝙩𝙡𝙖𝙣𝙜 𝙥𝙝𝙚𝙞 𝙡𝙚 𝙢𝙖𝙬, 𝙛𝙪𝙣𝙜𝙠𝙞 𝙡𝙞𝙖𝙣 𝙡𝙪 𝙖 𝙝𝙖𝙬𝙞𝙝 𝙧𝙚𝙣𝙜 𝙚,
𝙇𝙚𝙣𝙜𝙞𝙣 𝙚 𝙡𝙤 𝙝𝙢𝙪𝙖𝙠 𝙪 𝙡𝙖𝙬, 𝙠𝙖𝙣 𝙩𝙪𝙖𝙡𝙖𝙝 𝙧𝙤𝙡𝙪𝙣𝙜 𝙠𝙖𝙣 𝙢𝙪𝙖𝙡𝙖𝙝 𝙚."


tiin, silai chu a han kâp ri ve dur mai a. An hlim tlâng hlawm teh e maw. Mahse an hlimna chuan rei a daih lo chiang kher mai. Tumpang chal chu a kâptu zâwk nih an inchuh titih tlat mai le! Pasalṭha rual ramchhuak e ti lo chuan an thu a inhmu thei tlat lo mai. Lalnghenga chuan a kahah a han chhâl vei ngawt tak nâin, Hrangkuala te, Zamana teho chuan 'Ka kah a ni' an rawn ti ve tlat mai si a. Kha chen hrui khat vuanin an lo khawsaho tawh a, tunah lêm hmaisen an inhmuh lo chauh ta mai si chu, Kâpliana te chuan mak an lo ti rilru hle mai a, a pasalṭha zia lo pawh an ti ru hlawm kher mai.
Hrangkuala chuan, "Chutia a kâptu nih i chuh tlat si chuan a nih leh a lu tal hi chu ka chang ve tur a ni," a han ti deuh nghut a. Lalnghenga lah chuan, "A kâptuin a lu ka chan loh nâkah, nge ni lal hnenah kan thlen zâwk dâwn?" a han ti ram deuh hmak a. A ṭhianteho chu an ngawi ta reng a. Lal hnenah an thlen a nih chuan an lalin thubuai a rem dân tûr chu an hmu lâwk thiam vek si a, khâwnbâwl upamin tupa chuan thiam a chan loh rêngah! An dinhmun a inthlau êm a ni. Chu a chhapah, pasalṭha rual ramchhuak ve si, chutia thubuai hlabuai neih tâk ngawt mai chu mahni mawng hlimna tûr mai a ni tih hriain, Lalnghenga chu a kâptu chan an chantîr ta nge nge a.


Ni tla tûr chu Pathlawi lunglên tlang phênah chuan a her liam lek lek tawh a. Khawlaiah chuan naupang an zi nuk nuk a, zanriah chhum hun lai a nih avangin in tin mai aṭang chuan meikhu a rawn zâm chhuak chiai chiai a. Nu ṭhenkhat chuan arpui no hruai an lawi a, an vir ruai hlawm a. Vawkpui rilṭâm lah chu a ngêk ruai ruai bawk a, arpa hluisen khuang ri âl âl leh sechal kiu ri rul rul te chuan khua chu a khah hneh viau mai. Chutah le! kawtchhuah lam aṭang chuan hlado chham thâwm a rawn ri ta vò vò mai le!


"𝘾𝙝𝙝𝙞𝙢𝙖𝙣 𝙚, 𝙩𝙪𝙞 𝙫𝙪𝙡𝙝 𝙡𝙤𝙝𝙫𝙞𝙣 𝙫𝙪𝙞𝙩𝙪𝙢 𝙖 𝙡𝙚𝙣 𝙘𝙝𝙪 𝙚,
𝙃𝙢𝙪𝙣𝙞𝙣 𝙚, 𝙞𝙣 𝙧𝙚𝙢 𝙩𝙝𝙞𝙖𝙢 𝙢𝙖𝙬, 𝙠𝙖 𝙣𝙪𝙣 𝙚, 𝙝𝙧𝙖𝙣𝙜𝙯𝙪 𝙡𝙤 𝙗𝙞𝙡𝙝 𝙘𝙝𝙚 𝙢𝙖𝙬."


tiin, silai riin a zui nghal dut dut bawk a. Chu hlado chham thâwm zet chuan Lenpui khaw mipuite thin a ṭhâwng dawtin, 'tute nge?' tih chu inzawh ngaiah pawh an ruat hek lo. Lalnghenga teho an nih loh rêng ring an awm lo ve. Lalkunga leh a upate pawh kawtchhuah lam panin an pên ve hlawk hlawk mai.
Kawtchhuahah chuan pasalṭha rual ramchhuakte nen chuan an intâwk ta hlawm a. Nula hovin an zufang ken chu an tulh bawrh bawrh hlawm a. An thâwm a ṭhain, an hlimna chuan hai hlim a tiat tak meuh meuh a ni e. Tumpang chal ki ṭha zet mai chuan, nula hmelṭha deuhin mit a la ang maiin tu mit mai pawh chu a la hle mai a, Lalkunga meuh pawh insûm zo hek lo, tumpang lu chu a chûl vêl that that a, a châng leh a kite chu a han teh vêl thul. A ni e, chutiang khawpa tumpang ki kual mâwi leh lian ṭha chu la hmu hlawm mawlh hek lo le! An lalpa pawh chu tu'n an dem bik hauhin a rinawm loh.


An hahdam deuh hnu chuan khaw chhûng lam panin an inzui ta duah duah a, a khât tâwkin hlado an chham pah reng a, silai lah chu an lawn ûn ûn reng bawk a, khawlian bawhbel zâwn ang maiin a rîk hian an ri hulh hulh mai a ni. 


A tûkah chuan Dophunga chuan tumpang chu a sechalin a ai ta nge nge a, nilêngin zû leh sa nen an ri bung bung mai a, Rualkhuma chhûngte tân chuan an thâwm chu ngaihthlâk a hrehawm duh viau ta ve ang.
Kâpliana erawh chuan a rilru tê têin 'Lalnghenga chungah chuan eng thil tak thleng ang maw?' tiin a lo inngaihtuah rilru hah ve êm êm ringawt mai a. A hlauh rûk ang ngei ngeiin Lalnghenga chungah chuan vanduaina a thleng zui ta tlat mai le!


Lalnghenga nu hi ngawr natnain hun rei tak chhûng chu khum betin a lo na tawh ṭhin a, Upain, "Hauhuk thisen hi ngawr damdawiah a ṭha e," an tih chu lo hriain, hauhuk kah tumin Lalnghenga chuan Thingse mual lam chu a pan ta ngawt mai a. Tunhma pawhin Thingse mualah hian hauhuk an lo kâp fo tawh ṭhin a, chuvanga ani pawhin helam pan hi a ni rêng bawk a.


Thingse mual a va thlen chuan a lo reh dûk mai a. Chu Thingse mual bul lawkah chuan ram theihai hi a lo rah hminsen tuar mai a. Naupang làwmah tiin, lawh tum chuan a han lâwn vei rawk a. Theihai zârpui a han thlen chuan theihai kung chu a sâwitu hmuh theih si lohin a insawi ta chiam mai a. A in vuan nghet zo ta ngang lo va, a tla tawp mai a, vanneihthlâk takin a insawhna lo hlauh zâwk mai pawh a. Tlâk bap bap chungin a han tho chhuak a. A ngaihna hre lo zetin theihai kung chu a han chhoh thlîr vung vung a. Nuam ti rilru lo zet chungin a kalsawn ta nge nge a. Thui pawh a la kal hmâin hauhuk hualrêu thâwm a hre nghal hlauh mai a, chawl khawmuang lo chuan a veh chho ta a. Hmawng thing zârah an lo awm a, a nu zâwk ni âwm tak, hmawng zâra lo ṭhu mêk chu a tin vang vang a, a kâp thla tawp mai a. Hauhuk ruang chu va lâk tum chuan a panhnai a, a thlen rual chuan hauhuk pa zâwka chu leiah a rawn thleng thla ve hlawl mai a, hlau hlek lo chuan a rawn ṭhenkhum ṭhu mai a. A nupui duhtak chu a va sawi nawk nawk a; mahse, chhawntu tûr reng a awm tawh si lo. Chîk nghur nghur chung chuan Lalnghenga chu a rawn chhiat khum vak a, hmawng zârah chuan a ban chho leh ta zawt zawt a. Rilru hrehawm luat vanga rûm leh a lo kah avanga inchhir êm êm chungin hauhuk chu a paw bahlat a, a haw ta vang vang mai a ni. Hauhuk thisen chu a nu chu a intîr a. Hauhuk pa zâwk nena an inhmachhawn dan chu a theihnghilh thei lo, a rilruah chuan a riak reng mai a ni. 


Chumi zânah lah chuan mumang mak tak a nei a, a mumangah chuan hauhuk pa zâwk khân thinrim tak maiin, "Ngâwi tak rawh! i la châk lovang, i chungah hian phuba ka la rawn la ve ngei dâwn tih hria ang che," tiin a lo chhiatkhum vak mai a, a hlau lutuk chu a au chhuak ṭhelh nghe nghe a, chuta ṭang chuan a awm rêng a nuam thei ta lo mai. Khawlaiah pawh a chhuakvâk ngai ta lovin inah a tawm deuh chawt reng a, a ṭhianten ramchhuahpuia an sàwm pawhin a hnial ta zel mai a, a awmdan chuan a chhûngte ngaih a tiṭha lo hle mai a, thil awmzia an hanzawh lahin amah ber chuan a ṭhat thu leh ngaihṭhat lohna tûr engmah a awm loh thuin a chhâng mai zel a; chuti chung chuan a chhûngte ngaih erawh a ngam thei tak tak si lo.


Luipui tlawh chhan an ni bawk a, lal leh upaten ngawi dawh an rêl ta rup mai. Ṭawngnaah pawh, 'Vangpui lunglen' an tih ṭhin ang hian, chhimluang sangha zinga pakhat chu nghavang a ni a. 'Nghavang' hi sangha danglam tak a ni a. A lian deuh ṭham zawh tawk ang chi chu, an hmuiah number pakhat hi, lian tâwk leh nalh takin a awm vek nia! Chutiang chin chu, 'Nghavang' ti mai tawh lovin, 'Vangpui' an ti kher ṭhin. A tlangpuiin nghavang chu luipui sangha a ni a; mahse fûr tui len lai hi chuan lui hnar lamah, chhak tak tak thlengin an kal ṭhin a. Amaherawhchu, ramsa leh sanghate hian khaw chanchin hi an hre êm êm mai a. Tui a kam dawn chuan luipui lam pan an tum ta ṭhin a. Chûng chu kan pi leh pute chuan mihring anga sawiin, an lunglenga ngaiin 'Vangpui lunglen' an lo ti ṭhin a ni.


Ngawi dawh lai hi chuan tui a la tam fu mai a, luipui deuh phei chu mi naran tân chuan mahnia kal kai chi a la ni lo ṭhin. Chutiangah chuan ngawi an dawh a. A hmasain ngar tur thing an kit a, an ek phel a, thingtuai ṭha deuh pawh hman tlak chu an la tho va, tichuan ngar chu a kawkalhin an khêng a, a insîkna lai chu hrui tharin an phuar a, a chunglam kâkah chuan thingtlawn an kham leh a. Vaukam aṭangin an ṭan a, thing an kham zawh chuan a dawtah ngar bawk chu an khêng leh a, chutianga lehlam lehlama ngar an khen a, an rîk tluah tluah avang leh luipui luanna a nih avangin zawi tê têin a inbiak theih loh va, an ṭawng lawng lawng ṭhin a. Chuvang chuan, chutianga ring taka ṭawng lawng lawng chu ngawi dawh an ni si a, 'Ngawi hêm ṭawng' an tih phah ta a ni. Ngar an hem zawh chuan a tlangpui an khamkai a, ngawi tur tak an siam ta a ni.
Ngawi chhuat, ngawi varpui an tih ṭhin chu an siam a. A hmasa berin ngawi varpui ramna tur, ngar an hêm leh phawt a, chumi zawhah a ngawi chhuat tur an ram leh a, chumi zawhah a bang an siam a, chung nei lovin a mau hmawr lam chu, a chhuat hmawr te nen an ṭawnfin khâwm ṭhin. Hemi ngawi varpui ngar hêmtu hi chu, tui zangkhauh lai a nih tawh avangin tlangval chak an thlang chhuak ṭhin. Chûng mite chu ngawi tla sangha insem leh hunah pawh duhsak nan a lu an pe ṭhin.
Ngawiruk leh a talthlâk zawnah chuan sangha an ngam theih nan tiin thingbul leh maubul an dah hnawk ţuk ṭhin a, tichuan ngawipu atân Thangkunga an ruat a, ngawia sangha tla apiang mai chu Thangkunga te inah chuan an insem ta zel mai a ni. (Ngawi hi nitin mi pahnih zelin an inen chhâwk a. A entu apiangin an chan tur, sangha a tla tam emaw, tla tam lo emaw, ngawi entute chan tur zat an siam ṭhin a, chu chu 'Belrem' an ti ṭhin. Sangha a tlâk tam a, belrem aia a tam chuan in lama an ṭhiante an pun a, an phur a, ngawipu inah thlen khâwmin chan inang vekin an insem ta ṭhin a ni.)


Ngawi an dawh zawh veleh chuan lal leh upaten sangha tlâng vuak an rêl zui zat a, tlangau-in sangha tlâng vuak tur thu a rawn au chuan nula leh tlangvâl an hlim ngei mai. Lalngovi inlêng te pawh chuan sangha vuak nawm zia hlir mai chu an sawi chho ṭan a, an zinga pathlawi pakhat Liannawla chuan, "Ka sangha vuak ve tawhah chuan kei, kan khawthar kai kuma Hmawngsih lipui kan vua mawlh mai kha a nuam ber nge nge âwm e, luipui vuak nana duhthusâm, ngaihhih leh rulei inpawlh kan hmang a, suar chhe pui pui a tamin, sangha lah an hrawl hlawm ngiang mai. Limawng hmuh theih chinah ringawt pawh khân lung hnuai pûk bela, nghavâng hrawl fu fu in-ûm kawi zut zut hmuh tur a tam hle reng a, zan lama likhaiho pawhin nghasen leh nghakhing kiu chen dawn dawn tukṭhuan hmeh tur an rawn man reng a, tukṭhuan ei hmain ru kan han kâwn a, ru kawn lai aṭang tawh khân hmai a sa hat hat ṭan tawh rêng a.


"Tukṭhuan chu hma lam druhin kan ei sawk sawk a, ei kham veleh ru kan han chiah rual ta a. Ka hriat dan chuan chiah rau rauvah pawh ngaihhih ru tui khân hma a hruai zar zar a, ngaihhih rutui chu a var bik hi, rulei rutui a sen thung a, ngaihhih rutuia rui chiang vak lo pawh kha, ruleiah khân an rui leh ngei ngei mai a, nghahrangchal sûm thum tih ngam zet tur, hmui chauh tilanga lipui chunga tui an han su val pawp pawp mai han hmuh chuan rilruah eng dang mah a leng tawh lo, ngaihzawng te pawh a hriatin kan hre tawh lo rêng rêng. Libâk thlâah nghasen ṭangphel dawn dawn an rawn lâng duai duai mai a, ngha tenau deuhho kha vaukam tui chîm chinah an bawk tlar thla dul mai a, chutiang huna hmeichhe hruai chu, an tia lawm, 'Hei sangha lianpui mai a chhuak dawn, pûk tuamna tur rawn la thuai rawh khai,' han tih te hian an pawnfen an kek thla ngam an tih hi chu a lo dik hmel khawp mai. Kan nuthlawi hruai pakhat pawh chutiang zâwng chuan an lo fiam pek a ni âwm a, a sangha lam ringawt ngaihtuah khan a pawnfen kha a lo hlîp thla tituai hman tawh a ni âwm a, a han hriat chhuah leh khân 'Awi, ka duh lo' a ti tuar mai a, a rang a rangin a inchawi chho leh a ni âwm e.


"A hring te chuan khatiang sangha zozai kha mutbute nen han hawn rual ni hek lo, zan lamah kan rêp ta a, ngha-dah kan la beisei hlawm deuh bawk nen, hmai leh pangti nêm lang lai apiang mai kha a phuhlip a, a thak hiar hiar mai bawk a. A tukzing kan han tho chhuak chu le...kan meng bui chûr hlawm mai a, hmeichhia hi an lo awhawm khawp mai, mipa lam chu le, kan phuhrin lam ber mai khân min uai rit a, ni a lo tlangsang a, a zual tulh tulh mai a, a sa huai huai mai bawk a, luikam ngawpui daiah tawrh a ziaawm deuh mahna, tiin bel te tia lek lek hi kan ṭhutpui fer fur mai a, mahni ta ṭheuh kha changpui hnahin kan zâp hauh hauh hlawm mai a ni," a ti a, Lalngovi inlêngte chu an nui dar dar hlawm a.


Vâl Upa Sangkunga chuan, "Khami ṭuma kan nuih tiza ber chu, ngaihhih kan chu a sat ṭhin avangin puan han ven rual a ni ṭhin lo va, tukṭhuan kan han kîl zet kha a ni. Patling intipuithu ve tak takte pawh kha, engtia han tih hleih theih ni hek lo, ṭhut pangngaia ṭhut rual a ni si lo va, puan ven dahin kan ṭhu dawrh huai hlawm mai a! A tute mai pawh khân 'E khai!' tihna tham vek mai kha kan kîlpui fur hlawm mai si a, kan hmeichhe hruaite kha an mit pawh a tlai thawkhat viauin ka ring," a rawn ti ve a, tlangvâlho chu an nui khêk tuar tuar hlawm a. Lalngovi meuh pawh a insûm zo bik lo. A inrin hman hmain a phuh chhuak leh ṭhawt ṭhin. Leng hawn ar khuan hun âwm velah Lalngovi inlêngte pawh chu an ṭin ta sang sang hlawm a.


Fûr ruahtui tlain an sangha vuak tumna Râldan lui chu a tilian deuh a, (Vawi khat chu Pâwi pasalṭha ṭhenkhat hian Lusei khua rûn an tum a, Râldan luikama an awm laiin mak tak maiin Râldan lui chu a rawn lian nu phût mai a, han daikai mai mai chi ziazâng ni hek lo le, Pâwi pasalṭhate pawh chu beidawngin an kîr leh ta ngawt a ni âwm a. Chuta ṭang chuan he lui hi 'Râldan lui' an lo tih phah ta a ni.) chuvang chuan chhungtinin khawkherh paikawng khat an lo ṭheuh a. Zanriaka beih a ngaih dâwn avangin chhungkaw tin aṭangin hmeichhia emaw mipa emaw ramṭang rual chin tawh chu chhuah vek tur an ti bawk a.


Râldan lui hi khua aṭanga chawhma kal vel a ni âwm e. Tukṭhuan ei khamah an chhuak ta sung sung hlawm a, chhun chaw fâk hun âwm velah Râldan lui chu an thleng thei hrâm a, chaw an fâk tê tê a, an ei khamah Vâl upate’n ro an rêl a, a ṭhenin riah bûk an sual a, ṭhenkhatin thing an lo fawm bawk a, Vâl Upa leh pasalṭha ṭhenkhatte’n an li beihna tur chu an lo belchiang a, nghavâng hrawl fu fu te, nghahrangchal sûm tia dawn dawn te chu an lo lêng dul dul mai a, riah bûk leh thingfawmho-in an zawh chuan li-ah chuan lungreng an deng tlut tlut mai a.
Ho khatin khar an lo ping bawk a. Khar chu hmun thum laiah an ping a, tlai hmeh tur likhaiho chuan nghavâng hrawl zet zet leh nghahrah lian zet zet an rawn man a, sakhi rawn kâp tâwk lah bo lo. An zanriah ei chu an puar ngei mai.


Zingah chuan Vâl Upa pakhatin, “Khai ule, rusum thlâk a hun e, insiam ang ule,” a han tih chuan an tho sung sung a, a hma zana an pate tah chhûngah chuan khawkherh rah chu an chhu ṭan ta a.


Ru tuiin an chiah ṭan ta chu, sangha thenkhat an rawn inperh bat bat mai reng a, hmeichheho chu an râk ṭeng ṭung ta mai a, chhimtir ar chuk an sawi chu nêptê a ni âwm e.


Chhun lai a lo nih meuh chuan sangha lian zual ṭhenkhat chuan boruak dang hip tumin vaukam hrul lam rawn panin an bawk fur mai a. Chûng te chu awlsam takin an lo man nghauh nghauh hlawm a. Nulaho an râk ring ṭhin teh e maw!
An sangha man sa chu ṭiaupho-ah chuan an mut tlar dul mai a, pathlawi leh paho chuan an lo rêp thluah mai bawk a. A tukzinga an han insem chu mi pakhat chan pawh chu vawi li nga hmeh awm zet chu a ni ang. Hlawhtling inti tak chuan an haw ta a. Tute emaw tân chuan an kumkhaw sawi pawh a tling ve ngei ang le!


Buh lu chuh hun lai a ni ta bawk a, thawk thei tawh phawt chu lo lamah an chhuak nitin ṭhin a, ṭhenkhat phei chu an riak lût hial a ni. Kâpliana pawh amahin a riak lût ve leh a, tin, Satliana te unau an riak ve bawk a, khawharthlâk a ti lutuk bik lo ve. An zau lam phei chu an riak lût deuh vek nghe nghe a. Inhlim chhuah tham zawng an ni teh meuh mai. Chumi tlai chuan Kâpliana chuan, nghalchang sum ruk dawn lai a kâp hlauh mai leh nghal a. Sanghal sa chu an chan a, an zau a mite chu an sem chhuak vek nghe nghe a, an hlim hlawm kher mai.


Hetih lai hian Lalnghenga erawh buaipui ngaiin a khawsa ta fo mai. A châng leh amahin ramhnuaiah a chhuak bo thul, a chhungten an zawng zak zak reng mai a, a mizia lah a inthlâk nasa khawp mai. A nun a râwngin, thisen châkin a tuihâl huam huam emaw tih mai turin a khawsa leh nghal. A awmdan chuan an lal beng a thleng ta hial a. Lalkunga chuan a upa min Dophunga hnenah chuan thil awmzia a zâwt ta chawt mai a ni.


Dophunga chuan, "Lalpa, kei ngei pawhin 'a mak e' tih mai loh chu sawi ngaihna tak pawh ka hre bik lo ve. A tumpang kah hnu aṭang khân a mizia hi a danglam chho hret hret niin ka hria," a han ti boh boh a. Lalkunga pawh chuan, "Ni e, sa hrâng hetiang chin meuh hi chuan vêngtu eng emaw tak an nei ṭhin e, an tih kha maw? I tupa pawh chu a ṭha chhuak leh mai turah ngai ila, amaherawhchu, fimkhur thilah in mitmei deuh reng erawh a ngai dawn a ni. Ka upa min i ni a, i mualphona chu ka mualphona a ni ve tho tih chu min ngaihtuahpui ve bawk ang chu maw?" a han ti charh charh a.


Dophunga pawh chuan, "A ni e, Lalpa, ka tupa zawng kan mitmei reng a, mi huanthlai pet zâwng êm chuan a khawsa lo tûrah ngai ila, englai pawhin kan mitmei reng ṭhin a nia," a ti a. Lalkunga pawh chu a bu nghut nghut a, thu dangah an pakai ta thuai a.


Ni khat chu Lalnghenga chuan an vau luia sih awm chu chân tumin silai nen a inpu chhuak a. A nu chuan a ngaihtuah rilru viau mai a, a pa erawh chuan, "A ṭha leh ṭan dâwn tawh a ni ang e, hetia a ramvâk peih leh tawh ringawt pawh hi a lawmawm hle a ni lo'm ni? I rilru tihah duh lutuk suh," a ti thung a.


Behliang mun hun âwm velah a sih chân tumna lai chu a thleng hlawl mai a. Chân khân tûr remchâng a han melh zung zung a, sih bul lawka herhse kung uipum rual vêl tûr chu a han hmu fuh hlauh mai a, a lâwn ta vat a. A kakpuiah chuan a ṭhu ta vang mai le. Boruak chu a reh vung vung a, thlî lah chu a thaw eih bawk si lo. Boruak awmdan chuan a ngaih an tiṭha lovin, mak tak maiin hlauh rûkna riau a nei ta tlat mai. Chutih nâk alai chuan a lawnna thingkung chu a rawn insawi ta chiam mai a, inring hman hek lo le, leiah chuan a tla thum dup mai a, a vanneia, a tlâkna a sâng lo hlauh mai pawh a, eng êm ti lovin a tho chhuak leh thei mai a. Mahse, hlauhna chuan a man laklawh tawh a, a hlauh ber pawh hre si lo chuan a khur ta hlawk hlawk mai a. A silai takngial pawh a chhar ngam tawh lo. Hlauh luat avanga dâng vâr vekin a tlân ta a, tumah tawk lo chuan khua a lût a, khawchhunga a mi tawhte chuan ngaihṭha lo takin an lo enzui vawng vawng hlawm a.


Hlau lutukin in chhûngah a tlu lût rawk a, a khua a sik zui chiam a, a pa chuan thil awmzia a han zâwt a, ngam leh ngam lo chuan a thil tawn chu a han hrilh a, in chhûnga awmho chuan mak an ti hle mai a, han awihsak lo ngawt dawn se, a hmela a hlauhzia kha awihsak loh chi a ni si lo. Sawi tur hre lo chuan an ngawi dûk a.
Lalnghenga chu a rawn ṭawngvai bual bual a, a khawsik a sâng hle mai a, an puithiam chuan daibawlin a han thawi a; mahse a sâwt lo. A thla koh a ngai a ni a ti a.


A ṭawngvaihna lamah an vau sih hlir a lam avangin lo lam pan chuan thla ko ṭhang tak mai leh pasalṭha ve tak mai, Hrangluta chu a kal ta a, lo a va thleng a, vau sih awmna lam pan chuan a kal ta zel a. Sih awmna lai chu a va pawh thuai a. Lalnghenga silai tlansan pawh kha a lo let ngat bawk a. Silai chu a han chhar hmasa tê tê a, chutah Lalnghenga thla chu a han ko ta a.

"𝗟𝗮𝘄 𝗵𝗮𝘄 𝗿𝗮𝘄𝗵,
𝗜 𝗻𝘂𝗶𝗻 𝗮 𝗻𝗴𝗮𝗶 𝘁𝗮𝘄𝗵 𝗰𝗵𝗲, 𝗶 𝗽𝗮𝗶𝗻 𝗮 𝗻𝗴𝗮𝗶 𝘁𝗮𝘄𝗵 𝗰𝗵𝗲,"

a han ti a, thla ai thâwm a hria a, thli-in a rawn chhêm heuh heuh a, a inhrosa a, 'Lo kal rawh ka vêng reng che nia,' a han ti a; mahse thla ai chuan lo mawng lama zaman hmawng ding thim mup mai lam chu a pan ta zawk a.


Thla kotu tân hian hlauhna neih a thiang hauh lo va, hlauhna chhetê pawh an neih chuan thla an ko haw thei ngai lo a ni. Hrangluta pawh hian zamna chhetê mah nei lovin Hmawng lam chu a zu pan ngat a, mau tlûk khat âwm velin a la hlat ang tihah chuan a awmah thisen tharlam takin a rawn theh ṭhawt mai a, Lalnghenga râwl chiah mai khân chulai ruam khâwk rum rum khawp chuan a rawn nuih khum mai teh reng a!
Hrangluta hlau lutuk chu a ṭim sung sung mai a, mahse mi luhlul a ni a, eng nge ni vei tih pah chuan a chem a han phawrh a, chil a chhak pharh pharh a, a bula tlangsam bukte chu a han vai buan buan a. Chutah hmawng lam aṭang khân Lalnghenga lubung ngei mai chuan a âwmah bawk a rawn dêng leh dawt a, râpthlâk titak chungin a han en hrâm a, Lalnghenga lu bung chuan a lo nuih vur vur zui a. Muangchâng ngam tawh lo chuan a haw vang vang a, a tha khur nasa lutuk vang chuan kal pawh a kal hlei thei meuh lo.


Kawtchhuaha Sahlamah chuan a ding zawk a, Sahlam kung chu a han chhoh thlir a, Lalnghenga lu bung bawk kha a lo inkhai a, a lo nui vur vur a, a huaisenna zawng zawng sâwm khâwmin a silai chu a hmet puat dur a, chak takin khawchhung lam pan chuan a kal zui ta sawk sawk a.


In a thleng a, khumaiah a bawk thlawp a, a chatthla zui chu a ni nghal mai a. Lalnghenga pawh kha a lo chatthla fel ve chiah bawk a, chumi zân chuan mitthi pahnih an nei chu a ni der mai a, a hria apiangin mak an ti a, râpthlâk pawh an ti kher mai. Chumi zân chuan naupang chu sawi loh, nutling pui pui pawh zun zungin an tho chhuak ngam meuh lo chu a ni e.


Lalnghenga nu chu a ṭap bâng hlei thei lo va, chaw pawh a ei thei lo hial a ni. Chutih lai kârah a fapa thla chu a hrâng tiin an sawi chiam mai a, Lalnghenga chhungte ngaihdan pawh a ni lo hle mai a, mahse sawi a tam tual tual a, khua a khat titih hial a, lal meuh pawhin a lo hre ve a, 'a sawi leh chu salam chawiah' tiin tlangau a au tîr hial a ni. Mahse a reh phah chuang lo, salam chawi an hlauh avangin an sawi chhuak ngam lo mai mai zawk a ni. Zawlbûk lamah phei chuan a che nasa viau a ni âwm e. Vâl Upaten tlangvâlho an khap tlat a, nunau an thlabar phah mai mai tiin, tuman an sawichhuak duh ta lo a ni.
Chuti chung chuan zêp hleih theih ni vek hek lo le, amah Lalnghenga thla chuan buaina a siam ta fo zâwk si a. 


Tûk khat chu Lalnghenga farnu Lianpuii chu, zing khawvar rualin tuikhurah tuichawi turin tuium nen a kal a, tui a thal khat ṭep tawh tihah chuan thlang lam aṭangin thla ai thâwm a hre ta mai a, a hlau lutuk chu a tuium pawh hrechang tawh lo chuan a tlan haw ta ringawt mai a ni.


Zan khat pawh zan a rei viau tawh a, zanlai ar pawh a khuang tawh a, thla mang zân a ni a, khua a thim khup mai a, Zawlbûkah chuan tlangvâlho an mu hnâr tluk tluk mai a, an mutui hlawm viau mai a. Tlangvâl pakhat zun chhuak lutuk chu a lo harh ta a, pâwnah zun tumin a tho ṭhum ṭhum a, pâwn a chhuak chu Lalnghenga ngei mai kha Zawlbûk kawtah a lo ding ngur mai a, a ril chu phawrhin a lo ei mawlh mawlh mai a, chutah a bawp chu a thlawn lawk a, tlangvâl chu vawm tum ni âwm takin a rawn tin ta uaih uaih a, chu tlangvâl hlau lutuk chuan bawhbel pawh a zuankân zawk a, zun a cheh tluah tluah a. Midang an rawn harh a, "Eng nge ni ta?" an rawn ti liam liam a. Tlangvâl chuan a thil hmuh chu a han hrilh a, a sawi zo chiah tihah chuan Zawlbûk chu a rawn nghîng lawih lawih a, râpthlâk zet hian Lalnghenga chu a rawn nui uar uar a. An hlau lutuk chu Zawlbûk kilkhatah chuan an tawlh dial dial a, an innêk chep ngei mai.


Vâl Upa Zakunga chuan, “E khai, pasalṭha, khatiang tûr a ni ngai lo ve, i naute pawhin an hlauh êm che hi maw. Duhtâwk teh khai, i nu leh pate rêng an mualpho dawn mai, khawngaihin min kiansan teh, zahngai zahngai,” a ti a, mak tak maiin a reh zui ve hmiah a, an thaw huai hlawm a, mahse mut leh chu har an ti tlang hlawm tawh kher mai. Chuta chin chu Lalnghenga thla pawh a rawn inlâr leh ngai ta lo.


Sahmulphah thla a liam a, Kâpliana pawhin buh a thar ṭha hle mai a, silai zawn zet chu a tling âwm e. Ani ang pahmei akâra mahni chauha khawsa leh nghal tân phei chuan kum hnih khat ei lai a tling hial ang chu.


Lenpui khuaah hian pasalṭha putar tawh tak mai leh Lasi zawla an sawi Kapdaia a awm a, kum sawmsarih râl a kai tawh âwm e. A vanglai na nâ nà chuan sa pawh a kâp thei hle mai a, ram lamah vawi hnih ngawt thang a chhuah tawh nghe nghe a ni. Amah hi Lasi zawla sawi a ni ve rêng rêng a, hetia nupui nei lova a la lèn rengna chhan pawh hi a zawlin nupui neih a phalsak loh vang niin an sawi ṭhin. Amah chauh te hian rei tak tak a ramchhuak ṭhin a, chuti chung chuan buh leh balah an mir êm êm reng tho va, kawng engkimah a hmuingil a ni ber mai e. Hei vang hian tlangvâl ṭhenkhat chuan Lasi zawl nih ve an châkin, Kapdaia chu an tlawn fo ṭhin a, ani Kapdaia erawh chuan Lasi zawl chu tih namai a nih loh thu leh damchhûng inchhirna tur hlir a ni, tiin tlangvâlho bulah chuan a sawi ṭhin a, tumahin an âwihsak duh chuang lo.


Zan khat chu Kâpliana inah chuan Kapdaia chu a rawn lêng lût nawlh mai a. Kâpliana chuan, "E khai, ka pu, lo lêng ṭhu rawh," tiin ṭhutna tur a lo pe sawk sawk a. Kapdaia chuan meilum hnung puakin ṭhutna a han remṭha tê tê a, chutah muang churh maiin, "Hei te, nupui neih vat vat i ngai a nih hi le," tih pahin a han nui vur vur a. Kâpliana chuan, "Neih tûr pawh kan hmu zo ve lo chu a nih hi maw? Nangmah ang mai hian kan lêng tar ve mai a ni ang chu," nui chungin a han ti ve a.


Kapdaia chuan, "I ti mai pawh a ni, kan khaw nula hmelṭha ber pawh nang chuan i kherh thlu thei ang chu le. Heti ringawt te chuan Pawla sai i pumpelh dâwn em ni ang?" a ti a. Kâpliana chu a nuih a za rilru viau mai a, nui deuh hak hak chung hian, "Pawla sai pumpelhna tûr tâwk fang chuan kan lo khawsa ve tawh maithei asin," a han ti a. Kapdaia chu a nui chhuak hawk hawk a.
Kâpliana bawk chuan, "Ka pu chu, 'Lasi a zawl e' an ti che a, tak tak em ni? Lasi te meuh i han zawl thei chu i vannei bik mang e," a han tizui nghal a. Kapdaia chuan, "Ngawiteh, Liana, an sawi ang êm êm hi chu a ni vek kher lo a nia. Keia tak pawh hi ka inchhir ṭhin teh asin," a han ti zawi deuh raih a.


Kâpliana chuan mak ti âwm tak hian, "Chuti maw? Lasi zawl nih te chu tupawhin kan châk ṭheuh a ni lo'm ni? Engvanga inchhir nge maw i nih chu le?" a han ti deuh hu a. Chu pasalṭha tar tawh tak mai chu a ngawi rauh rauh a, a chhâng dawn tawh lo emaw a tih hnuah muang cherh chawrh maiin heti hian a han ti ta a:


"Liana, Lasi zawl hi a ṭhat lohna hranpa han sawi tûr êm êm chu ka hre hauh lo mai. Kei ngei pawhin an zârah buh leh balah kan hlâwkpui êm êm a, kan ranvulh chenin an pung chak teh asin. Mahse e, an zuna uia hi a na êm êm mai a, an thu awih loh phei chuan chawp leh chilhin min tihlum thei nia maw le. Ramsa te hi an thunun thei vek a, kei ngei pawhin ram lamah thang ka chhuah thei hial a ni. An thu anga i awm chuan malsawmna tam takin an vur ang che, an thu i awih loh erawh zawngin vanduiana hlir i chungah a rawn tla mai ang.


"Kei pawhin a tirah chuan ka zawl duh mai bik lova, an thinrim chuan ka farnu an tihlum a, ka pa ngei pawh sakeiin a sehhlum ta nghe nghe a. Chutah zawng luhlul ka chhuah zui ngam ta bik lova, an thu anga awm tûrin ka intiam ta ngawt mai a ni. Mahni chauhin ramah ka riak fo a, ka zawlnu chu a rawn kal ve ziah a, zantin kan inkawm ṭhin, a tirah chuan ka ngaina nghal mai bik lova; mahse zantin kan inkawm tâkah chuan ka lo ngaina ve telh telh mai hi a lo nia. Chuta ṭanga rei lo têah a zunah ka uai ta der mai a ni.


"Zan khat lek pawh a hmel hmu lo chuan ka awm thei lova, amah ka hmuh theihna tur a nih dawn phawt chuan zan khawthim hnuaiah pawh ni raw sek sek, ka pan ruak ruak mai ṭhin a ni. Ka zawlnu lah chuan a thu thuin min awmtir mai ṭhin a, nupa ang maia khawsak châng pawh kan ngah mai. Keia lah chuan ka ṭhen phal ngang si lova, a mi tih dan ang ang chuan ka awm tawp mai a ni. Nangni chuan Lasi zawl nih chu vanneihnaah inngai pawh a ni thei e, kei erawh chuan inchhirna mai a ni ka ti lo thei lo. Mihring ka nihna anga zalenna ka neih zawng zawng pawh laksak ka ni zo tawh a, ka duh dan anga ka awm lah a thiang hek lo. Engkim mai hi min khapsak a ni ber e.


"Kan kum a lo tam chho hret hret a, sa kah châkna pawh ka nei lo tial tial a, ṭhenrualte nen hlim taka han inkawm dial dial te pawh ka châk ve ṭhin, mahse a rem tlat si lo. Heti ringawta dam reng chu ka thlahlel zo tawh bik lo ve, eng pawh huamin i hnenah ka chanchin hi ka hrilh chawt mai che a ni e. Ka chungah hian eng thil pawh lo thleng se, ka duhthlanna dik loh vang a ni tih hria la, ngaih loh lamah lo ngai duh hauh suh ang che. A tawp berah chuan he thu hi ka han hrilh teh ang che, 'Lasi i zawl dawn a nih chuan inngaihtuah nawn leh phawt ang che,' kei ang bawk hian damchhungin i inchhir ve hlauh dah ang e," a ti a. Lêng hawn ar a lo khuang thliai thliai a, Kapdaia pawh chu a tho ṭuih ṭuih a, an in lam chu a pan chuan a haw ta hnak hnak a. Kâpliana chuan thlîrzui vawng vawng a.


Chumi tûk chuan Kapdaia zing nilum ai lai chu a pum a rawn na riai riai a, a nasa tulh tulh a, a ṭhutna aṭang chuan a tlu tawp a, a vial zui ta ngawih ngawih mai a, ṭhenawm hnai ten an bawihsawm thuai a, in chhûngah an zâwn lût a, Puithiam ko tûra an intirh mêk laiin a pum nâ chu a zual thut a, a taksa chu a lêng âwrh âwrh a, a chatthla zui chu a ni ta mai a. An hrilh a hai tlang hlawm ngei mai.


Kâpliana pawhin chanchin a lo hre ve thuai a, ani erawh chuan rin dan a nei thiam mai a, a zawlnu'n a tihlum ta ngei a nih a ring nghet hmiah mai a ni. Lasi te hian an thurûk puanzar hi an duh lo hle a, an thurûk puangtute chu an tihlum châwk rêng a ni.


Chumi kum zet zawng Lenpui khaw tân chuan kum chhiat kum a ni hawt e, Dophunga khuangchawi tum lah chuan a tupa thihna avangin a ṭhulh fel der mai leh nghal, kum dang anga khuangchâwi thâwm hriat tûr a awm ta lo. Mipui an ngui deuh bûr vek niin a lang a, eng thil ṭha lo emaw tak lo thleng tûr awmin an ring tlat a, an ngaih a ngam thei mawlh lo a ni e. Râl an hnai nge Sapui a hnai zâwk tih lah hriat ni hek suh. Nunau an ṭi deuh ṭhum hlawm mai.


Chutiang chuan engtin tin emaw pawl an tla fel thei hrâm a, lal leh upaho pawh an thaw deuh huai nghe nghe a. Lal leh upaten ram tuk an rêl zui nghal a. Lalkunga chuan, "Kumin chu khawi lam nge kan han ṭheh dawn ni? Ka duh dan chuan khua aṭanga hla lutuk lovah ni thei se la a ṭha ang e," a ti a. Dophunga chuan, "Chuti a nih chuan Hmawng mual ram hi ṭheh ila a ṭha lo'ng maw le? Khua aṭang lahin lung vawm phâk leka hla a ni bawk a, kei chu ṭheh mai ṭha ka ti e," a lo ti var a. Aikunga pawh chuan, "Kan upa min rawtna kha ka thlâwp e. Hmawng mual ram hi vah atân ka lo ît rilru viau ṭhin rêng a ni. A ram lah a pharh ṭhain, a leilung lah buh leh thlai chîn nâna duhthusâma ram ṭha a lo ni chhap bawk nen, kan tisual hauhin ka ring lo ve," tiin Dophunga rawtna chu a rawn tuihnih ve nghal zat a. Mi dangte pawh chuan ṭha an tih thu an lo sawi ve tliar tliar hlawm a.


Lalkunga chuan, "Aw le, ṭha kan ti tlâng niin a lang a, a rang lamin kan lo tur ṭheuh kan lo en hmasa dâwn nia, chumi hnuah ramhualin an en ve leh ang a, kan duhna lai ṭheuh kan pawm fel hnuah a nawlpui chuan an duhna lai lai an thlang ve tawh mai a ni ang chu. Ṭha kan ti tlang em?" a han tih chuan khâwnbâwl upate chuan, "A ṭha khawp a lawm, nang nge nge, rorel pawh i lo thiam ber mai e," tiin an lalpa chu an fak sap sap hlawm a. Zû an khawn chho zui a, tîti dangah an pakai ta thuai a.


Lal leh a Upate chuan lo neihna lai tur an rel fel hnu chuan lalin a duhna lai berah lo tur a han thlang hmasa ber phawt a. Chumi hnuah Zalen leh Ramhualten an thlang ve leh a. Chutianga lo duhthlang thei ten an thlan zawh chuan, mipuiin an duh lai an en ve leh chauh ṭhin. Chûng lo duhthlang hnuhnungte chu, an duh lai an lo pawm tituai tawh ngei ngei pawh, an aia lo neih kawnga lal zawkin an duh leh zawk chuan an chhuhsak leh mai ṭhin a, chutiang mipui naranho chu, 'Ramtlan' an ti ṭhin a ni.


Kâpliana pawh Satliana nen lo tûr enin an chhuak ve a. An hmaa miten an lo pawm tawh tih chhinchhiah nâna perh an lo zeh thlih thliah te chu kal pel zelin, a remchâng lai ber chu an thlang ve ta ngawt a. An hauh tawh tih chhinchhiah nân perh an târ zui ve nghal a. An tihtur ber an zawh tâkah chuan an haw leh ta hnak hnak a.


Chutia lo tur an thlan fel vek hnu chuan 'Ramsatten' (Zalen leh Ramhualte kha) ramri an sah sak leh vek phawt a, chumi hnuah lo chu an vât ta chauh ṭhin a ni.


Kâpliana pawhin hrai hmun zet chu a pawm ve a, a tir aṭang rêngin ṭhahnemngai takin a vât tlauh tlauh a, khaw ên chhûng zawng chu a bung ngat ngat mai ṭhin a, amah a chak ṭha bawk nen a vât zau fû tawh mai. Mahse, hetih lai hian buaina a tâwk ta tlat mai. A lo vah lai chu lal Khâwnbâwl Upa Zakunga chuan a chhuh leh ta tlat mai le. Kâpliana lah chuan a vât zau hle tawh si a, chuti maia chhuahsan leh chu a tum bîk dêr si lo. Lal hnen an thleng ta ngawt mai a ni.


Hetia Zakunga'n Kâpliana lo pawm tawh hnu a chhuh leh mai nachhan hi eng dang vang ni lovin, a lo vah laiah chuan thinglubul leh zâwng lu ro a awm vang a ni. Hetiang thil hi pi leh puten an duh lovin thiang lo hiala ngaih a ni a, eng anga zau pawh lo vât tawh mahse an chhuahsan leh ngei ngei ṭhin a ni.


Lalkunga pawh a rilru a buai map mai le. A khâwnbâwl upa chu tih lunghnur a duh loh viau rualin a pasalṭha chu a tilungawi lovang tih a hlau tel bawk si, thu lai lâk thiam pawh harsa a ti ngei mai. Zakunga tel lovin khâwnbâwl upa dangte nen an han rêlho va, Dophunga chuan, "Lalpa, i rilru tur chu kan hriatthiampui khawp mai che, i khua leh tuite hi ang khat vekin i en ṭhin tih lah tu'n kan hai hek lo. A dik a dikin kan upa pawh a thiam kan ti bîk lova; mahse, i rorelpui, kawng engkima i kut leh ke a ni ve bawk a, a duh ang hian tihsak mai la ṭha kan ti tlâng a ni. Chuti a nih lova Kâpliana hian a chang zui zel a nih ngat chuan, i khua leh tuite hmaah keini i khâwnbâwl upate hi engmah lo maiah min chhuah dâwn tihna a ni ang a, mipui zah pawh kan phur tawh hlei nâng le," a han ti charh charh a.


Lalkunga pawh chuan a khâwnbâwl upamin thusawi chu dik hlêin a hria a, a rilru pawh a siamfel ta nghal a. A upate hnenah chuan, "A nih leh le, Zakunga chu kan chantîr poh a ni ang chu," a ti boh boh a. Nuam erawh a ti zãn lo kher mai. Kâpliana rilru a hliam palh ang tih a hlauvin, Kâpchhunga thlarau takngial pawh zahawm a ti ru tlat si a.


Kâpliana chuan an lalpa thu tlûkna a han hriat chuan a rilru a na kher mai. A pa kha chu la dam ngat ni se zawng maw, hetiang mai mai hi chuan an ti bik lo tur a nia le. 'Fahrah nih leh lal mual êng hmu phâk lo tân chuan kan chanin maian chan pawh a tluk nek lo zawng chu a ni e' a ti rilru vawng vawng a. Chutianga a lo vah lai ber a chan leh tâk si lovah chuan, lo neih loh law law chu a tum ta ngawt mai a ni. Buh lah a la ngahin, kum hmasa lama a thar ringawt pawh rei tak chhûng chu a la ring thei tho dâwn bawk a, a nu thuchah angin khawchhak lama a pute chu zawnchhuah a rilrûk a.


A kal dawn chuan a ṭhenawma nupa rêka khawsa Pu Luta te hnenah chuan engkim a hrilh a. A awmloh chhûnga a in leh ranvulh te lo enkawlsak tûrin a ngen a. Pu Luta chuan ṭha taka lo chhângin, engkim chu ṭha taka lo enkawl a tiam nghe nghe a. Ni e, Kâpliana zârah sa tuihâng an hâwp ngunin sa lah an hmeh zing na laileng e. A laka ṭhat chhuah ve hi an bat liau liauah a ngai ve tlat a ni.

𝐁𝐔𝐍𝐆 𝐓𝐇𝐔𝐌𝐍𝐀


Zopui khua chu khawchhak lama awm, Sailo lal ropui tak mai Lalrivunga khua a ni a. Tunhma chuan in zanga khua zet an ni ṭhìn âwm e. A hunlai chuan khaw nuam ve tak mai niin, buh leh balah pawh an hausa hle a. Nulâ leh tlangvâl pawh an tamin, kûtni vangthlaah te hian an chai mup mup mai ṭhin a ni. Lalrivunga chu lal huaisen tak leh ro rel pawh thiam tak mai a ni a. A khua leh tuite pawhin an zahin an ngaina hle ṭhìn. Pâwi râl pawhin an rawn tibuai ngam meuh lo chu a ni e. A chhan ber pawh pasalṭha a ngah êm êm a, tin, a khua hi kulh ṭha takin a hung chhuak vek a, kulh-ah chuan râlvên bûk a sa tlar thluah nghe nghe a. Chu chu Pasalṭha leh tlangvalhoten an luah lum reng ṭhin a ni. Heti taka an inrâlrin avang leh kulh ṭha tak an neih bawk si avangin Pâwi pasalṭhate pawhin beih chi-ah an ngai lo a ni ta ve ang, engtin mah an rawn tibuai ngai meuh lo a.


Amaherawhchu, Mizote hi in îtsîka, iner ta rêng rênga khawsa ṭhin kan nih avangin, hetia Lalrivunga leh a khuate thlamuang taka an awm thei hi Sailamtual khaw lal, Lianpuia chuan a lo hmu thei lo viau thung a. Zopui khua chuti taka an thlamuang bik mai chu a thîk pawh a ni mahna le! A rûk têin Zopui khaw rûn dàn tûr chu a ngaihtuah neuh neuh ṭhin a; amaherawhchu, Zopui khua hian pasalṭha an ngah êm avang leh kulh an neih ṭhat êm avangin a rûn ngam mai bik lova, Zopui khaw rûn puiah Sukteho chu sàwm a rilrûk ta deuh a, tin, Zopui khuaah chuan a khaw mi leh sa ṭhenkhat chu fing taka dah rûk dàn a ngaihtuah ta a ni.


A remruatna angin a khâwnbâwl upa pakhat Chawngkunga leh pasalṭha Doṭhiauva te chhûng chu, Zopui khuaah an pêm ta nge nge a. Zopui khaw lal hnenah chuan heti hian an sawi a, "Hei le, kan lalin a khua leh tuia awm tûrin min duh lo chu a ni ta si a, kalna tûr dang hre hek lovi, i hnen kan rawn pan ta ngawt mai a nih hi," inphah hnuai tak chung hian a han ti a. Lalrivunga lah chu, lal ngilnei leh mi khawngaihna ngah tak a lo ni bawk nen, Chawngkunga teho chu làwm takin a khua leh tui atân a lo pawm fel hmak mai a ni. Ama tân a la pawi thei ang tih rêng a hre si lova.


Zan khat chu le, Sukte pasalṭha rualin an rawn bei ta phut mai le! Zâwlbûka tlangvâl riak zawng zawng deuhthaw chu an that mang ṭhelh a, tlêmtê chu an relhru chhuak thei hrâm a ni âwm e. Engtinnge râlho chuan khua an rawn luh theih tih chu angaihna rêng an hre bik lo. Tam tak an tihlum a, eng emaw zât chu sal atân an man nghe nghe a ni. Zopui khaw pasalṭhate chu an lo inthlahdah ve hrim hrim pawh a ni ang e, muangleia lo awm ṭhang tawh kha an ni si a, râlin an rawn beih thut chu an ring lo pawh a ni teh chêk a niang chu, an rin loh takin râlin an rawn bei ta thut si a, engkim a pawi zo ta a ni.


Râlho chuan ṭhi leh dar, silai leh sial chenin an lâksak vek a, khua erawh an hàlsak ta êm lo chauh zâwk a ni. An duhtâwk an lâk hnuah an sal man te nen khua chu an chhuahsan ta nguah nguah a, nu leh pa tam tak chuan an faten Lentlang an liam tûr chu ngaingam lovin an mittui a tla zawih zawih mai a, eng mah lah chu an tingam mang bawk si lova, an rilru a na ngawih ngawih mai a ni.


He thil hi kum nga hma lama thil thleng a ni a, tunah chuan Zopui khua pawhin ngai a awh chho ṭan leh viau tawh a, amaherawhchu, pasalṭha leh tlangvâl tam tak an chân tawh avangin tunhma ang kha chuan an ropui thei ta lo. An chhiah khuate lah chuan an zuamin an nuthuri zuam êm êm tawh ringawt mai a, Lalrivunga tân chuan tlawmthlâk tak a ni ngei ang le. Chu a chhapah, Sailamtual khaw lalin a bum dan kha a han hre chhuak zui leh ta nghal a, hei hian a thin a tirimin, a pai dam hleithei meuh lo chu a ni e. Phuba la ngei tûrin chhia a chham hial nghe nghe a ni.


Sailamtual khaw lalpa lah chuan chhiah a rawn khawn zeuh zeuh mai leh nghal. A chimawm thiam phian mai, mahse, tun dinhmunah chuan an ngam ngang si lo, dawih aw an chhuah zel rih phawt chu a la ngai dawn a nih hmêl e. Pasalṭha chu sawi loh, tlangvâl pawh Zawlbûk luahlum tham an la awm ṭhaṭhum lo chu a ni si a. Silai pawh fung nga vel bâk an kawl âwm lo ve, chutiang dinhmunah chuan a pàwr zâwka ṭan chu har tak a ni rêng a. Lalrivunga chuan, "Engtikah nge he hun khirh tak hian min kiansan ang a, engtikah nge Zângkhua a bungbut ve dâwn le. Mi derdêp te avanga ka pasalṭha leh tlangvâlte thisen hi a thlawna a luan ral ka phal ngai lovang. Ka mi huaisente phuba ka lâk hma hi chuan chawl hahdam thei ka ni lo ve," a tichhuak hial mai a ni.
_______________


Tlai lam a ni a, lo-sûl haw hun âwm velah hian Zopui khaw kawtchhuah lal lungdawhah chuan Kâpliana chu a ṭhu vang vang a. An khua a chhuahsanna pawh a rei thawkhat viau tawhin, kawng lakah pawh zan sawm aia tam a thang tawh a, a beidawn lek lek hnuah Zopui khaw ṭhenawm Changzawl khuaah a lût hlawl mai a. Chuta ṭang chuan Zopui khua chu a rawn pan leh ta ngat ngat mai a ni.


Pa leh tlangvâl ṭhenkhat lo vât haw chu an rawn heihah dap dap a. Lungdawha tlangvâl lo ṭhu veng veng an han hmuh chuan an râlkhêl hman titih a, mahse tlangvâl chuan, "Râl ka ni lo ve," a rawn ti thuai a. Chutah zawng an zinga phanchang deuh ber chuan, "A ṭha e, eng emaw hlekah hian kan han râlṭi leh deuh ṭhin a tin ni. Tu khua nge maw i nih rêng rêng le?" tiin a han zâwt a.


Kâpliana chuan, "Lalkunga khua ka ni e. In khuaah hian ka pute an awm a, rawn zawn chhuah ka rilrûk deuh a, ka rawn zin vang vang mai a ni," tiin a han chhâng a. Amah rawn betu pa bawk chuan, "A nih tak chu le, a nih leh i pu chu tunge a hming ni le aw? Ka hriat zâwng pawh a ni maithei asin," a ti a. 


Kâpliana chuan a pu hming chu han sawi mai a tum a; mahse a hre ta hlek lo mai le! A nu khân a pu hming rêng rêng a lo hrilh hauh lo mai chu niin, a inngaihtuah buai ta kher mai. Bah deuh nuai hian, "Ka pu hming chu...ih...ih...ka theihnghilh ta tlat mai," a han tithla rawk a. Chutah zawng an ringhlel ta tlat mai le. Paho zinga ṭhenkhat chuan, "Mahni pute hming theihnghilh thu a awm dâwn em ni? 'Râl ka ni lo ve' i ti a, mahse, hei kan khua hi min lo enthla reng a ni chiang mai," an ti a, Kâpliana chu an hual titih nghal der a.


Kâpliana chuan, "E khai! Pute u, râl ka ni lo takzet e, in âwih ngang lo a nih leh in lalpa hnenah min hruai ta che u," a ti a. An zinga Vâl Upa pakhat lo awm ve chuan, "A ṭha e, tikhân kan hmaah zêl kal ta la, lal hnenah chuan kan hruai dâwn che a nia," a rawn ti chhuak thuai a. Kâpliana pawh chuan thudang sawi tawh lovin khawchhûng lam pan chuan a kal ta nghal a, mi dang chuan a hnungah an rawn zui ve nghâl zat a.


Khua an han lût chu an lo hmu duh viau mai. An lo thlîr ṭhup hlawm a, ṭhenkhat chu an hlauhthâwn hmêl viau laiin a ṭhen erawh chu an thin a rim hmêl viau lawi si a. Hmêlmate bumna thanga an awh hnu aṭang kha chuan an fîmkhurin, mikhual tawh phawt chu an râl en deuh chawt zêl tawh mai a ni.


Lal in an han thleng a, lal leh upate chuan leikapuiah tîti khawchâng an lo sawiho va, chutia a khaw pa ṭhenkhat leh mikhual ni âwm tak rawn inzui a hmuh chuan mak titak chung hian, "Khuala, zeng thil nge ni ta?" tiin lalpa chuan a lo zâwt nghal var a. Khuala chuan, "Lalpa, he tlangvâl hian 'Ka pute rawn zawn chhuah ka tum a ni' a ti a; mahse, a pu hming lah chu a hre leh dêr bawk si lova, hmêlma lamin min rawn tihder leh an tum a nih tâkin tih thu hlaah i hnen kan rawn thlen ta ngawt mai a ni e," tiin a han chhâng a. 


Lalrivunga chuan Kâpliana chu a han en vung vung a, chutah aw dam thluam mai hian, "Tlangvâl, tunge i hming ni a, tu khua nge i nih le?" tiin a han zâwt hmasa tê tê a. Kâpliana chuan, "Lalpa, ka hming chu Kâpliana a ni e, Lalkunga khua Lenpui aṭanga rawn kal ka ni," tiin fel tak mai hian a han chhâng a.


Lalrivunga chuan, "Lenpui khua aṭanga rawn kal maw i nih a? I rawn kalna a hla tham âwm hle mai a. A nih leh i pu hming chu i hre si lo a maw?" tiin a han zâwt leh a. Kâpliana chuan, "Aw ni e, Lenpui khua aṭanga rawn kal ka nia lawm. Kawng lakah zan sawm aia tam chu ka rawn thang tawh âwm e. Ka nu leh pain min boralsan tawh a, ka nu hian 'Zopui khuaah i pute an awm a, i la han zawng chhuak dâwn a nia' tiin min chah a, vanduaithlâk tak maiin ka nu khân ka pu hming min lo hrilh tel hauh lo mai a, chu vang chu a nia ka pu hming pawh ka hriat tâk loh ni?" a ti a.


Lalrivunga chuan, "A nih leh i nu leh pa hming chu han sawi teh le, ka hriat mi pawh an lo ni mial mahna," a han tih chuan Kâpliana chuan, "Ka pa chu Kâpchhunga niin, pasalṭha ve tak mai a ni bawk a, ka nu erawh Lianpuii a ni e," tiin a han chhâng a.


Kâpliana thusawi chuan lal 
leh upaho chu a barakhaih chiang kher mai. Lenpui khaw pasalṭha Kâpchhunga hming chu an hria a ni mai lova, Kâpchhunga hian Zopui khaw tân pawh mahni nun thap meuhvin Pâwi râl a lo do ve tawh miau a, a huaisen zia leh a chak zia pawh an hre chiang hle a ni. Lianpuii lah chu an lal khâwnbâwl Hrangkunga fanu a lo ni leh zel bawk nen, rinhlelh rual lovin chu tlangvâl chu Hrangkunga tupa zawng a lo ni ngei e.


Lalrivunga chuan a khaw paho hnenah chuan, "Chêka chêkah pasalṭha chungah kut in lo thlâk hman ṭhelh a làwm le. Tunah chuan nangni chu in ṭin thei tawh ang," a han ti a. Khuala teho chu inthiam lo deuh tak chung hian an ṭin ta dial a. Lalrivunga chuan, "Titeh u, in chhûng lamah i lût teh ang u," a han ti a. In chhûngah chuan an inzui lût ta diah diah hlawm a.


Lalrivunga chuan Kâpliana hnenah chuan, "I pa kha ka mi hriat chian mi tak a nia sin, a lo boral ta mai chu a pawi ka tihpui khawp mai che, chutihrualin, i rawn kal chhan ber i pu Hrangkunga erawh upa takin a la dam e, i hmêl a hmuh hun chuan a va hlim dâwn teh reng êm," a han ti a. Kâpliana chuan, "Ka pu chu hmuh hlan ka nghâkhlel khawp mai," a tih chuan Lalrivunga chuan, "E, i la hmu mawlh dâwn nia. I pa hnung i rawn zui zo dâwn khawpin ka hria," a han ti charh charh a.


Kâpliana chuan, "Lalpa, engti tiha ka pa nen chuan inhria nge maw in nih chu le?" tiin a han zâwt phawng mai a. Lalrivunga chuan, "E, i pa khân a tlangvâl laiin ka khaw nula zinga hmelṭha ber mai a rawn thur nalh thei a nia, duai lo deuh mai a ni asin," tih pahin a han nui huah huah a. Chutah amah vêk chuan, "I pa te hunlai kha chuan kei pawh nangmah ang rual vêl lek ka la nia làwm, mahse a chanchin chu hre ve tak mai ka nia, a chhan pawh ka pa leh a khâwnbâwl upate khân, i pa hming hi an lam châmchi mai ṭhin a, a huaisen zia an sawi te pawh ka la hre reng tak asin.


"Vawi khat chu Sukte hovin min rawn rûn a, chutih lai chuan i pa pawh kan khuaah a châm lai a ni nghe nghe a. Sukte pasalṭha huaisen tak mai chu i pain a kâphlum a, chumi hnuah râlho chu Ṭiau lui thleng rakin an ûmzui a, tam tak an that nghe nghe asin. Khami ṭum kha chuan i pa huaisen zia kha an sawi nasa teh emaw," a han ti chuar chuar a. Chuti taka a pa an lo hre chiang mai chu mak a ti kher mai.


Lalrivunga chuan, "Khai le, i pute in lamah chuan keimah ngeiin ka va hruai teh ang che, i pu rêng a lâwm dawn mai," tih pahin a khâwnbâwl upate hnenah chuan, "Ka va chhuak lawk ang e, in peih leh min lo nghâk ta ula," a han tizui zat a. Chutah tungchaw a tuibur chu a han ban a, ka khat tûnin a hmuam pûk a, Kâpliana nen chuan an inzui chhuak dun nghal a. Mualkil upate chuan an thlîrzui ṭaih hlawm a. Zanriah ei hun chhuanlamin lal in aṭang chuan an ṭin ve ta sap sap a, lalnu chuan ṭawngkam ṭha takin a thlah zui hlawm a.


Hrangkunga te in chu lal in aṭanga hnai te maia awm hi a ni a. An nupa hian an tar tawh viau mai a, an monu hian a enkawl chawt a ni ber e. A fapa neih chhun leh a lo innghah ve na ber lah chu Pâwi râlin an thahsak tawh a, a fanu lahin khundimin pasal a nei a, chanchin lah an inhre zui ngai hek lo. A hriselna a lo pan ṭan tawhin zan khat mitchhin tâwk maithei dinhmunah a ding reng tawh a, mihringin a tawn tur ang ang hi chu tawng kim tawhah a inngai tawh bawk nen, dam pawh a thlahlel tawh meuh lo chu a ni e. An monu Saimani hi a fel êm a, a pasal boral tawh mah se, a pasala nu leh pate chu chhuahsan mai a tum bik lo, a fate pahnih nen a pasala nu leh pate kiangah chuan a awmzui ta zel mai a ni. Hrangkunga te nupa lahin an duat êm êm a, an rila rah an fanu ang tak meuh meuhin an en chho zui ta a ni.


Kâpliana te pawhin rei lo têah a pu te in chu an thleng phei ve thuai a. Lalrivunga chuan hma hruaiin, "Hrangliana pa, in awm maw?" a han ti thùm dut a. Hrangkunga chuan, "E khai! Lalpa lah ni reng che chuan, zeng thil nge ni ta? Chutia nang meuhin kan in i rawn chuankai tâk le?" tiin a lo chhawn sawk sawk a. 


Lalrivunga chuan, "Zeng dang ni lo ve," tih pahin Kâpliana chu a han hui pah a. Kâpliana pawh chu lalpa bulah chuan a ding nghal vat a, Hrangkunga chuan angaihna hriat loh hmêl zetin chu tlangvâl chu a lo melh satliah ringawt a. Lalrivunga bawk chuan, "Hrangliana pa, i hmaa tlangvâl ding hi han en vang vang la, tunge a nih i hre thei mai lo maw?" a han ti zui nghal zat a.


Hrangkunga chuan tlangvâl chu chîk tak hian a han thlêk vung vung a, chutah lu thin nar nar pahin, "Lalpa, ka hriat zâwng mi pawh a ni hauh lo mai ka ti, tunge a nih rêng rêng a?" tiin a han leh zawh hlauh a. Lalrivunga chuan, "I tupa a ni e," ti ringawtin a han chhâng a. Hrangkunga chu a phu deuh zawk a, awih loh hmêl tak chung hian, "Ka tupa maw ni a? Lalpa, i fiamthu a ni ngat ang, hetiang ang tupa ka nei hauh si lova," a han ti a. 


Chutah zawng Kâpliana chu a rawn ṭawng chhuak ve ta a, "Ka pu, kei hi i tupa ngei ka ni e. Kâpchhunga leh Lianpuii te fa neih chhun niin, Lenpui khua aṭangin nangmah zawng chhuak tûr chein ka rawn kal vang vang a ni e," a ti ta nge nge a.


In chhûng chu khuavang kal lai an sawi ang maiin a reh dûk a, tap lama lo ṭhu ngawi ve reng Hrangkuala nupui tar tawh tak mai pawh chuan tlangvâl thusawi a han hriat chuan a rawn dâk chhuak vat a, a meng phâwk hle bawk a.


Hrangkuala chuan awih harsa tih hmêl tak chung hian, "Tlangvâl, dâwt zawng i sawi êm lovang chu maw?" a han ti lawi deuh rût a. Kâpliana chuan, "Ka pu, kei hi Kâpliana, pasalṭha Kâpchhunga leh Lianpuii te fa dik tak ka ni e. Ka nu leh pain min boral san tawh a, ka nu khân a boral hmain Zopui khuaa kal tur leh nangmah hi zawng chhuak tûr chein min ti a, ka theih veleh ka rawn kal ta vang vang a ni e," a han ti a.


Tapchala lo ṭhu ve reng Hrangkunga nupui chu a rawn ṭap chhuak ta rawih rawih mai le, a fanu hming chhàl meuhin a ṭap ta rawih rawih a, Hrangkunga meuh pawhin insum har a tiin a mittui chu a dang zo meuh lo zawng a ni e. A khap ve fak fak mai. An thâwmah ṭhenawm hnai an rawn chuangkai sap sap a, Lalrivunga chuan thil awmzia a lo hrilhfiah zung zung a.


Hrangkunga chuan banglaia a silai dah chu lain, ngawi rengin pâwnah chuan a va chhuak a, rei lo têah in chhûng a mite chuan silai puak ri dur thâwm an hre zui nghal zat a. Hrangkunga rawn lût leh lam chuan, "Ka tupa thla hual nân kan vawkpa sutnghak ka talh a ni e, tlangvâlho khân va buaipui tawh u," a rawn tilût làng làng a. Tlangvâl leh pa ṭhenkhat chuan vawk chu an buaipui zui thung a. Chutih lai chuan khâwnbâwl upate pawh an rawn lût ve nak nak a.


Hrangkunga chuan, "Lalpa, zanriah chu hetah min kîlpui ve a ni ang chu? Mi dang pawh kha, a thei theiin min kîlpui ve ṭheuh dâwn nia, tu tân mah inthlahrunna tûr a awm lo ve," a ti a. Lalrivunga pawh chuan, "A ṭha e, tlangvâl pakhat khâ lal in lamah han chho zawk se, ka thla thum zu thlum ber tûr kha han chawi thla rawh se, zânin chu kan khaw nulâ hmelṭha Lianpuii leh pasalṭha Kâpchhunga kan râl pah a ni ang chu," a lo ti ve thuai a. Tlangvâl pakhat chu lal in lamah a chho nghal vat a, mualkil upa ṭhenkhat pawhin an in lamah zû an va lâktîr ve sap sap a. 


Hrangkunga te monu Saimani chuan lal leh upate khawn tûrin zû a rawn chhawp zui ve nghal a.
Hrangkunga chuan a tupa hnenah chuan, "Taia, ka bulah hian lo ṭhu la, in khaw chanchin te pawh min han hrilh ve teh le?" a ti a, Kâpliana chu a pu bulah chuan ṭhuthmun rem ve nghâlin, an khaw chanchin leh thil thleng vêl te chu sawi lâwr dan dan a, a pa thih dân a han sawi meuh erawh chuan an thin a rimin an chêk tlak tlak hlawm a. Lalrivunga chuan, "Mahni ṭhiante pawh chhan ngam hlei lo chu, kei chu ni na ila zawng maw, ka thahtîr ve nghal ngei ngei ang maw le," a rawn tichhuak hial a ni.


Kâpliana chuan Lalnghenga tumpang kah thu leh a thlâ a hràn thu te chu a han sawi zui zel a, ngaihnawm an tiin an ngaithla kham meuh lo chu a ni. Lal khâwnbâwl upa Chawngdawla chuan, "Sa hrâng chin ngat hi chuan vêngtu an nei deuh zêl e, an lo ti ṭhin a. Ka pawm zâwng tak a ni. Hman kuma kan khaw pasalṭha Challura tumpang kah pawh kha sawi a tam hlê chu a nih kha maw? Zopui sih tlàn Tumpang chal khân chanchin a ngahin, mi pathum ngawt mai a vawrh hlum tawh hnu phei kha chuan, pasalṭhate meuh pawhin kah enah an en tawh lo. Mahse, hrât khawkhêng Challura zet erawh kha chuan kah ngei a tum ruh hle thung a. Tumpang chal finzia leh kawlh zia te, vêngtu nei ni ngeia an hriat thu leh Zopui sih huaiin an tihbuai ṭhin dàn zawng zawng an hrilh chung pawhin hniak khat tê pawhin a hnungtawlh chhin duh eih lo. Fûnpui a er tlut tlut a, favang boruak a rawn her chhuak leh ta maw tih-ah a ṭhian sabeng Thangvela leh Saikapa teho nen an chhuak lui ta nge nge a.


"Amah Saikapa'n a tia làwm, 'Tûkṭhuan ei khamah bûk nghâk tûra kan hruai Vawmkunga chu bûk nghâk tûrin kan hnutchhiah a, Challura, kei leh Thangvela erawh, chàn khân ṭha zawng tûrin kan chhuak thung a. Dumderuang chen vel lekah Zopui sih hmun chu kan thleng a, Thangvela chuan, 'Ka tui a hàl hle mai' tih pahin sih tui chu a in nghal khawlh khawlh a, Challura chuan a kamkhat nghe nghe a. Ani Thangvela lah chuan, 'Sih tui in avanga thi ka la hre lo ve,' a tihsan ta vel mai mai a. Challura pawhin engmah a sawi zui tawh bik hlei lova. Chàn khân tur remchâng kan hmuh veleh ṭhangtê kan dawh zui sawk sawk a. Tichuan chawchhun fâk hun âwm vêlah bûk lam panin kan kîr leh ta thuai a. Bûk nghâk tûra kan dah Vawmkunga chu a lo awm ta hlek lo mai, zanriah hmeh tûr a zawng a nih ringin kan ṭhu thlandai a. Sa chu tam hle mah se, tumpang chal ngat kah tum kan nih avangin sa dang rêng rêng chu kah pawh kan tum lova, hei vang hian chawhmeh zawn taimâk deuh a ngai rêng a ni.


‘Thangvela chu sih tui a in aṭang khân a pum a nuam thei tak tak lo va. A pum nâ chu a vial ngawih ngawih a, a thlanfimin a bual zawih zawih thei hial a ni. Enkawl vak ngaihna hre hek lovi, kan en liam ta vel mai mai a, Challura erawh chu a ngaih a ṭhat loh hmêl hle thung mai.


'Tlailam ni alo her a, Vawmkunga lah rawn lan tih rêng a nei thei ta hauh lo mai, rei ngial kan nghah hnu pawha rawn kir ta lo chu, tawhsual a tâwk ta niah ngaiin kan ngaih a ṭha lo hle mai a. Chutih laiin Thangvela lah chuan a pum chu nâ a ti tial tial mai si. Challura chuan, 'Kan tlangvâla chu ka va ngaihven tâng e, Thanga kha lo awmpui la, i peih leh rawng te pawh i lo bâwl dawn nia,' min ti a, kei chuan zui ve chu duh hle mah ila, Thangvela chu han kalsan chi ziazâng ni hek lo, Challura chu ka thlîr liam ta ngawt a.


'Khua lah chu a thim chak viau mai a, thâwm mak pui pui lah hriat tûr a awm reng bawk si, Vawmkunga mai mai pawh chu khawiah nge maw a lo vah bo hman thawt thawt ni? tiin ka inngaihtuah thinrim viau mai a, lo haw nâ se chuan ka lo ṭîm hrep duh hial ang chu!


'Theih ang angin zanriah tur ka buaipui sawk sawk a, chutih lai chuan Thangvela chu a âu ta ruah ruah mai le! Rang lutukin bûk chhûngah chuan ka lût vat a, chuta ka thil hmuh chuan min barakhaih chiang kher mai. Thangvela chuan chempuiin a pum chu a lo zai ṭet huau mai a! A ril te chu a lo lawr chhuak tep tup a, thisen lah a baw nasa ngei mai. Ka hamhaih êm avangin eng tih nachâng hre hek lo vi, Thanga chu ka melh tlawk tlawk ringawt a. Chutah le! Thanga chuan mi han chhiat khum ta tak tak mai a nih kha. A châng leh a mit chu a kher chhuak a, a châng leh a lu te chu a ṭhuai bung thul, chuti chung chuan a la nui uar uar zui a, kei lah chu chechang thei tawh hek lo le, ka ding sai hlawk hlawk a, zêp lovah chuan ka hlau takzet a ni. Challura chu rawn kîr thuai thuai se ka ti ngei mai; mahse ani lah chu thehhmeh ang maiin a reh vung vung mai si a, ka rilru a mangang tak zet zet hman a, Thangvela chu rei pawh dam lovin a chatthla ta thuai a, a awmdan khân min râp êm avangin a ruang han khawih vêl pawh ka châk fahran lo hle a, mahse ṭhiante ruang chutia dah reng chu ni theiin ka hre bawk si lo. Ka thiam ang tâwk tâwkin ka siam fel a, bûk aṭang chuan ka chhuahsan leh ta ngawt mai a ni.


‘Lêng lèn hun âwm vêlah Challura pawh chu, beidawngin a rawn kîr leh ta ngawt a. Kei chuan Thangvela thih thu leh thil thleng zawng zawng chu ka hrilh nghâl sawk sawk a. Ani chuan, 'A damrei kha ka ring lo rêng a ni. Sih tui a in aṭang kha chuan ka ngaih a ṭha tawh mawlh lo va, eng thil emaw tak thleng tûrah ka ngai nghet hmiah mai asin. Mahse, hetiang êm êm hi chu a nih ka ring pha hauh lo mai,' tiin min chhâng a. Chutiang chu thil awmdan a nih tâkah chuan keini tân pawh khuaa haw vat vat a, tha thara Vawmkunga chu zawn ṭhat leh law law ni se kan ti a. Challura chuan hrehawm a tiin, a inthiam lo êm êm mai a, kei chuan, 'I rilru tihrehawm duh lutuk suh ang che, i thiam loh pakhat mah a awm lo a nia,' tiin ka han hnêm a. Tichuan, rilru hrehawm tak chungin kan rawn haw leh ta ngawt mai a ni,' a tia làwm," a han ti zet chu, ngaihnawm an ti tlâng bawk a ni ang, ka hau hian an lo ngaithla doh doh hlawm a, Lalrivunga meuh pawhin ngaihnawm a ti ve kher mai.


Kâpliana pawh chuan ngaihnawm a ti viau ni tûr a ni, hriat zawm châk tak chungin, "Ka pu, a nih leh engtin nge ni ta zel le? Tumpangchal chu an kâp em? An ṭhianpa bo chu an hmu leh em?" tiin a zâwt ta chawt mai a. Chawngdawla pawh chuan, "Challura kha a inthiam thei ngang lova, tlawmpa-êk-senah a la tlat mai a, Vawmkunga lah chu hmuh zui tûr awm lovin a khuangcher bo ta hmak mai si nen, mi tam zâwk chuan sih huaiin a la bo ta a nih loh pawhin, khawmu chawi bo a nih kan ring ru vek hlawm a. Chutiang chu a nih tâkah chuan, Challura chu amah chauhin tumpang chal chu kah ngei tumin a chhuak leh ta ngat a, hetih lai hian Challura nupui chuan nau a hring ṭêp tawh nghe nghe a ni.


"A ramchhuah achin a ni thumna zingah, a chanchin ngaihven pahin an inah ka zu chuangkai a, a pa Thangbuka chuan a lo la haw loh thu leh a ngaih ṭhat vak tawh loh thu a sawi chhuak nghe nghe a. Kei chuan pasalṭha ramchhuak chuti maia ngaihtuah êm êm a la hun loh thu leh kah ngei tuma chhuak a ni a, zan hnih a liam chauh a, ngaih han tih ṭhat lohna êm êm tûr a awm loh thu te sawiin ka ṭawng thlamuan luam nghe nghe a. Dik tak chuan keia tak pawh chu ka ngaih a ṭha bik zãn lova, Challura ka ngaihtuah rilru ve khawp mai.


"Zan sarih zet a thang bo tâkah chuan ngaih han tih ṭhatna chi ziazâng ni tawh hek lo le, Challura pain min ngenna angin Phunzama nen hian chinchâng hre tûrin kan chhuak ta ngawt mai a ni.
"Zopui sih awmna kan thlen chuan khua a thim deuh chhulh tawh a, harsa lo takin a riah bûk pawh chu kan zawng hmu thuai a; mahse, bûkah chuan Challura hmel rêng rêng hmuh tûr a awm lo tawp mai, 'Sa a châng a nih ngei dâwn hi' tiin bûkah chuan ṭhut thlandaih pahin kan lo nghâk ta ngawt mai a. Lêng lèn hun vel a ni tawh âwm e, bûk thlang luite tui awmna aṭang chuan na tuar rûm thâwm kan hre ta mai a.


"Khua a thim tawh êm avangin meichher kan siam sawk sawk a, hmanhmawh takin thâwm kan hriatna lam chu kan pan thla nghal a. Kan zuk thleng chu, kawr ruam chêp zetah hian rem leh rem lova Challura lo mu zawi hnuang mai hi kan hmu ta mai a.


"Rang takin kan bawihsâwm a. A lo chatthla ṭêp tawh tih a lang reng mai a. Min lo nghâk hrâm hrâm te pawh a ni ang. Thisen hian a lo bual khat hnuang mai a, a pum chu a thlêr nasa hle bawk a, a taksa khawi lai mai pawh chu hliam lo lai hi a awm âwm lo ve tih mai tûr hi a ni a. Tumpang chal khân duh tâwkin a sawisa a ni ngei ang. Hmuh pawh a hrehawm takzet a ni.


"Challura chu a ṭawngvai nawk nawk a, kan han bawihsâwm ngial nâ a, a hliam chu a nat êm avangin han tawrh chhuah zawh chi rual a ni si lo. Engtin nge a la dam theih zâwk chu le, ka ti rilru hial zâwk a ni. Rang takin Phunzama nen ro kan rêl a, zualko a rawn tlân haw tur zâwkin kan inhnawn viau a, a tawpah zawng kei aia a nau deuh hlek zawkna changchawiin ka rawn tlan hawtir thei ta hrâm a ni.


"Phunzama'n min kalsan veleh sapui laka himna turin meipui tur ka fawmkhâwm thuai thuai a, Challura hnaih lutuk lo deuh laiah mei ka chhêm alh a. Chutih lai kâr, mitkhap kâr tê chhûng lek chuan a lo chatthla hman a nih chu! A hrilhhai thlâk duh ngei mai. Thâwm chi hrang hrang lah chuan min rawn hual vel reng bawk a, pachang pui mah ni ila thin hi a phu zek zek reng nia,"
tih pahin a vaibel êk chu chhuat âwngah chuan a khâwng thla koh koh a. Midang chu an ngawi ṭhiap a, ngaihnawm an ti tlâng hle niin a lang.


Kâpliana chuan, "A nih leh tumpang chal chu tumahin an kâp ta lo em ni le?" tiin a lo zâwt leh nghal vat a. Chawngdawla chuan, "An la kâp lo chu a ni e, kan lalin Zopui sih awmna lama ramchhuah a khap ta tlat a ni. Zopui sih huai zet khu zawng, pasalṭhate tân meuh pawh zuam mai mai chi a lo ni lo ve," a ti a. Kâpliana chuan mak a ti hle mai a, an khaw lama Vawmbûk ngaw an sawi te nen khân inkungkaih hlein a hre nghe nghe a ni.


Zanriah ei hun a lo pel duai tawh mai, tlangvâl hovin zanriah an han buatsaih ta zung zung a, el euhvin an ei tlâng ta hlawm a. 


Zanriah ei kham chuan zû te an khawn zui zêl a, hmanlai chanchin te leh pasalṭha chanchin te sawiin an tîti chhunzawm zel a, zanlai thleng rakin an inkawm zui ta a ni.


Challura chu Zopui khuaah chuan a châm ve rên râwn a. A pu chuan, "Taia, i hmuh angin i pi nen hi chuan rei tak kan dam tawh kher lovang a, zan khat mitchhin pawh lo tâwk ila, nang chu tlangvâl i ni bawk a, ngaihtuah ngai tûrah che ka ruat lova, amaherawhchu, Saimani te nufa zet erawh hi zawngin ka rilru an tihrehawm hle zawng a ni e. Lo boral ta pawh ni ila, lo thlahthlam hlek suh ang che," a han ti boh boh a. Chumi pah chuan an khuain vanduaina an tawh chhoh dàn leh, an hmelmaten an bum dàn te, chhiah an rawn khawn ṭhin dàn zawng zawng te chu a han hrilh a, 


"Taia, pi leh pu chenah râlbeih nikhuaa hmeichhia leh nunau chunga kutthlâk te hi thil thiang a ni ngai lo, i hmêlma chu a tlawm tawh chuan diriam zui hek suh, ngaidam zâwk hlauh ang che. Chutichuan, a thinlung zawng zawng nen i hneh a ni zâwk ang. Tin, thinrim laia ṭawng buan buan te, thu tlûkna siam zung zung te hi chîn ngai a ni lo ve. Mi aia kan chungchuanna leh theihna te hi chapo nân leh midang nêk nâna hman tûr a ni ngai lo. Râl leh sapui beih nikhuaah Vâl Upate thu ngaichâng ṭhin la, a ṭul chuan hnungtawlh hreh hek suh ang che. Hmalam pana ke pên hun a awm ang bawkin hnungtawlh hun pawh a awm ngai a nia. Tin, rammite hi nêl hauh suh la, pâwngpaw cho mai mai tûr lah an ni hek lo. Nulâte pawh rîm ṭhin tur, chutihrual erawh chuan kan neih duh tak tak loh tûr thleng thleng a chhai lâwr vak vak te, khawih chhiat kher te hi chin loh tûr a ni ngai. Hmeichhiate hi chu mipate aia chak lo leh derthàwng zâwk tûra siam anni tih hre reng la, chutih rualin an lakah invêng fimkhur hle ang che. A ṭawngkam thlum tak takte leh an hmêl mâwina phênah hian tûr hlauhawm tak an pai ve châwk a nia," 


tiin thu ṭha tam tak a hrilh pah zui nghal a. Kâpliana chuan a pu thusawi chu a rilruin a vawng ṭha khiau a, dik pawh a ti hle nghe nghe a ni.


Tunah chuan Chapchâr âwllên a lo her chhuak leh ta a. Farṭuah leh Vaube par a lo hun leh ta reng mai. Khua a ṭhâl ṭan tawh avangin ram a ṭau va, a ro re ru a; mahse chutiang kârah chuan hnah nei mang lova farṭuah leh vau an han vul dun ngat mai chu, hmuh a nuamin lung a tilêng veng veng mai nia! Han hawi vel ila tlâng kârah tlângtin bawhin romei a zâm paw chii chiai a, a tam zual lai phei chuan tlâng hmuh hlat theih hauh lovin a bawh paw chûk a, lung hi a tilêng ngawih ngawih mai a ni! Khua a thian val a, tlâng hla tak tak a lan raih hian lung a lêng a, hawi hleih theih lohva romei chhûmin a bawh chûkin lung a lêng leh bawk si.


Chapchâr lai tih tâkah khua a sensat deuh tawh avangin hawina lam apiangah laikingin bel a rawh vir mep mep a. (Laiking bel rawh hi a mak hle. Boruak han en ila, a hnuai lam aṭanga meiin a ur avanga chê ni âwm tak hian boruak hi a che vir mep mep mai nia. Ruah sur leh khua a duai changin a awm thei lo va, ni sat val chauhvin a awm thei. Chutiang chu kan pipute chuan, 'Laiking bel rawh' an lo ti a ni.) Hmuh phâka khawper leh khaw ṭhenawmte chap inpho iar uar te chuan Chapchâr âwllên lai a nihzia a hril a, khawi maw laia nula thingphur, lunglêng âwm fahrana lo zai vawng vawng te pawh chuan eng emaw ti zawng takin khua zuk ti har thei a maw le!


Vahsàn lâk lai aṭanga an lo er tawh leh an lo urlâwk tawh, a pui a pangin tîti bera an neih, an nghahhlelh êm êm, Chapchâr kût pawh a lo hnai ta hle a. Lal leh upaten kût hun tur an han rêl a, an thu rêl chu tlangau an au tir nghal thuai a. Zanriah ei kham, tlangval tam zawkin Zawlbûk lam an pan mêk lai chuan tlangau a rawn âu ta a, "Khaih.. khaih.. khaih, ka ṭawng lo ngaithla rawh u khai, Khawzing pathianin zum leh hriam kâra dam taka min vèn avângin tûn thlafang bial ni sawm leh ni nga ni vel khian Chapchàr kût hman a ni dawn a, tun achin ni rukah kawngpui siam a ni ang. Tumah zin chhuah loh tur a ni. Chhung tinin kum dang zawng aia uara zu sak tur a ni e. Chumi hma chuan kût sa zawn ṭheuh tûr," tiin thlèr tin mai suartluan chuan a han au ta lauh lauh a. 


Naupang pawnto lâwm lutuk chu kut bêngin an hawhaw dar dar a. Ṭhenkhat an lo au chêl chûl bawk a. Zawlbûka tlangval awmhote pawh tlangau âu thâwm an hriat veleh chuan kut bêngin an haw haw dur dur mai a.Ṭhenkhatin chang an lo tum raih raih bawk a. Zawlbûka khuangpui an dah, zukpui vun kaih mar ngei mai chu an rawn tlir nghal dur dur mai a. Chutah kût sa zawn dân tûr chu an sawiho ta sap sap hlawm a. Paho ṭhu khâwm pawh chuan kût sa zawn dân tûr bawk chu an sawi ho va. Pasalṭha leh ramvachal deuh te chuan sa tamna lam nia an hriat te chu an han sawi nak nak hlawm a, an phurin an rilru pawh a helhhawlh tlâng hlawm hle niin a lang. Tlangval ṭhenkhat chu Zawlbûk meipui êng hnuaiah, khuangpui nen an han zai fiam vêl a, ṭhenkhatin mu chungin kût hun tur an sawi rawtui a, thlen thuai thuai hlân mawlh an nghakhlel hlawm mai.


Kût sa zawng tûrin pasalṭha leh tlangvâl eng emaw zât chu an chhuak ta hlawm a,(hetiang nikhua hian lalin tlangvâl zawng zawng chhuah a remti ngai lova, tlangvâl ṭhahnem tak chu khuaah an awm ve reng zel a ni.) Pa ṭhenkhatin sahdal leh thangchep te an kam ve bawk a, lui lama kût sà tûr lo zawng lah bo hek lo, Chapchâr Kût zet zawng an ûrlâwk nasa ngei mai.


Tûk khat chu Kâpliana zing tho chuan a pu hnenah chuan, "Ka pu, vawiin chu ram chin hriat pahin ka han vâk kual ve mai mai teh ang, Kût sà zawn pah pawh a ni ang chu," a ti a. A pu pawh chuan, "E, i peih phawt te chuan kal ta che, sa tuihang hàwp pawh a châkawm a lawm le. Kan thlawhhma kawng khu i zuk zawh tawp ang a, nikum chul hlui velah mai mai pawh sa tenau chu kah tûr i zuk hmu êm êm ang," tiin a chhâng a. 


Tûkṭhuan ei kham veleh Kâpliana chu ramvâk tûrin a chhuak zui nghal a.
A pu sawi angin, nikum chul hlui lamah chuan a kal ta a. Kawng chu a hnim viau mai a, zawh ngai loh tih a hriat khawp mai. Thli a thaw heuh heuh a, khuangthli rah tlàn savate chu an chiar ri nak nak a, chunglam vân sâng takah chuan muvanlai pakhat hi khawhar âwm tak a kawk-kaw-lek lauh lauh chungin a thlâwk kual ruai ruai a, a chhan sawitur pawh hre chuang lovin a lung a lêng ta veng veng a!


Nikum chul a thlen meuh chuan ni pawh a vanlaizâwl dâwrh tawh a, vaibel te zuin a han ṭhu thlandai tê tê phawt a, chumi hnuah zawng tlâk lam mual chu zawh thlain, thui fê a kal hnu chuan Sazuk hnu thar zet mai hi a hmufuh ta nawlh mai le. A khi deuh var var a, fimkhur takin Sazuk hnu chu a chhui zui nghal a. Rei pawh a chhui hmanlo tih chuan sa thâwm ni âwm tak hi a han hria a. Fimkhur leh thâwm dim zet hian a veh phei ta ṭhem ṭhem a! Chutah le! a hma lawkah chuan Zukchal lian zet mai hi thlamuan hmêl fahran mai hian a lo tla mual mual a. Kâpliana chuan sazuk chaldamah chuan a han tin vang vang a, chulai ruam nghawr dut khawp chuan a silai chu a han hmet puak ta dur a. Silai ri chu a thangkhawk rawih rawih a, sava an thlawk chum chum bawk a. Zukchal chu hniak khat pawh phawi lovin a dinna hmunah chuan a let nghal tawp a. Kâpliana làwm lutuk chu a thin a phu zawih zawih mai a, a thih chian leh chian loh fiahin, a mit a'n khawih a, a mitmu tal tur a awm tawh loh avangin a thi chiang ngei tih chu a hre ta a.(hei vang hian kan pi leh pute pawh khân thi sawi nan pawh 'mitthi' tih hi an lo hmang ṭhin reng a ni) Chutah Zukchal chu a ke dinglama rap chungin hlado a chham ta vang vang a.


 "𝑲𝒂 𝒑𝒂 𝒆, 𝑻𝒍𝒖𝒂𝒏𝒈𝒛𝒂𝒄𝒉𝒉𝒂𝒘𝒏 𝒆, 𝒌𝒂 𝒑𝒂 𝒅𝒐𝒌𝒊𝒎 𝒌𝒉𝒖𝒂 𝒉𝒓𝒂𝒊𝒕𝒖 𝒆,
𝑯𝒓𝒊𝒏𝒉𝒏𝒊𝒂𝒏𝒈 𝒆, 𝒌𝒂 𝒄𝒉𝒂𝒘𝒊 𝒍𝒆 𝒎𝒂𝒘, 𝒛𝒐 𝒛𝒖𝒏 𝒆, 𝑴𝒂𝒏𝒈𝒍𝒊𝒂 𝒂 𝒕𝒊 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒆,"


tiin a silai chu a han kâp ri leh dur a. A sa kah chu a kaiza tha a chhat kim vek phawt a, chutah a chhâwlchhin leh tê tê hnuah khaw lam pan chuan a háwng ta nal nal a.


In a han thlen chuan a pu chuan, "E khai, Taia, i va rawn haw leh hma si ve? I zuk hlawhtling meuh nange?" tiin a lo zâwt nghal var a. Kâpliana chuan, "Vanneih thlâk takin zukchal ka hliam hlauh mai a, a na hlê mai leh nghal, mahnia chhui ai chuan tiin ka rawn kîr leh ta ngawt mai a ni e," a han ti a. Chu veleh a pu làwm lutuk chuan, "E khai aw, a va han làwmawm tak em! Sazuk sa nen kût kan hmang dâwn zuk nia! Khawinge, ṭhenawmte ka va sâwm ang e," tih leh chhuah a rual nghal a. Rei lo têah tlangvâl leh pa ṭhenkhat nen an rawn inzui lût leh thuai a. Kâpliana chuan a sa kahna lai vel leh a kah dan te chu a han hrilh liam luam a. Chumi hnuah zawng sazuk sa chan tûrin an inzui chhuak ta thliai thliai a.
____________________


"𝑲𝒖𝒕𝒑𝒖𝒊 𝒌𝒂𝒏 𝒖𝒓 𝒌𝒉𝒖𝒂𝒏𝒈𝒓𝒖𝒂𝒉 𝒄𝒉𝒊𝒂𝒓 𝒏𝒈𝒉𝒊𝒂𝒏 𝒆,
𝑪𝒉𝒂𝒑𝒑𝒖𝒊 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒍𝒐𝒉𝒗𝒊𝒏 𝒂 ṭ𝒖𝒍 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒍𝒐,
𝑪𝒉𝒂𝒑𝒑𝒖𝒊 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒍𝒐𝒉𝒗𝒊𝒏 𝒂 ṭ𝒖𝒍 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒍𝒐.
𝑲𝒂 𝒄𝒉𝒖𝒏𝒈 𝒄𝒉𝒉𝒂𝒘𝒓𝒕𝒉𝒍𝒂 𝒂 𝒗a𝒏𝒈𝒍𝒂𝒊 𝒍𝒐 𝒎𝒂𝒘?'


Tunah chuan le, an nghahhlelh êm êm Chapchâr kût pawh a lo her chhuak ta nge nge a. Tûk dang ai chuan mi pawh an tho hma a, zing sum sûte pawh tûk dang ai chuan an ri hma deuh. Chu hun aia hlim ni leh lawm ni chu a awm chuang lo bawk a, Zawlbûka kût hla saa lo chai fiam thâwm te chu a ri dup dup a. Naupangho lah chu 'eng sa nge in hmeh dâwn?' tiin an lo inau vei nak nak hlawm a.
Chapchâr kût ni-ah meuh hi chuan inhauh a thiang lo va, ṭawngkam duhawm leh nêm tak hlirin an inchhâwn a, ngaihdan inhmuh lohna avanga, nupa lo inti tlân tate tân pawh remna siamna hun ṭha ber a ni fo.


Tukṭhuan ei hmain tlangvâl hovin, zuang thing leh vaube te, chutih hun laia pâr ṭhin hnah nei ṭha dangte chu an la a, a kung lian-pui chawpin an zawn a, Mualvêng mual zawl zau laiah an phun a, chhûn nisat laia awm nân te an hmang ṭhin a ni. Lungdawh neiin lungdawh an thianfai bawk a. Naupangho chuan an thawmhnaw neih ṭhat ber berte an inbel a, mahni tâwkah nuam an tiin an hlim ve kher mai.


Ni a rawn tlângsâng a, kût thlengtu lal upa, Chawngdawla inah chuan an pungkhâwm ṭan a, nulâ leh tlangvâlte erawh chu an thlen in bil ṭheuh lamah an kal khâwm hlawm a. Hlim takin kût hla an sa a,


"𝑲𝒖𝒕𝒑𝒖𝒊 𝒌𝒂𝒏 𝒖𝒓, 𝒌𝒉𝒖𝒂𝒏𝒈𝒓𝒖𝒂𝒉 𝒄𝒉𝒊𝒂𝒓 𝒏𝒈𝒉𝒊𝒂𝒏 𝒆,
𝑪𝒉𝒂𝒑𝒑𝒖𝒊 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒍𝒐𝒉𝒗𝒊𝒏 𝒂 𝒕𝒖𝒍 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒍𝒐,
𝑪𝒉𝒂𝒑𝒑𝒖𝒊 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒍𝒐𝒉𝒗𝒊𝒏 𝒂 𝒕𝒖𝒍 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒍𝒐.
𝑲𝒂 𝒄𝒉𝒖𝒏𝒈 𝒄𝒉𝒉𝒂𝒘𝒓𝒕𝒉𝒍𝒂 𝒂 𝒗𝒂𝒏𝒈𝒍𝒂𝒊 𝒍𝒐 𝒎𝒂𝒘,"


tih te leh hla dang dang an sa chho zel a. An hlim tak meuh meuh a ni. Mahse pi leh pute khân 'sawm thah niah pawh vawikhat lungngaih chu a awm châwk' an lo ti mathlâwn lovin, ṭhenkhat tâna hlim ni, ni thlâkhlelhawm ni mah sela, ṭhenkhat tân erawh chuan an mittui hnûk thla tamtu a ni thung si. Chutianga nunau hlim zi nuak nuak kârah chuan nutar patar ṭhenkhat leh lusûn hlim chhàwng nu leh pate chuan kil khatah khawhar zai an sa a, mittui nên an lo inhru an lo inhru ve thung a. An zai rem chuan lungdawha talhkuang awmte chu an vaw ri tleng tleng bawk a, khawhar nu leh pa tân chuan chu aia lung tilêng thei leh an khawhar hnêmtu si chu a awm chuang lo. Chhûngkaw kima kût ni vàngthlà an hman laite kha mitthlain an han chhuikir a, "Hmanlai, aw...hmanlai tak kha aw!" an ti vawng vawng hlawm a.


Nakinah chuan nulâ leh tlangvâlte chu an thlen in aṭang chuan an rawn chai chhuak ta nguah nguah mai a. Mualveng mual zawl zau lai berah a zau thei ang berin an ding kual a, chumi chhungah chuan a dang an dingkual leh a, tlangvalin nula ko kiah an kuah a, nula in tlangval kâwngah an kuah thung a, a laiah chuan khuangpu leh hla hriltu leh seki vawtu an awm a, pathlawi râwl ṭha tak mai pakhat hian hla a han hril a.


"𝑻𝒉𝒂𝒅𝒂𝒏𝒈𝒊 𝒍𝒂𝒎𝒄𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒂𝒘𝒊𝒑𝒖𝒊 𝒂𝒏𝒈 𝒆,
𝑻𝒉𝒍𝒊 𝒍𝒐 𝒉𝒓𝒂𝒏𝒈 𝒆, 𝒕𝒉𝒊𝒏𝒈 𝒕𝒊𝒏 𝒔𝒂𝒘𝒊 𝒅𝒊𝒎 𝒆,
𝑪𝒉𝒂𝒘𝒎 𝒂 𝒓𝒊𝒌 𝒍𝒆𝒉 𝒗𝒂𝒍 𝒌𝒂𝒏 𝒔𝒂𝒘𝒊 𝒅𝒊𝒎 𝒆,"

tih te,


"𝑲𝒂 𝒄𝒉𝒖𝒏 𝒊 𝒏𝒖𝒏 𝒎𝒊𝒏 𝒌𝒐 𝒍𝒐 𝒍𝒂,
𝒁𝒂𝒊 𝒍𝒆𝒉 𝒄𝒉𝒂𝒘𝒎𝒌𝒉𝒖𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒂 𝒃𝒆𝒏𝒈 𝒍𝒂𝒊 𝒓𝒊𝒉 𝒆.
𝒁𝒂𝒊 𝒍𝒆𝒉 𝒄𝒉𝒂𝒘𝒎𝒌𝒉𝒖𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒂 𝒃𝒆𝒏𝒈 𝒍𝒂𝒊 𝒓𝒊𝒉 𝒆,
𝑰 𝒍𝒆𝒏𝒍𝒂𝒊 𝒌𝒉𝒂 𝒎𝒖 𝒂𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒗𝒆 𝒓𝒂𝒘𝒉."

tih te leh Chai hla chi hrang hrang, Lalvunga zai te, Zopui zai te leh Darlung zai te chu an han sa a, lâmho chu a kûr hian an kûr dual dual a.
Chung chaiho chu a khawnâwtin, Zawlbûk luhka leh a vel aṭang chuan an lo thlir ṭuai mai a. Mual zawl chhak, Lal luhkapui aṭang chuan, Lal leh khâwnbâwl upate pawh chuan an lo thlir ve bawk a. Lal Upa Zakunga chuan, "Lalpa, i khuaah nulâ leh tlangvâl heti zah an awm ta mai hi a lawmawm mang e. Mi huaisen leh pasalṭha tak takte pawh an la rawn chhuak zel ang a, zangkhua zawng a la bungbu chêk ngei ang. Chhak Pâwi râl hlau reng reng a kan vahvaih laini te khân zawi zawiin mual min liamsan hret hret chu a ni e," a han ti boh boh a. Lalrivunga pawh chuan, "I ti dik ngawt mai. Pâwiho vang khân kan vâkvai nasa hle zawng a nih kha maw. Naupang an rawn ṭhangliana, khua leh tui chhan thei tûr heti zah an lo awm ve ta te hi a lâwmawmin a thlamuanthlâk tak meuh meuh chu a ni e," tih pahin a tuibur hmuam lai chu luhkapui âwngah chuan a han pik puat a. Chutah vaibel hi a han fâwp leh hrâwk hrâwk a. A hmêl chu han en reng reng pawhin a zahawm hliah hliah mai a ni.


Chutia an chai hnu chuan zanriah chhum hun velah lungdawh nei a thianfaiten, lungdawh chîl tûrin chaihote chu an sâwm leh a, a sâwm tute chuan an lungdawhah zufâng ngân khat leh zupui ngân li emaw an chiah a, zufâng chu upa lamin an in deuh a. Chumi zawhah chuan chhung tinin buh leh sa an ken ṭheuh chuan chhawnghnawtin an ri ta luih luih a. Buh leh sa inbarh tuma lo in-ûm kawi zawr zawr tawk lah bo lo. Ṭhian inngamtlâk deuhte chu saruh lo inbarh tâwk an awm bawk a, (Hetia hnunglam aṭanga sa an han inbarh thut ṭhin avâng hian 'hnunglama sa barh' tih ṭawngkam te hi a lo piang chhuak ta a ni.) a tu a mai pawh chu an hlim tak meuh meuh a ni.


Chumi zân, Vau thla hleinga zân chu kût inṭan zan a lo ni ta a, tlaivar ngei ngei zân a ni. Chumi zâna tlaivar lo tân chuan kût chhûng zawngin an chai ve a thiang lo va, chuvangin a thei tawh phawt chuan tlaivar an tum hrâm hrâm ṭhin. Khawlaiah naupang an ri chêl chûl a, thla arkai den zân a lo ni kher bawk nen, thla êng paw no ruih mai chuan Zopui khua chu a rawn chhun no ruai mai a, an khaw râl tlangdungte chu a lang paw ruih mai a ni. Lal upa, Chawngdawla, kût thlengtu inah nula leh tlangval a kawp leh a hlawp tê têin an fuan khawm ruih ruih a.


Zân a rei telh telh a, an zai tui tulh tulh bawk a. Nulâ leh tlangvâl chu an inkârthlâk kim tial tial bawk a. Zû an sem reng a. Val upa Thangzika chuan, "Hlim takin i zai tlaivar ṭhak ang u aw. Zân a la rei lo a nia. Kangvâr nisa a feh chauh loh chu hmabâk kan neih loh hi, tumah haw loh tur aw," a han ti a. Tiang chuan an zai tlaivar ta a. Khua a rawn vâr takah chuan an ṭin ta rih a.


A tûkah pawh chuan a hma ni ang bawk khân mualah chai turin chawhnu tlangherah an lo chhuak khawm leh a. A hma ang bawk khan an chai leh ta mup mup a. Tlangvâlte chuan dartawnsûk leh vaki chang mal an tawn a. Mahni tâwkah nalh an inti hlawm kher mai. Muallaiah chuan nulâ leh tlangvâl a inkârthlâkin an inkaihkuah kual pût mai a. A laiah chuan khuangpu leh seki tumtu an ding a. Khuang vuak rual chuan an zai remin seki chu an khawng ri buk buk a. Nulâ leh tlangvâl inkaihkuah kual pût chu an zai rem bawk chuan an sawi dual dual a.
Chumi ṭuma an kût chai chu ni danga an chai zawng aiin nuam an ti a. An chai ṭan dâwn chauh emaw an tih laiin khua a lo vâr ta der mai a. 


A tûkah pawh chuan an chai nilêng leh ṭhak a. Zan thumna zân chu kût ṭiak hun tur a lo ni ta. Lal upa Chawngdawla inah chuan nulâ leh tlangvâl chu inkaihkuah kualin an chai a, Darlung zai in,


 "𝑻𝒉𝒊𝒏𝒈 𝒕𝒊𝒏 𝒑𝒂𝒓 𝒂 𝒄𝒉𝒖𝒂𝒊,
𝑪𝒉𝒂𝒘𝒏𝒈𝒅𝒂𝒏𝒈 𝒌𝒂 𝒏𝒈𝒂𝒊𝒉 𝒄𝒉𝒖𝒂𝒊 𝒏𝒊 𝒂 𝒏𝒆𝒊 𝒍𝒐.
𝑺𝒊𝒂𝒍𝒌𝒊 𝒓𝒊𝒏𝒈 𝒍𝒆𝒉 𝒍𝒆𝒏𝒄𝒉𝒂𝒘𝒎 𝒗𝒂 𝒍𝒂 𝒖,
𝑨𝒎𝒂𝒉𝒆𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒕𝒍𝒂𝒊 𝒌𝒉𝒖𝒂 𝒌𝒂 𝒗𝒂𝒓𝒑𝒖𝒊."


tih te leh Lera zai te chu tho deuh atin an han sa a.
 

"𝑲𝒆𝒊 𝒄𝒉𝒖 𝒌𝒂𝒍 𝒌𝒂 𝒕𝒊 𝒌𝒂 𝒍𝒖𝒏𝒈𝒌𝒉𝒂𝒎 𝑺𝒊𝒂𝒍𝒊 𝒂 𝒕𝒆𝒍 𝒍𝒐 𝒗𝒆,
𝒁𝒂𝒍𝒂𝒎 𝒌𝒂𝒍 𝑽𝒖𝒂𝒊𝒂 𝒌𝒂 𝒏𝒖𝒂𝒓 𝒏𝒈𝒆𝒊 𝒂𝒏𝒈.
𝑫𝒊 𝒍𝒆𝒉 𝒅𝒊 𝒄𝒉𝒖 𝒊𝒏𝒕𝒉𝒆𝒏 𝒏𝒂 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒆,
𝑻𝒂𝒘𝒏𝒈 𝒍𝒆𝒉 𝒏𝒂𝒏𝒈 𝒆 𝒏𝒆𝒊𝒉 𝒄𝒉𝒂𝒘𝒏𝒈 𝒄𝒉𝒉𝒖𝒏𝒈 𝒊𝒏𝒂𝒉.
𝑵𝒂𝒏𝒈 𝒄𝒉𝒖 𝒎𝒊 𝒏𝒖𝒕𝒉𝒂𝒊 𝒗𝒂 𝒄𝒉𝒂𝒏𝒈 𝒕𝒆𝒉 𝒍𝒂,
𝑪𝒉𝒂𝒘𝒎𝒌𝒉𝒖𝒂𝒏𝒈 𝒂 𝒓𝒊 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒍𝒂𝒊𝒌𝒉𝒖𝒎𝒂𝒉.
𝑪𝒉𝒂𝒘𝒎𝒌𝒉𝒖𝒂𝒏𝒈 𝒂 𝒓𝒊 𝒏𝒈𝒂𝒊 𝒓𝒂𝒘𝒉 𝒍𝒂𝒊𝒌𝒉𝒖𝒎𝒂𝒉,
𝑲𝒉𝒊𝒂𝒏𝒈𝒂𝒘𝒊 𝒉𝒏𝒖𝒊𝒏 𝒍𝒖𝒏𝒈 𝒊 𝒄𝒉𝒉𝒊𝒓 𝒆𝒎𝒂𝒘,"


tiin an zai dual dual hlawm a. Tichuan, kût a zawnga kût nghahlelhâwm ber Chapchâr kût chu kham lo leh lunglêng êm êmin an ṭiak ta a ni.


Zân a lo thleng a, tlangval ṭhenkhat, hnathawh ṭûlna leh ṭhahnemngaih nachâng hre vak lo te chu an hmabâka hna thawh tûr awm chuan a ti ngui bur hlawm a. An benga khuangpui ri leh seki ri inchhawn buk buk mai châm reng leh hlim taka an chai laite mitthlaa hmu reng chungin Chapchâr kût chu an thlah liam lo thei si lo va, kût ṭiak tûkah meuh chuan a tu a mai pawh chu an ngui bur vek ni hian a hriat hial nia!

BUNG LINA

Chapchâr kût an hman aṭanga nithum tûkah chuan, lal leh Upaten ro an rêl a, lo hal a hun dâwn tawh     avangin meilamsah ni se an ti a. Chumi ang chuan chhûngtin aṭangin mi pakhat ṭheuh an thawk chhuak a. An lo halin ram a kan chhiat loh nân, lo hmawrtawng neite lo bul aṭangin ram an thian fai hluau a; chu chu 'Meilamsah' an ti ṭhin. Chutianga meilam an sah chuan an lo neihna ram chu a hual pup ṭhin a ni. Ni hnih zet an thawk chhuak a, a hautakin a hahthlâk duh viau mai. Thing lian deuh deuh an sât tlu hmasa tê tê a, chu an thingkih chu an thian fai a, chu bakah thing hnuaia kang mai thei hnim pawh an sâm fai vek ṭhin. 

Meilam an sah zawh chuan, Lal leh Upaten lo hal hun tûr an thlîr ta a. Eng hun berah nge hal ila ṭha ang? tiin an inrawn an inrawn ṭhin a. Lo hal nâna ṭha ber chu 'Ni hlui' an ti ṭhin. Chumi awmzia chu, lo vah zawh hnua ruah sur hma tihna a ni. Vau thla chawhma lam a kâwk ber ṭhin. Ruah lo sûr pawh ni se, rei tâwk chap a inpho leh hman a, vahchap hnuai lam thlenga a ro leh hman chuan lo chu a kang ṭha duh bik a. Lo a kan ṭhat chuan, hna engkim, mangkhawh, buh tuh, hlo thlawh a nuam vek thei ṭhin a, a pawimawh êm êm a ni. 

Khâwnbâwl Upa Chawngdawla chuan, "Nikum zet kha zawng vah lai aṭangin beisei a bo sa hrim mai a, a sah har nen, kan lo hâl lah kha meiin a chungphurh a ni lek a, ruahtui tam kum a ni chhap nen. Buh tuh zawhah hnuhpui kan kuai zui zat a, ruahtuiin a ûm ṭha vei nen, hlo lah a har hrep a, leilung lan chhung zawng kan ṭang a, buh lah kha a chhe si, hawpkhawp zawng kan thar ve hram e, chêkah chêkah mi zêmah kan dak lo chauh zawng a ni,” a ti churh churh a. A bula ṭhu Khuangliana chuan, "Eh, nikum lama kan khaw mumal lo kha in lo tuar ve viau a ni maw? Keini pawh kum dang chu kan tluk lo khawp mai a, nangni meuhin in lo tuar ve chu," a ti a.

Chawngdawla chuan, "Kan tawrhzia chu sawi thu cheng lo, Silaizawn mual kan tuk kum tak kha a nia, kan ram tuk leh kan khaw awm dan kha a inmil lam lo mai a, ruahtui kha a nghalin kum dang anga vauthla ni hlui lama hâl hman kha ni ta mawlh hek lo le, a vate fûk pawh hawl fai ta lek hek suh. Kan sah chhuah chin ang ang pawh kan khawh chhuak zo ta lo va, a lei lam kângte chu hlo a lo har a, ruahtuiin a ûm zui ṭha bawk nen, tai tata kan ṭang chung pawhin kan insu âwng zo lam lo a ni ber mai. Favang lamah lah khân, ruahtui lah kha a lo kang hma leh zel si a, buh hmin ṭha ta mawlh hek lo, asi-sawp asi-sawpin kan inbeng liam ta mai mai a, buh thar zawng kan man hrâm a, chekah mi zêm kotlangah kan dâk lo chauh alâwm," tih pahin a vaihlo chu a tûrsing vaibelah chuan a han beng a, a hnuai lama mei nung la kai tûrin a fâwp kâwk kâwk a. 

Lalpa pawh chuan, "Nikum zet kha chu kan kum chhiat kum tak zawng a ni e, chekah kan ṭâm lo chauh kha chu a nia, kumin zawng khuain zah a ngai ang a, puar kum zawng kan thleng tawh êm ang chu," a ti charh charh a. Hrangkunga pawh chuan, "Kan ram ṭhehin a zir bawk a, khuavangin a beng lo chhu ngawng se la, kumin zawng silaizâwn thar a mual mual pawh kan awm ngei ang le," tiin an lalpa thusawi chu a lo tuihnih ve vat a. 

Lalrivunga chuan, "Meilamsah kan zo ta bawk a, ruahtui tlâk hma ngeia lo hâl hman kan duh âwm si a, lo hâl hun atân nakthai lam khi kan tinzàwn chhin dâwn em ni ang? Eng nge ka upate in ngaih dan ni ve le?" a ti a. Chawngdawla chuan, "A ṭha khawp ang chu, ni hluia lo kan hâl hman loh zawngin kan muang sual duai thei tlat a ni," a lo ti thuai a. Midang pawh chuan ṭha an tih thu chu an lo sawi ve sap sap hlawm a. Tichuan lo hâl hun tûr chu an ruat fel chu a ni ta mai a, chumi hnuah zawng, zû an khawn a, tîti dangah an pakai ta a.

Lo hâl hun a thleng ta a. Lo hâl dan reng reng chu, a mawng ber aṭangin an hâl phut a ni lo va, lo chhak ber lu lam aṭangin an hâl hmasa a, chu chu 'Mei lu khai' an ti ṭhin. Tichuan lo lu lama awm ten mei lû an khai a, a khûk ngaih ngaih tawh hnuah, a mawng lama awm ten an hâl ve chauh ṭhin. 

Khaw sân kum tak a nih avangin chap chu a ro ṭha hlawm bawk a, a kâng ṭha hlê hlawm mai. Mei a kal êm avangin meilam sah pawhin awmzia a nei thui tehchiam lo hle a, ram kâng ṭhelh chu tih makmawh a ni. Chappui kâng chu a inmankai tam tial tial a, a tira puak pherh pherh kha silai tam tak kah rik ang mai hian a rikin a ri zawih zawih mai a, a hûk hian a hûk dum dum tawh mai ṭhin a ni. Chappui ruah nan loh ro rei tawh han kang meuh chu, thlipui na tak lo thlen dawn a, khawdur thim chhah pui pui a inbuanlet tual tual ang mai hian, meikhu dum pui pui hi a inbuan let tual tual a, mei alhsen zuai zuai nen a han inpawlh rum hum hum mai a, a hmuhnawm rualin a rapthlak thei hle ṭhin a ni. 

Meikhu dum pui pui chung lama a han invawrh sang chu, a sâng tial tial a, a dum a tlêm tial tial a, la pâr dahkhâwm ang mai hian a vâr hluk mai a, chu chu 'Pâr chhuang' an ti ṭhin. Meikhu chhah ṭha tak mai chuan ni a hliah a, ruah mal a tla fuap fuap a, thlî lah chu a thaw vûk vûk bawk nen, kâng lo tûra an rin lai pawh thlîin a beng fuh chuan a kâng alh duai duai mai ṭhin. 

Hrangkunga te lo pawh chu a kang ṭha viau mai, mei chungphurh a ni bawk a, a sah hârin a kang a, changtual lei an tih ang hi a lo ni a, an vah lai aṭang tawh rêngin 'buh hnah a lang e' an tihsak fo ṭhin kha a ni rêng a. Thlâm an peih zawhin Kâpliana leh Saimani te pahnih chuan hnuh an kuai zui nghal a, nikir thla de no châwm, khawcheng khalhin buh chi an mût kim hman hrâm a, dawrawn khat zet zawng an phûm ve rêng a, an chhûng an tlêm bawk a, an lo valh pawh zau tham tak chu a ni ve rêng rêng e. 

Kâpliana chuan an khaw lama haw leh a châk ru hle ṭhin mai, amaherawhchu, a pu hian a la ui der ve tlat bawk si a, 'Nang i awm chuan kan thla a muangin, zankhat mitchhin pawh lo tâwk ila, thlamuang takin kan kal thei dawn a ni,' a ti ṭhin a, chuti na nâ nà chu tiin Kâpliana pawh hian la châm rih deuh pawh chu a hnial bîk lêm hlei lova. Chu bakah, Sailamtual khaw lamin chhiah an rawn khawn ṭhin chu a thinrimpui ve viau mai a, tih tâwp dân kawng a ngaihtuah ru neuh neuh a. 

Zan khat chu Zopui khaw Zawlbûkah chuan, mikhual tlangval pathum ngawt mai hi an rawn lang ve hlawl mai a. An hmêl han en rêng rêng pawhin vâl naran lo tak chu anni ngei ang le. Pakhat phei chu pasalṭha ni âwm tak a ni nghe nghe a. Vâl Upa Zasela chuan, "E khai, ṭhiante u, tu khua nge in nih chu le?" tiin a lo chhawn nghal thuai a. Mikhual tlangvâl zinga an hotupa ni âwm tak chuan, "Lianpuia khua Saikhawpui kan ni e," chapo aw deuh larh chung hian a han ti a. Tlangvâlho chu an lo thûm deuh hak nghe nghe a. 

Zasela chuan, "A ni maw, zeng titura rawn kal nge maw in nih chu le?" tia a han zawh chuan anni chuan, "Kan lal tirha rawn kal kan ni e, kan rawn kal chhan tak erawh inhriat ve a ṭul lovang," tham loh hmêl tak chungin an han ti a. Zasela pawh chu a lungawi zân lo tih a hmêl han nur deuh hlek dân aṭang chuan a hriat mai a. An boruak chu a ṭang ru at mai.

Mikhual zinga pakhat chuan, "Kei hi Saikhawpui buanchak Thangruaia ka ni a, ka ṭhiante hi Vawmsata leh Raltawnluaia te an ni e. In khaw tlangvâl zingah hian buan tham deuh hlek an awm ang chu maw?" a han ti a. Zopui tlangvâlho chu an ngawi dûk hlawm mai. An mikhualte chu tute nge an nih tih an hrechiangin, khualkai khawpa hmingthang ṭhiau anni tih pawh an hai hek lo. Thangruaia chu a insawi ang tak takin Sailamtual khua leh a chhehvel thleng pawha inbuan chak hmingthang a ni. Vawmsata leh Raltawnluaia te lah chu pasalṭha hmingthang tak an lo ni bawk si a, Zopui khaw tlangvâlte chu an tham lo salh salh viau mai a ni.

Zasela chuan, "Kan tlangvâlte hi an la nau deuh hlawm êm a, nangni meuh han khing phâk tur che u an awm lo ve," tiin a lo chhâng vat a. Thangruaia chuan, "Chuti a nih leh nangmah nen kan inbuan ang a ti nia, mikhual buan te chu dàn alâwm," tiin a han nui vur vur zui a. Zasela pawh chu a insûm zo bik ta ngang lova, "Chuti taka inbuan i châk te chuan i han inbuan tak tak teh ang aw," tih leh dinchhuah chu a rual nghal a. 

Kilkhata ngawi renga lo ṭhu ve reng Kâpliana chuan, "Pa Sel, keimah zâwk hian ka han buan ang e, nang chu lo ṭhu hahdam mai mai rawh," tih pahin a rawn pên chhuak zui nghal zat a. Chuti taka anmahni rawn tham lo tute chu a palzam thei ta bîk lo a ni e.

Thangruaia chuan Kâpliana chu melh vung vung pahin, "Nauva, tunge ka nih i hria ang chu maw? Thangruaia, tuma hneh theih loh ka nih hi," a han ti thûm chher chher mai a. Kâpliana lah chuan, "A eng ruai ruaia pawh chu lo ni ta mah la, ka taw pawh a sai pha lo ve. I hming phei chu ka vawikhat hriatna lek a la ni e," a han tihkhum ve salh a. Thangruaia chu a thinrim hmêl kher mai. 

Zasela chuan Kâpliana chu a hlauhthawnpui viau mai a, midang pawh chuti tho chu an ni e. Kâpliana hian a hmaa ding hi tunge a nih a hre lo a ni ngei ang, tiin an lo hlauhthawnpui ve viau hlawm a. Thangruaia chakzia leh inbuan thiamzia te chu an lo hrechiang viau tawh si a. Chuti chu ni mah se la, Vâl Upa ṭhenkhat erawh chuan Kâpliana pian thiam dàn leh a mitmenga zamna awm map lo mai te chu an lo hmuh hmaih bik hauh lova, Thangruaia hian a duh ang ngawt chuan a sawp thei bikin an ring lo a ni. Chutiang ngaihdan chu pasalṭha Raltawnluaia pawhin a nei ve tlat mai nia! 

Zawlbûk meipui chu an han vùr belh sauh sauh a, boruak pawh a reh dûk mai le. Thangruaia hian Zopui tlangvâlte zingah amah han cho ngam tur an awma a rin loh avangin hemi zân pawh hian a ṭawng lian viau reng a; mahse, tlangvâl chhuak hlim hlawt ni âwm takin a cho mauh mai si a, chu tlangvâl mitmengah lah chuan zamna rêng rêng hmuhtur a awm bawk si lo, mak chu a ti ve kher mai. A buan turte rêng rêng hian huphurh lâwk sain, an inbuan hma hauh aṭang tawhin an zam lâwk sa ṭhin a ni ngai a, he tlangvâl zet erawh hi zawng keite luhlul ang mai a nih hmêl e.

Zawlbuk chhuat zawlah chuan a thawh khatna aţanga tha tâwp chhuah nghalin ṭan an la nghal ve ve a. Tlangvâl dangte lah chuan hmuh chian theih loh hlauvin Zawlbûk thingnawi têl chu an meipui chhehah chuan an vawm lût zut reng mai bawk a. Chutah ṭan an han la a, inphawi kân ngei tumin an inpawm vir zawk zawk a, Zopui tlangvâlte lah chu awmhmunah an lo ṭang ve êm êm a, Zasela ṭang lutuk phei chu a thlan a tla phung thei nia! Kâpliana chuan Thangruaia chu Zawlbûk bahzâr chhuatah a’n bin chhuak nawlh mai a. Thangruaia chu tlàwm a ngai ngang a ni ang, a rawn tho leh vat a, a mitmeng te lah chu chawke ni rui an sawi ang maiin a sen rum tawh mai a, a thin a rim tâwk hle ang tih chu tu khaw khahin an hai kher lovang e. Rang tak maiin Kâpliana kâwngah chuan a han vuan leh nghal chat a, na zet hian a hmer zui nghal a, Kâpliana pawh a ṭhen deuh chawk nghe nghe a ni. 

Chutah le, a thawh hnihna an han ṭan dun leh zet chu, an ṭang dun ngei mai. Zawlbûk chhuatpui an tah te chu, an ke zungṭang phawk phaw hraw pui pui chuan an phiat khawr tep tup mai a. Kâpliana pawh chuan a chakna neih zawng zawng sâwm khâwmin, Zawlbûk awkpâka deng rawk khawp chuan a vawrh leh ta nawlh mai le! Zopui tlangvâlte chu an haw haw dur dur a, kut an bêng phuk phuk hlawm a. Thangruaia lah chu a rawn tho leh thei tawh mai si lo, a ṭhiante pahnih chuan an va bawihsâwm vat a, a lu chu a lo sawh na viau mai hi a nia. An han buaipui nghal zung zung a, reivak lovah chuan a rawn harh chhuak ve leh mai a.

A thin a rim êm êm mai a, a aia naupang zâwkin chuti taka a han hnehsawh ta mai chu zahthlâk a ti bawk si nen, an thlen in lam pan chuan a haw nal nal a, Raltawnluaia leh Vawmsata pawh chuan sawitur ber pawh hre lovin an ṭhianpa chu an ûm zui ve ta ngawt a. 


Zopui tlangvâlte erawh chuan Kâpliana chakzia ngawt mai chu sawiin an ri laih laih a, mahse Vâl Upa Zasela chuan, "Ngawiteh u, Thangruaia kha a thin a rim hmêl êm mai a, ngaihṭha taka awmna chi niin ka hre lo, i fimkhur deuh teh ang u," a rawn ti thuai a. A sawi zo hman âwrh tihin Thangruaia chu chempui nen a rawn lût leh hlawl mai le. A hnungah chuan a ṭhiante pahnih pawh chu an rawn lang zui ve nghal zat a.


Thangruaia chuan, "Khawinge, ka han that phiar law law teh ang che u," tih leh a bula tlangvâl pakhat chu a han sât nghal chawrh mai a. Chu tlangvâl chu a ṭê ṭhawt a, a dar aṭang chuan thisen a rawn chik chhuak puat puat a, Zawlbûk chhuatah chuan a tlu ta thlawrh a. Chu veleh tlangvâl dangte chu an sahimna zawngin an darh nghal hak mai le. Thangruaia mitmeng chu a â ruai tawh a, tumah a that hreh lovang tih chu an hre chiang êm êm a ni. A ṭhiante pahnih lah chuan an khap ngam bik dêr si lo.


Kâpliana kha a rawn dawk chhuak zawk a, Thangruaia'n lo sah tuma a chem a lek kân lai tak chuan a kûn zauh a, Thangruaia kâwngah chuan a han pawm a, Zawlbûk bang dêng dawt khawp chuan a bin zui nghal a. Thangruaia rawn tho leh tûr chu tlangvâl dangte chuan an bawh rawn huk a, an khawih rawn ta chiam mai a ni. 

Raltawnluaia chuan an ṭhianpa chu chhan duh viau mahse, buaina lian zâwkah an inhnûk lût mai mai dâwn tih hriain Vawmsata nen chuan an relhru ta daih mai a ni. Zopui tlangvâlte chuan an tam hneh êm avang leh a thiam lo zâwk an nih bawk si avangin an ṭhianpa chu an chhan duh ta lo a ni ber mai. A thu hrimah, Thangruaia hi a chapovin, an khaw lamah pawh a inla lian viau mai a, a pu lah lal khawnbawl upa a lo ni bawk si nen, a chakna hi chapo puiin, a ṭawng lian thei êm êm mai a, hei hi Raltawnluaia chuan a ngaithei vak lo va, Thangruaia chu thi mahse pawi a ti tehchiam lo, mahse an lalpa hnenah erawh thiam taka an sawi chu a ngai thung dâwn a ni. Thangruaia chhûngte lam hian an ngaithiam angem? 

Vâl Upa Zasela chuan tlangvâlho chu a han khap thuai a; mahse, a tlai lutuk hman tho tho mai. Thangruaia chu a lo thi hman reng tawh mai. Zasela chu a chêk tlawk tlawk a, tlangvâlho hnenah chuan, "A va pawi tak êm aw! Tunah chuan kan indo leh phah dâwn a nih hi maw," a han ti vang vang a. Tlangvâlho chu an ngâwi ṭhup hlawm a. Mi ṭhenkhat chuan an ṭhianpa hliam chu buaipuiin, an in lamah an hruai haw nghal a. Thangruaia ruang erawh chu han tihvak ngaihna hre lovin a awmdan ngai ngai chuan an dah tawp mai a ni.

Zasela chuan, "Tikhan lo awm ula, lal hnenah chanchin ka han thlen vat loh zawngin buaina zakhua kan tâwk palh ang e. Tlangvâl ṭhenkhatin Thangruaia ṭhiante kha lo va mitmei teh u," a ti thuai thuai a, amah pawh chu lal in lam panin a chhuak zui nghal a. Kâpliana leh tlangvâl panga zet chu Thangruaia ṭhiante ngaihven turin an chhuak zui ve nghal zat a.

Raltawnluaia te chhuak ta khân an thlen in lam an pan sawk sawk a, an silai leh iptepui chu la vatin, an thlen in te hnenah thil awmzia engmah pawh sawi duh lovin an chhuak leh vat a, a zân a zânin an khaw lam pan chuan an haw ta vang vang a. 

Kâpliana ten an rawn ûmzui ve meuh chuan Zopui khua chu an lo hlat hman hlê tawh a, chawlh pawh chawl khawmuang ngam lovin an kal sawk sawk a, kal pahin Raltawnluaia chuan Vawmsata hnenah chuan, "Thudik tak kan sawi chuan keimahni hi a tuar tûr chu kan ni a, kan lal hian min that duh ngei dâwn a ni. Ti hian i ti mai teh ang, 'Zopui khaw tlangvâl eng emaw zâtin min rawn bei thut a, Thangruaia chu an kâphlum nghal a, keini chu harsa takin kan rawn tlanchhuak thei hrâm a ni e,' kan ti mai dawn nia. Chuti a nih loh zawngin Thangruaia chhûngte pawhin min thah an duh ngei âwm si a," a han ti a. Vawmsata chuan, "Ni e, kan ṭhiana kha a thiam lo zâwk a ni a, ṭul lova mahni lu va zawrh ngawt kha ka duh ta lo a ni. Kan chunga an lungâwi lo viau a nih leh kan pèm chhuahsan daih anga a ni mai alâwm," a lo ti ve vat a. 

Raltawnluaia pawh chuan, "Ni e, pèm chhuah daih mai a nia ka duh ni. Lusei leh Lusei hetia han indo ngawt mai hi chu ka chekin a ngeih ve thlâwt lo, nupui fanaute kiangah lah kan awm hman bawk si lo, kan tâna hlâwkna awm lovah kan inti hah thlâwn mai mai chu a nih hi," a ti a. An kal thui tâwk hle tawhin an inhria a, an chau ta deuh bawk nen, hmun fai lai deuh an thlen chuan an chawl hahdam ta rih a.

Hetih lai hian Zopui khaw lal in chhûng pawh a reh tlawk tlawk a, Lalrivunga chuan Zasela thusawi chu ngawi rengin a lo ngaithla a, khawnbawl upate pawh chu an lo ngawi ve ṭhiap a, Thangruaia thihna chuan indona a chawk chhuak ngei ang tih chu an hrechiang tâwk viau a ni. Lianpuia hian a pasalṭha leh inbuan chak hmingthang Thangruaia thihna chu a palzam hauh lovang a, phuba la tûrin a siruk lain an rawn thawkchhuak ngei ang le.

Lalrivunga chuan aw han then kharh kharh pahin, "Aw le, thil awmzia chu kan hrechiang tâwk hle mai a, kan tlangvâlte chu han demna tur ka hre lo ve. Amaherawhchu, Sailamtual lam hian he thil thleng hi an en liam mai maiin ka ring lova, phuba rawn lâk an tum ngei dâwn a ni. Tun dinhmunah chuan keini aiin an tam zawk a, ralthuam pawh an nei ṭha zâwk ngei ang le. Pawisawi lo nunau te bawkin an tuar leh emaw kha a ni âwm si a, engtin tak chuan nge maw kan tih dâwn ni aw? Ka upate khân remruatna ṭha takte in nei hlawm dah lo maw, han sawi teh u?" a ti a. 

Chawngdawla chuan, "Lalpa, tunah chuan a nih tûr ang ang chu a ni zo vek tawh tho va, ngaihdam dil pawhin awmzia a nei dâwn hek lo. Indo mai loh chu duhthlan tûr dang kan nei lo tih hria ila, indo tûrin i inpuahchah zâwk mai teh ang u. Chuti taka huphurhawm an ni bik dawn em ni?" a rawn tichhuak vat a. Hrangkunga pawh chuan, "Ni e, Lalpa, kan tlangvâlte thinrim pawhin a vawrtawp a thleng a ni e, hetia hmeichhe buanchak lo ang maia a dawhtu zâwka ṭan reng mai pawh hi ka kham tawh e, vawikhata vawikhat na rêng rêng chu i han insangmar leh teh ang u. An mi zuam ang ngawt hi zawng kan ni bik nâng le," tiin Chawngdawla thusawi chu a lo tuihnih ve vat a. Midang pawh chuan indo mai loh chu duhthlan tur dang an neih loh zia sawiin, indo tura inpuahchah ran a ṭhat zawk thute an sawi ve nak nak hlawm a. 

Lalrivunga chuan, "Indona hian eng thil ṭha mah a thlen lo tih chu kan hrechiang viauin ka ring a, nunauin an tawrh leh hi ka hlauh ber a ni e. Kei tluka phuba lâk châk hi an awm bik dâwn em ni? Tun dinhmunah chuan mihring kan intam hleih bâkah keini aiin râlthuam an ngah zawk a, a chan chhe zâwkah kan ṭang leh palh hlauh a nih chuan, kan chanin maian chan pawh a tluk tawh nek lo'ng e," a han ti charh charh a. Midang chu an ngâwi ta ṭhap hlawm a, chutihlai chuan Kâpliana te kha an rawn lût ve hlawl mai a, an lo en deuh ṭhup nghe nghe a.

Vâl Upa Zasela chuan, "Kâpliana te inni maw? Eng nge chanchin le?" tiin a lo zâwt thuai a. Kâpliana chuan, "Kan nangchîng hman ta lo a ni e, khatia kan han buai deuh laih laih chhûng khân khua an lo chhuahsan fel dêr a ni âwm e," tiin a han chhâng a. 

Zasela chuan, "Chuti a nih chuan lalpa, zeng thil nge kan tih tâk ang le? Kan lo sepui ruah tuar tlawk tlawk mai dâwn em ni?" tiin an lalpa chu a han zâwt a. Lalrivunga chu a ngâwi vang vang a, a rilru chu a insual nasa kher mai. A pasalṭha leh tlangvâlte inhuamna chu a hria a, an theihna pawh a hai hek lo; mahse, tun dinhmunah chuan an tân Sailamtual khaw pasalṭhate han hneh ngaihna awmin a hre thei thlâwt lo a ni. Lo vannei ta hlauh pawh ni se, mihring an inhloh hnem dawn lutuk tho tho mai. Indo hi lo duh lo ta ngat se, a pasalṭha leh tlangvâlte rilru a tihnual ang a, a khâwnbâwl upate zingah ngei ngei pawh lungawi lo an awm ngei ang le, lal a ni a, a khua leh tuite tâna ṭha ber tur chu a ngaihtuah a ngai si. Tuilairapin a awm a ni ber e.

Thu tlûkna a siam vat a ngai a ni tih hriain, Zasela hnenah chuan, "Thangruaia ruang chu ṭha takin lo sawngbawl ula, ka ho ngeiin Sailamtual khuaah kan va dah dâwn nia," a ti ta nge nge a.

An lalpa thusawi chuan a barakhaih hlawm ngei mai. Zasela meuh pawhin an lalpa thusawi chu a hresual emaw a inti rum rum a, tun ang boruaka hmelmate khuaa va kal tum tlat chu a âtthlâk hle mai si a, an lo that chimit phiar ang tih pawh hlauhawm tak a ni. Chawngdawla pawhin an lalpa thusawi chu pawmpui lo tih hriat tak maiin, "Lalpa, chu zawng a tih a tih ngei loh, min lo that phiar zâwk lo'ng maw?" a han ti a. 

Lalrivunga chuan, "Thih a ṭul tâk leh ka thi mai a ni ang chu, ka khua leh tuiten an tawrh hi ka remti tawh lo a ni. A ngam ngamin min zui ula, a nih loh leh keimah pawhin ka va kal mai ta lâwng," a ti a. Chu veleh Zasela chuan, "E khai, Lalpa, kan thlahthlam bik hauh lovang che, thih a ṭul a nih chuan i aiin ka thi hmasa zawk ang," a lo tichhuak vat a. Chawngdawla pawhin, "Lalpa, kha leh chen kha i thlazar hnuaiah muangleiin kan lo khawsa ve tawh a, thih a ṭul a nih ngai chuan i kiangah ngei thih ve hi ka duhthusâm a ni e, i kalna apiangah ka kal ve zel dâwn tih hi min hriatsak dawn nia," a lo ti ve thuai a. Hrangkunga pawh chuan, "Lalpa, ka tupa nen hian i kiangah kan ding ve zel ang, min hnar hlek suh ang che," a lo ti ve bawk a. 

Lalrivunga chuan, "Aw le, ka lâwm e, mi tam tak kal pawh a ngai kher lovang a, kei leh Chawngdawla te, Zasela leh tlangvâl ṭhenkhatin min zui se a tâwk mai e," a han ti a. Zasela pawh chuan, "Chuti a nih chuan Lalpa, Zawlbûk lamah kan zuk chhuk hrih tâng e, naktûk zing varṭiana kan thawhchhuah loh zawngin kan tlai lutuk palh ang," a ti a. Lalrivunga pawh chuan, "Ni e, varṭianah kan chhuak dâwn a nia," a lo ti ve var a, Zasela te chu Kâpliana te nen Zawlbûk lam panin an chhuak leh ta hlawm a. 

Zawlbûk an thlen veleh Zasela chuan an lalpa remruat dân chu a han sawi zung zung a, lal hnungzui tûrin tlangvâl sawmhnih zet chu a thlang chhuak nghal a. Kâpliana erawh a thlang tel ve hauh lo mai! Zasela chuan Kâpliana hnenah chuan, "Kan awm loh chhûngin khua hi i hovin in lo vêng dawn nia, keini lam chu min rawn ngaihtuah lo ula, kan chungah eng thil pawh lo thleng se, kan lalpa sawi ang khân, nunauin an him phawt chuan a pawi hauh lo mai. He khua hi hmelmate kutah a tlu lût tûr a ni lo," a han ti a. 

Kâpliana chuan, "Pa Sel, âtthlâk taka mahni lu va zawrh ngawt chu awmzia awmin ka hre ve thei lo. Tihian i han ngaihtuah chhin teh ang u, kan khaw rûn tûr hian an rawn thawkchhuak ngei ang a, nunau zawng zawng hi hmun him lamah thiar chhuak vek ila, tichuan keini lam chuan a rûk têin Sailamtual khaw lam kan pan ve thung ang a, khuaah tlangvâl tih tham an dah kherin ka ring lova, kan luhchilh thut ang a, an lalpa chu man kan tum dawn nia. Kan man thei a nih ngat chuan inbiakrem dân kawng te pawh a awm zâwk maithei asin," a han ti a. Zasela pawh chuan ṭha zâwk hlêin a hria a, Kâpliana hnenah chuan, "A ṭha phian tak ang a, khawinge, kan lalpa hnenah ka han sawi ve leh rêng rêng phawt ang e, an lo la meng êm ang chu maw?" tiin lal in lam pan chuan a chhuak leh ta thurh a. 

Rei lo têah rawn lût leh nghalin, Kâpliana hnenah chuan, "Kan lalpa chuan i remruat dân chu ṭha a ti viau mai a, mi engzât vel nge kal ila ṭha ang?" tiin a han râwn zui nghal a. Kâpliana chuan, "Mi sawm vel kal ila a tâwk ang e, mi dang zawngin nunaute hi lo awmpui se, an lalpa ber kan man theih phawt chuan engkim kan sawifel thei ngeiin ka ring e," a ti a. Tichuan zân te a rei ta bawk nen, mut zâi an rêl ta hlawm a. 

A tûkzing hma takah thovin, Kâpliana ho chuan tlangvâl sawm zet mai chu Sailamtual khaw lam pan chuan an luai chhuak ta nge nge a. Mipui lam oawh zingkâr aṭanga insingsa ṭanin, a bâwr a bâwrin ramhnuai lamah chuan an inthiar chhuak sung sung a. Khua a duaiin, ruah a hmi seng seng leh nghal, a thei theiin an thlawhhma lam an pan a, ṭhenkhat chu pûkah an biru ve thung a, Lalrivunga leh a upate pawh tlangvâl venna hnuaiah Mura Pûk an tihah chuan an tawm ta ṭhap mai le. Khawchhûng chu a reh hian a reh vawng vawng tawh mai a ni.

Raltawnluaiate khân khua an thlen veleh lal hnenah chanchin an thlen vat a, Lianpuia'n Thangruaia thih thu a han hre zet mai chu, a vaibel dawn a sehkeh rap rap mai a ni. Raltawnluaia te pahnih hnenah chuan, "In ṭhianpa chu chhan ngam lovin in rawn tlanchhiatsan ta a ni maw? Pasalṭha emaw in nih ka lo tia, hmeichhia lek zuk ni che u a!" tiin thinrim zetin a han ànkhum a, Thangruaia pu Sawikunga phei chu a thin a rim êm êm mai a, Raltawnluaia hnenah chuan, "Zopui tlangvâlte chuan râlthuam pawh an nei lo emaw ka lo tia, nangmahni zâwk hian in tihlum a ni zâwk lo maw? Ka tupa i tluk loh zia leh i îtsîk zia chu ka hai lo asin," a tih khum phiar phiar mai a. Raltawnluaia chu a lum pup pup a, a hmaa putar ding chu a nghâwng han chhawk hmawk a châk kher mai. 

Thil awmzia hriain tlangvâl ṭhahnem tak an rawn pungkhâwm thuai a, Thangruaia thih thu an han hre zet chu, thinrimin hachâng an ṭhial rap rap mai le! Thangruaia chhûngte phei chu an thin a rim tak meuh meuh va, Thangruaia u Thangkhuma phei chuan, lal thu leh hla pawh nghâk zo lovin tlangvâlho a khâwm a, Zopui khaw lam pan chuan an chhuak ta rum rum mai a ni.

Lianpuia chuan Raltawnluaia te hnenah chuan, "Zuk haw ta phawt ula, nakinah in chungchâng thu hi kan la rêl ṭha leh dâwn nia," a ti a, Raltawnluaia te pahnih chu ngâwi rengin lal in aṭang chuan an chhuak dun a, Sawikunga chuan thinrim hmêl takin a lo melh rûn rûn a.

Lal in aṭanga an chhuah veleh Raltawnluaia chuan, "Sata, a rang thei ang berin he khua hi kan chhuahsan dawn nia, kan tân he khuaa awm reng hi a him lo ve, zânin zanlai velah khua hi chhuahsan ila, khawthlang lam kan pan daih dâwn nia," a han ti sap a. Vawmsata pawh chuan, "Ni e tiraw? Kan lalpa'n min tihdan kha nâ ka ti ngawih ngawih mai a ni, pèm san daih ila, kan tel lo chuan eng anni bîk hlei lo'ng e," a lo ti ve var a, tichuan, chumi zân la lâ a pêm tur chuan rem an ruat dun ta a ni.

Khatia Thangkhuma teho an chhuah tâkah chuan Lianpuia pawhin a pasalṭha leh tlangvâlte chu Zopui khua ram vek tûrin thu a pe nghal chûk chûk a, tlangvâl zawng zawng deuhthaw chu Zopui khaw lam pan chuan an chhuak ta nguai nguai a, Lianpuia chu a han inngaihtuah chiang a, thu a peih hma mah mah niin a inhria a; mahse, tlangvâlho chu an liam fai duak tawh si, râlvêng tur tak ngial pawh awm lovin Zopui khaw lam pan chuan an liam fai vek a, hei tak hi a ni, Kâpliana te duhthusâm ve thung chu ni.

Thangkhuma teho kha hnawh-sarum taka chhuak anni bawk a, thui fê an kal hnu chuan tlêmin an rilru pawh a lo fîm leh ṭan a, râlthuam an keng kim lo hle tih pawh an hre chiang ta deuh deuh a, tlangvâl ṭhenkhat phei chuan chemtum ringawt an hûm chhuak a, silai keng pawhin a mu leh zen an keng tam lo kher mai. An tifuh chiah angem?

Kâpliana te pawh an kal thui tawh viau mai. Chaw te fâkin an ṭhu chawl zawk a, chumi hnua kal an han siam leh tûr chiah chu, an lam pana mihring rawn ṭawng ri nak nak hi an hre ta mai a, rang takin an hnuhma lang thei tur ang ang te chu an thup nghal sawk sawk a, a lang lo thei tur ang berin an biru ta nghal a. 

Rei lo têah Thangkhuma te kha an rawn lang zui ve nghal a, Thangkhuma chuan, "Zopui khua chu kan hâl darh vek ang a, an lalpa pawh kan man dawn nia. Tumah nungdamin kan chhuah hauh tûr a ni lovang, ka nau chunga an thiltih man hi an hmu ngei tur a ni," tiin a han inhrosa pah a, mi dangte pawh chu an thin a rim hmel kher mai, Zopui khua chu râwt darh vek an duh thu an sawi ve nak nak a. An hmelmaten an lo bihthla reng a ni tih lah chu an hre der mai si lo. Zopui khaw lam pan chuan an kal ta zel a.

An liam fel ta maw tihah chuan, Kâpliana te pawh an birukna aṭangin an rawn chhuak ṭham ṭham a. Hmanhmawh takin an tum ram lam pan chuan an kal ve ta sawk sawk a. 

Chutia hmanhmawh taka an kal lai chuan, an lam pana tute tute emaw lo kal thâwm hi an hre leh ta tlat mai le! Rang takin kawng sîrah an biru leh nghal vat a, an biru fel hman chiah tihin Sailamtual khaw tlangvâlte pawh chu an rawn lang ve nghal zat a, an intawhchilh teuh ther ther ngei mai. Han intawhchilh vaih se chuan, Kâpliana te chan chuan maian chan pawh a tluk kher lovang e. Anni zawngin silai tak ngial pawh an keng ve si lo. Kâpliana hian silai an mamawha a rin loh avang leh, an ṭhiante chuan lal leh mipui venhim nân an mamawh zâwka a hriat avangin, an silai neih chhun ang ang te pawh keng duh lo va hnutchhiah an ni rêng a. Chempui bâk hmachhuan tur an nei chai lo mai.

Thim thut thutah Sailamtual khua chu an thleng a, Kâpliana chuan, "Kâwmkâr thim chin zêl chuh ula, a langsar lo thei ang ber tûrin in awm dawn nia. An pasalṭha leh tlangvâl tam zâwk chu kan khaw rûn tûrin an chhuak zo vekin ka ring a, chutiang chu ni mah se, tumah inthlahdah loh tûr, fimkhur takin lal in lam kan pan ang," a ti a. 

Chumi zân chu thla mang lai a lo ni kher bawk nen, khawlai chu a thim viau mai a. Ruahhmi a tla cherh cherh a, khawlaiah chuan mi hmuhtur pawh an awm meuh lo. Nu leh pa tam zâwk chu Thangruaia te in lamah khawhar lènpui tûrin an chhuak fai diak tawh a, nula leh tlangvâl lah an bàng bik hek lo. Zawlbûk pawh chumi zân meuh chuan a reh ruih mai.

Kâpliana te pawh a ruala inzui ngam lovin, a mal tê têin lal in lam pan chuan fimkhur takin an chho ṭhem ṭhem a. Lal in an thlen veleh in thuaiah chuan an tawm nghal vat a, in chhûng lam thâwm chu an ngaithla ta kar a.

Lal inah chuan lal leh a upaten ro an lo rêl mêk a, lalnu erawh khawhar in lamah a chhuak thung a. Thangruaia te ina an zai ri ruai ruai thâwm pawh chu, lal in aṭang chuan a hriat phâk viai viai a. Lalpa chuan, "Ka pasalṭhate chu an va hlawhtling chêk ang chu maw? Hnawh-sarum taka che chhuak anni bawk a, ngaih a ṭha chiah lo mang e," a ti charh charh a. Mualkil Upa Tlangchhuana chuan, "Ni e, thinrim khaw hmu lova chhuak an ni chhap bawk nen, an va chesual palh ang tih pawh hlauhawm tak a ni. Tlangvâl zawng zawng deuhthaw an chhuak fai vek hi chu ṭha ka ti lo khawp asin," a lo ti ve thuai a. 

In hnuai lama an thâwm lo ngaithla ru ve rengtu Kâpliana te chuan, chêtchhuah hma chu ṭha zâwkin an hria a, an chempui ṭheuh chu phawrhin an chhuak sang sang a. Intiam rual tak chungin lal in kawngkhar chu an bawh hawng rawp a, lal leh upaten mak titaka an lo en ṭhup lai chuan, Kâpliana chuan a chempui chu vilik phei chungin, lalpa chu a pan ding nghal nalh a. A ṭhiante chuan Kâpliana chu an lo vêng zui nghal zat bawk a. 

Lianpuia chu a harh zawk a, râlin an rawn luhkhung tih a hriat rual rualin, banglaia a silai dah ṭhat chu lâk a han tum a; mahse a tlai hret zawng a ni e. Kâpliana chuan Lianpuia nghâwnga chempui chuktuah rùn chungin, "In lalpa hi a thih in duh loh chuan midang khân chêt thawh lo hrâm ang che u. Buaina hranpa siam kan tum lo ve, in lalpa erawh hi chu mamawhna kan nei hlek chauh a ni e. Thuawih taka in awm chuan engtin mah kan ti lovang," a han ti a. 

Tlangchhuana chuan, "Engvanga kan lalpa chu mamawh nge in nih? Leido pawh ni ila, lal meuh chu kutthlâk thiang pawh a ni em ni? Tikhân haw leh ta mai zâwk che u, a nih loh zawngin kan pasalṭhate thinrim hi in dawl hauh lovang e," a han ti ram hmak a. Kâpliana chuan, "In lalpa hi kan hruai chhuak dâwn a, tumahin min rawn ûm zui suh ang che u, kan thu in awih loh chuan in lalpa chungah hian kut ka thlâk hreh dawn miah lo a nia," tih nghut pahin a naute zinga pakhat hnenah chuan, "Kunga, banglaia silai saw va la ta che," a han ti zui a. Liankunga pawh chuan rang takin silai leh fungki nen lam chuan a rawn la nghal thuai a. Mualkil Upaho chu an ngawi ṭhup a, an chêtchhuah vaih chuan an lalpa hian a tuar hmasa ber a ni âwm si a. 

Tlangchhuana chuan, "Lalpa, min hrethiam a ni ang chu, i himna tûr kan duh miau si a, kan tân chêtchhuah a rem lo chu a nih hi maw?" a han tichuai raih a. Lianpuia pawh chuan, "Umm, lungngai hauh suh u, eng êm kan ti lo'ng e, Lianngura nu(Lalnu) erawh a hrilh a hai deuh dâwn chu a ni e. Ka Upate in awm a, kawng engkimah in lo finchhuah zel dawn nia," a ti a. Chutah, Kâpliana hnenah chuan, "In duh ang chu han ti ta che u le, amaherawhchu, ka pasalṭhate thinrim rawn er lêt leh tûr hi intuar ngam meuh ang maw? Keipui hliam in chhaihkawlh lek a ni e," a han ti zui a. Kâpliana chuan, "Kan la hria ang chu," a ti duh lek chauh a. 

Inring tak leh fimkhur tak chungin lal in aṭang chuan an chhuak zal zal hlawm a, hmanhmawh takin an khaw lam pan chuan an haw leh ta vang vang a. 


Thangkhuma te khân zanlai velah Zopui khua chu an lût a, an ṭhianten an rawn belhchhah leh sauh bawk nen, an pàwr thar leh hlawm kher mai. Mahse, engtizia nge ni ta? Zopui khua chu a reh hian a reh vawng vawng a, mei êng hmuhtur pawh awm lovin in tin mai chu a thim ṭhiap bawk si, an hmelmate bumna thangah an âwk ta mai em ni le?

Thangkhuma chuan, "I fimkhur tlâng teh ang u, min bum a nih ka ring tlat mai," a ti a. Pasalṭha Selchhunga pawh chuan, "A reh dân êm êm hian ka ngaih a tiṭha lo riau mai, thil dik lo zawng a awm a ni ngei ang," a lo ti ve vat a. Ni e, boruak awmdan chuan pasalṭhate ngaih a tiṭha lo kher mai. 

In lo ding hmasa ber chu an han belchiang a, a lo ruak huai mai a, Selchhunga chuan, "Hm, kan rûn dâwn tih an lo hre lâwk a ni ngat mai, an lo insaseng vek tawh a nih hi le," thinrim tak hian a han tichhuak a. Thangkhuma  chuan, "In hi kan hàl sak ang a ti nia," a lo ti ram hmak a. 


Selchhunga erawh chuan, "I nau ruang kan zawng hmu phawt tûr a ni ang," a lo ti thuai a. Tichuan Zawlbûk lam pan chuan an chho ta duah duah a. 

Zawlbûk an han luh nâk chuan le! A lo reh ruih mai a, tumah hmuhtur an awm bawk si lo, mahse an thinrimna belhchhah tûr erawh chuan Thangruaia ruang chuan a lo nghâk ve rân thung a. Thangkhuma chuan a nau ruang vawt nguak tawh mai chu a han en vawng vawng a, a hmêl chu a dur khup khup a, a thinrim zia chu, sawi hian a siak lo tak meuh meuh a ni e. 

Selchhunga chuan ngun fahran maiin Thangruaia ruang chu a han endik a, chutah thinrim taka rawn dinchhuah leh pahin, "Raltawnluaia te khân dâwt an sawi chiang hle mai. Han en mah ula, Thangruaia ruang hi silaia kahna hnuhma inhmu hauh lovang. Tin, hriamhrei hmanga kutthlâkna pawh a lang hek lo, a thih dan chu eng pawh ni se, kutlâwnga thah a ni tih erawh ka sawi ngam sak mai, an sawisak rawn emaw a ni ngei ang. Chuti a nih chuan, Raltawnluaia te khân chhan ngam lovin an rawn tlanchhiatsan a nih hmel khawp mai," a ti a. 

Thangkhuma thinrim lutuk chu a puakkeh lo chauh hi a ni e, a nau thihdán chuan a rilru a tina kher mai. Thinrim vanga aw khur ngawt ngawt chung hian, "Ka nau, i phuba zawng ka rawn la mawlh ang le. Nangmah phatsantu, i ṭhian tenawm leh dawihzep takte pawh pialrala i rawng bâwl tûrin ka rawn tir ve thuai ang," a ti chang ta rat mai le. 


Raltawnluaia te khân a rûk têin khua an chhuahsan a, khawthlang lam panin an kal ta vang vang mai a ni. An tân chuan Sailamtual khaw mipuite chu, râl an chang zo ta si! An sahimna zawnga tlanchhiat mai kha a finthlâk zâwk daih reng a ni.


Kâpliana te chuan an kal kawng an thlâk daih mai, hmelmate nena intawhsual palh a hlauhawm êm a ni e. Zan hnih zet chu kawng lakah an riah phah nghe nghe a. A tûk ni tlangsan hun âwm velah Zopui khua chu an lût leh hman hrâm a. Khawchhung chu a la reh vung vung mai. Mipui tam zâwk chu râl hlauh vangin ramhnuai lamah an la riak chhuak vek a, lal leh khawnbawl upate bâkah pasalṭha leh tlangvâl rual te chuan khua chu an lo nghâk ve thung a. An hmelmate khân khua hàl an tum zet nâin; ruah a rawn sûr hlauh mai a, an tum angin khua chu an hâl thei ta lo a ni. Bungrua erawh an suasam nasa viau mai. 

Kâpliana te chuan Sailamtual khaw lalpa chu, Zopui khaw lal in chhûngah chuan an hruai lût ta hnak hnak a! Lianpuia tân chuan a tlàwm thlâk duh viau ngei ang le. Mahni lo maha lal ropui intih ve nâk alaiin, a hmêlmate kuta a han awm ta mai chu tlàm thlâk tak zawng a ni ve chiang alâwm.

Lalrivunga chuan, "E, ka pasalṭhate chu in va hlawhtling thei maw? Tlanngaupa, zû kha rawn sem teh khai, ka pasalṭhate dang a ro lutuk dah ang e," a lo ti sawk sawk a. Kâpliana chuan, "Lalpa, khuain min vêng a, kan va hlawhtling thei hrâm a ni e," tiin a han chhâng vat a. Chutih lai chuan tlangaupa chuan haileng novin zû chu a rawn sem diat diat a, Sailamtual khaw lalpa erawh a sem kân hlauh thung a! 

Lianpuia chu a tum vuau a, zám lo tih hriat tak mai hian, "Hun ṭha in neih lai hian hlim tak khân awm rawh u, rei lo têah mitthi mai in chang tawh dâwn a nia," a han tihkhum a. Lalrivunga chuan, "Nangmah zâwk kha hlim takin awm tum teh khai, mitthi khaw kawng i zawh ṭêp tawh a nia," a han tilêt ve sak a. 


Lianpuia chuan, "Thil awmzia an hriat veleh ka pasalṭhate chu, min chhanchhuak tûrin an rawn thawkchhuak nghal ngei ngei dâwn a, chutih hunah meuh chuan nuam in sa lo nasa teh ang chu aw," tih pahin a han nui zui kur kur a. Lalrivunga erawh chuan, "I pasalṭhate an rawn thawkchhuak a nih leh i thi hmâ deuh dâwn tihna a ni mai a, a tu a mahin kan ui lêm lo bawk che a, i dam aiin i thih hi kan duh vek zâwk ngei ang," a ti a. Lianpuia chu a ngâwi ta roh roh a. 


Kâpliana chuan, "Lalpa, kan hmêlmate hi a siruk lain an rawn thawkchhuak leh ngei ngei dawn a, arang lamin keini lam pawh kan inbuatsaih ve a ṭha ang. An lalpa ber kan kawl miau avangin an duh angin an rawn che ngam bik dâwn hauh lova, keini lahin an lalpa thleng nân silai fung sawmthum vel tal kan lo phût ve thung ang a, khua rawn luh luih an tum vaih chuan an lalpa kan tihhlum tûr thuin kan vau dawn nia," a ti a. Lalrivunga pawh chuan, "A ṭha khawp alâwm," a han ti a, chutah Lianpuia hnenah chuan, "Silai fung sawmthum leh sial sawmhnih chuan i nunna kha a thleng zo êm ang chu maw?" a han tizui leh nghal zat a. 


Sailamtual khaw lalpa erawh chuan, "Silai fung khat pawh ka pe hlek lovang che u," a lo ti hluk a. Lalrivunga chuan, "I thu vek a nia lâwm, kulh-ah kan khai che ang a, i pasalṭhaten silai an hmet puak a nih vaih chuan, a thi hmasa ber tur chu nangmah hi i ni tih inhria ang che," a ti ram ve ta hmak mai le.


Kâpliana chuan tlangvâlho chu hruaiin, kulh lam pan chuan an kal dam dam hlawm a. Thal, fei leh chem bâkah phaw neiin phaw an keng a, silai pawh fung li an keng ve nghe nghe a. An lal inah khân 'inven nân' tiin silai fung hnih chu an hnutchhiah ve thung kha a nia, râlthuam lamah chuan an pachhe kher mai. Mahse an rilru a huaisen êm êm a, an thinlungah chuan hlauhnain hmun a chang hek lo, chu aia râlthuam duhawm leh ṭha zâwk chu a awm chuang dâwn em ni? 


Kâpliana remruatna angin tlangvâlho chu, hmun hrang hrangah an insem darh a, a langsar lo thei tûr ang berin a biru lai ber ber an chuh zel a, an hmêlmate chu kil thum aṭanga hualbeh vek chu an tum dan a ni. 


Kâpliana chuan, "Loh theih loh a nih loh chuan tumahin in râlthuam te kha chelek suh ang che u, ka zai ngai zêlin in che dawn nia. Tin, hmelmate hmuh theih tûrin rawn intâr lang miah suh ang che u, a ṭul hunah, ka mitmei inhmuh hunah chauh in rawn inlan dawn nia," a ti a. 


An rin ang ngeiin an hmêlmate chu an lalpa chhanchhuah ngei tumin, a siruk la tak meuh meuhin an rawn thawk chhuak rup mai le. An tam bawk a, an thâwm pawh a na ham ham kher mai. Mualkil Upa Tlangchhuana khân a rawn ho va, kulh bulah chuan an ding ṭhup hlawm a. Râlvên bûk aṭangin Kâpliana chuan a zuk au va, "Silai in hmehpuah vaih chuan in lalpa hian a tuar hmasa ber dâwn tih hria ang che u, thih in duh lo a nih chuan in dinna kha hniak khat pawhin hma rawn sâwn tum suh ang che u," a han ti a. 


Tlangchhuana chuan, "Kan lalpa kha kan duh e, ṭha takin rawn chhuah ula keini pawhin engtin mah kan ti lovang che u," tiin a rawn chhâwn ve vat a. Kâpliana chuan, "Nangmah chauh khân kulh chhûngah i rawn lût thei ang, midang tumahin rawn luh tum ve hauh suh ang che u," a ti a. Kulh kawngka chu a rawn inhawng zui zat a. Tlangchhuana chuan a nauteho hnenah chuan, "Hetah hian min lo nghâk ula, him dam taka kan lalpa kan lâk lêt hma chu tumahin chêt lo thawh suh ang che u," a ti a. Zàwi muangin kulh chhûngah chuan a pên lût ta chhet chhet a.


Tlangchhuana chu lal in lamah an hruai a, Lianpuia'n a hmêl a lo hmuh veleh chuan lo nuih deuh suk pahin, "E, Zamani pa, in lokal ta nge nge maw? Ka nupui fanaute an ṭha em?" tiin a lo zâwt nghal thuai a. Tlangchhuana chuan, "Lalpa, a siruk la tak meuh meuhin kan rawn thawkchhuak a ni e. Lianngura leh a nu pawh an ṭha e," tiin a chhâng a. Chutah Zopui khaw lal hnenah chuan, "Hei le, kan lalpa hruaikîr leh tûrin kan rawn kal chu a nia, beidawngin min siam êm lo'ng chu maw?" a han tizui zat a. 


Lalrivunga chuan, "In lalpa hi hruaikìr leh induh tak zet a nih chuan, silai fung sawmthum leh sial sawmhnih min pêk hmasak phawt a ngai dâwn a ni. Naktip thleng khi hun kan pe ang che u a, kan thil phût te in rawn tihlawhtling lo a nih chuan, in lalpa hi chu kan tihlum mai a ni ang chu," chiang fek fawk hian a han ti a. Tlangchhuana chuan, "Chutiang zâwng chuan maw ni dâwn le? Tunah hian kulh pâwnah pasalṭha leh tlangvâl ṭhahnem tak, ralthuam famkima inthuamin min lo nghâk reng tih hi ka han hrilh teh ang che u, ka hmêl an hmuh ruala kan lalpa hmêl an hmu tel ve lo a nih ngat chuan, kan chipui in nihna hi haiderin, nunau chenin kan râwt chimit ṭhak ang che u," a tilêt ve ngat a. 


Lalrivunga chuan, "Ka sawi tawh chu ka sawi tawh a ni e, ka thu ka sût leh hnî hnê ngai lo, in lalpa hi nungdama hmuh leh induh a nih chuan kan thil phût ang ang chu a rang lamin rawn tihhlawhtlin tum ula a ni mai. Naktip thleng hun in nei ka tih tawh kha. Thudang sawi a ngai tawh lo ve," a ti ta hmiah mai a. Tlangchhuana pawh chu a bei a dawng rilru viau mai a, he Zopui khaw lalpa hi chuti maia han vau zâm chi niin a hre ta lova, an phût ang thilte chu pêk mai ṭhain a hre ta nge nge a. A kal dawn chuan an lalpa hnenah, "Lianngura pa, a nih leh ka kal leh phawt a ni ang chu, an duh ang thilte chu ka va ngaihtuah ang a, rei rial lovin ka rawn lang leh thuai ang, lo thlaphâng hauh suh ang che," a ti a. 


Lianpuia chuan, "Thlaphâng lah lo ve, ni e, an thu hi han âwih phawt ila, a fawng vuantu zâwka kan ṭan hun a la awm nachêk ngei ang," a han ti charh charh a, a hmêlah chuan zàmna rêng hmuh tur a awm lo. A mitmeng te chu thinrimna leh phuba lâk châkna hlir hian a khat emaw tih mai tur zâwk hi a nia, nungdama a chhuak leh thei te a nih ngai chuan, he Zopui khaw lalpa chungah hian phuba a va la dáwn chiang teh rèng êm! 



Tlangchhuana chu a naute awmna lamah chuan beidawng takin a kîr leh ta nge nge a. Selchhunga chuan, "Tinge, nangmah chauha i rawn kîr leh ni? Khawiah nge kan lalpa a awm?" tiin a lo zâwt nghal vat a. Tlangchhuana chuan thil awmzia sawi pahin a nauteho hnenah chuan, "An thil phût ang ang chu kan pêk hmasak phawt a ngai dâwn a ni, chuti a nih loh chuan kan lalpa hi chhuah an tum hauh lo mai. Naktip thleng chiah khi hun min pe leh nghal," a han ti a. 


Selchhunga bawk chuan, "An thil phût te chu pe duh lo ta ila?" tia a han zawh chuan Tlangchhuana chuan, "Chuti a nih chuan kan lalpa chu an tihlum mai dâwn a ni. Naute u, tunah rih chuan a chan chhe zâwkah kan ṭang tih hi i pawm phawt mai teh ang u. Kan lalpa an kawl miau si avangin kan tân chêtchhuah a rem lo a ni e. An thil phût ang ang te hi han pe tla hmasa phawt ila, dam taka kan lalpa kan hruaikîr hunah, chutih hunah ngei chuan he Zopui khua hi, tho leh tûr awm miah lovin kan la râwt chimit barh dâwn nia," a ti a. Tihtheih dang an neih chuan si loh avangin, lungawi lo leh thinrim rilru tak chungin an kîr leh ta nge nge a.


Sailamtual lam chuan duhthlan tûr dang nei hek lo le, silai fung sawmthum leh sial sawmhnih chu an pe ta nge nge a. Lalrivunga chuan Lianpuia hnenah chuan, "Khai le, tunah chuan i haw thei tawh ang, amaherawhchu, phuba lâk tuma i rawn che chhuak a nih vaih erawh chuan, i damchhûngin i inchhîr kumkhua tawh ang," tiin a han hrilh a. Lianpuia chuan ṭawngkam khat mahin a chhâng lêt lo. Zopui khaw lalpa chu a nuih khum vur vur a, a rilru chuan, 'Phuba ka lâk loh i ring a nih chuan i ring sual hle ang, i khua hi ka rawn ram vek dâwn a ni,' a ti thung a. Zopui khua chu chhuahsanin, a lalna tlâng lam pan chuan an haw ta vang vang a.


Kâpliana chuan, "Lalpa, kan inrâlrin viau a ngai dâwn a ni e, Sailamtualho hian phuba rawn lâk an tum ngei dâwn a, kan rin phâk bâkin chêt an rawn chhuah maithei a ni," a han ti a. Lalrivunga chuan, "Rawn thawk raw sek sek, tunah chuan silai kan ngah tâwk tawh a ni lo'm ni? Eng aiah nge ka'n hlauh bîk tehchai ang ni?" a ti a. 

Chawngdawla pawh kha rawn ṭawng chhuak vein, an lalpa thusawi chu tihian a rawn tuihnih ve vat a, "Kan lalpa sawi kha a dik khawp mai, tunah chuan silai kan ngah tâwk bawk a, hlauhna chhan tûr kan neih pawh ka hre lo ve. Keimahni zâwk hian phuba chu kan la dâwn lo'm ni? Kan pasalṭha leh tlangvâl huaisen tak takte thisen kha a thlâwn maia luang ral tûr chuan a pamhmai lua e," a ti charh charh a. Lalrivunga chuan, "Phuba zawng ka la dâwn khawp mai, ka mite thisen hi a thlâwnin a luang ngai lovang. Sailamtual khua hian kan tawrh ang bawk hi an tuar ve tûr a ni," a ti chang ta rât mai le. 

Zopui khaw lal inah chuan khûnkhân takin ro an rêl a, Sailamtual khaw rûn dân tûr chu an sawiho nak nak hlawm a. Lalrivunga chuan, "Zengtia chêt chhuah nge ṭha intih hlawm le?" tiin a Upaho chu a han râwn a. Upa pakhat chuan, "Lalpa, ha aiah ha, mit aiah mit kan ti ve mai a ni ang chu. A rang lama kan chêt chhuah pawh a ṭhain ka ring," a lo ti vat a. 

Chawngdawla pawh chuan, "Neihkima pa sawi ang khân ni e, a rang lama kan chêt chhuah chu a ngai dâwn a ni. Kan hmêlmate hian min chêt khalh hlauh chuan 'A vawtuin êk a cheh' tih zawng zawng kan nei zo palh ang e, an rawn chêt chhuah hmâ ngeia kan chêt hmasak a ṭha ang," tih pahin a tuibûr hmuam lai chu, chhuat âwngah chuan a han pik zui puat a. 

Lalrivunga chuan, "Um, eng pawh ni se, kan pasalṭhate leh Vâl Upate thu leh hla pawh kan ngaithla ve phawt a ni ang chu, chêt hmasak thuah chuan kan che hmasa zâwk ngei ang," a han ti boh boh a.

Zâwlbûk bahzarah chuan Vâl Upa Denga hovin pasalṭhate nen, an lal thu leh hla chu an sawiho nak nak a. Denga chuan, "Lal leh Upate duh dân chuan, hmêlmate rawn chêt chhuah hmâ ngeia chêt hmasak an duh a ni. Kan ṭul tlâng hlawm viau mai a, amaherawhchu, kan hmêlmate hi tute nge annih tih kan hre chiang bawk a, silai leh sial min pêk te hi rawn lâkkîr leh an tum ngei ngei dâwn a ni. Chumi hma chuan keimahni zâwk hian va bei hmasa thut ila a ṭha inti ve lo maw?" tiin a han sawi hmasa a. 

Pasalṭha Aichhunga chuan, "Lal leh Upahote duh dân chu kan zawm a ṭhain ka ring e, keima mimal ngaih dân tak pawhin chêt chhuah hma tluk a awmin ka hre lo," a han ti charh charh a. Mi dang pawh chu an lo bu ve nghat nghat hlawm a. Denga chuan Kâpliana lam hawi pahin, "Kâpa, eng nge i ngaih dân ni ve le? Nangmahah kan innghat tih hria la, i tel lo chuan khuang lova chai ang hlauh kan ni ngei ang. Sawi duhte i neih chuan inthlahrung miah lovin han sawi ve ta che," a ti a.

Kâpliana chuan, "Kei tehlul hi zawng innghahna tlâk ka ni mawlh lo ve. In sawi ang ang kha a ṭha ka ti mai e, sawi belh duh emaw ka nei chuang lo, chêt hmasak intih leh kan che hmasa mai ta lâwng," a lo ti thuai a. Denga chuan, "Chuti a nih chuan kan lal hnenah kan rorêl te ka han zai ang e, naktûk hi inbuatsaih nân hmang ila, nakthai velah chêt chhuah kan tum mai dawn em ni ang?" a ti a. An vaiin rem anti tlâng a, Denga pawh chu lal in lam panin a chhuak zui ta nghal a. Kâpliana pawh a pute in lam panin a haw leh rih zawk a, Zâwlbûkah chuan pa leh upa lam deuh chauh an awm a, tîti nuihzatthlâk tak tak sawiin an hlim ve phian mai.

Kâpliana chuan a pu hnenah chuan Zâwlbûk lama an rorêl dân tlangpui chu a han hrilh a, a pu chuan, "A ṭha alâwm, kan hmêlmate hi kan tuar tawh lo a ni ber e, keinin rûn lo mah ila, anmahni zâwkin min rawn rûn dâwn tho tho a, a che hmasa zâwk nih kha a ṭha zâwk daih reng a ni. Taia, i fîmkhur viau a ngai dâwn a ni, nang chauh hi kan innghahna ber i ni tawh si a," a ti boh boh a.

Kâpliana pawh chuan, "Ka theihtâwpa fîmkhur ka tum ang e," a ti sap a. Inah chuan rei pawh awm lovin Zâwlbûk lamah chuan a kîr leh ta thuai a. 

Zopui khaw tlangvâl leh pasalṭha, râl rûn tûrte chuan an theih ang angin an hmanruate an tuaihnûm sauh sauh a, silai mu leh a hlo an siam tlut tlut a, ṭhenkhatin thal leh fei an lo chher hriam ve mêk a, an phaw neih ang ang te chu an chei ṭha sauh sauh a. Inbeihna hmunah tak tak hi chuan silai aiin phaw leh fei emaw, chempui emaw hi a ṭangkai zâwk mah a, silai chu inrâlsai nân chauh a ṭangkai ber âwm e. 

An hun tiam chu a lo thleng ta ngei mai a, Zopui valrualte chu lal in kawtah chuan an ding khâwm hmuk mai a. An vaiin mi sawmruk vêl anni âwm e, a awm zawng zawng thawh chhuah vek thu awm hek suh, Vâl Upa Denga remruatna angin tlangvâl sawmthum vêl lai chuan khua an lo nghâk ve thung dâwn a ni. Indonaah chuan a chak zâwk tur sawi lâwk theih a ni si lo, tlangvâl zawng zawng kal chu thil finthlâk ber a ni lo rêng a ni.

Lalngurvunga chuan a pasalṭhate chu a han en a, lungâwi âwm tak hian a bu nghut nghut a, chutah puithu tak mai hian, "Aw le, ka pasalṭha leh tlangvâl huaisen tak takte u, tunah hian kan hmêlmate khaw lam panin inchhuak dâwn a ni. In zînga ṭhenkhat chu nungdamin in rawn kîr leh tawh kher lo maithei a, in inhnûkdâwk duh a nih pawhin ka dem miah lovang che u. Tumah hi thi tûrin ka nawrlui thei lo che u a ni. 

"Kan hmêlmate avanga kan tawrhna zozai erawh tumahin kan theihnghilh lovang tirawh u maw? Kan u leh nau, kan ṭhian ṭha ngawih ngawih ten pialral min pansan a, a ṭhen phei chu salah an ṭan phah hial a nih kha. An mangang âuthâwm leh an mittui far te khân phuba la tûrin min au reng a, chu phuba lâk hna chu nangni hian inthawk dâwn a ni.(Tlangvâlho chu an haw haw hluah hluah a) Lalngurvunga chuan sawi chhunzawm zêlin, "Khuain inchungah zahngâi se la, vanneihna zawng zawng ka duhsak a che u. Inthinrimna zawng zawng kha dah ṭha ula, rilru fîm tak pu chungin in hmêlmate chungah chuan in che dâwn nia. Tumahin mahni ṭhiante phatsan tûr a ni lovang. In zingah chutiang mi in lo awm hlauh chuan, râl angin en ula, ka khuaah hian nungdamin rawn haw tawh suh se. Aw le, va kal ta ula, hlawhtlinna nen lo haw leh ngei ang che u. In thâwm kan lo ngaithla reng ang e," a han ti a. Tlangvâlho chu an haw haw hluah hluah a, Sailamtual khaw lam pan chuan an inzui ta duah duah a. 

Lalngurvunga chuan, "Pu Van, nangin ka mite hi vêng la ṭanpui ang che aw," a han ti sap a. A pasalṭhate kal liam tûr chu a thlîr zui vawng vawng a.


𝐁𝐔𝐍𝐆 𝐍𝐆𝐀-𝐍𝐀

Rammu tûra kal leh ramchhuak tûra kal hi chu a dân a dangin, rawlthar deuh tân phei chuan zamawm ve duh tak mai hi a ni a. Amaherawhchu, Zopui khaw tlangvâlte hian Kâpliana hi an ring tâwkin an thlamuanpui hle mai a, huphurhna emaw, zamna emaw rêng rêng an nei hauh lo mai. Phuba lâk châkna thinlung nen phûr takin, hmalam pan chuan an kal sauh sauh zâwk a!

Zanriah ei hun âwm vêlah an hmêlmate ram chhûng chu an dai lût ṭan ta a. Fîmkhur taka kal chung zelin khua chu an hnaih deuh deuh a. Rawlthar ṭhenkhat phei chu an helhhawlh nge ni, an za sek hlawm mai. Ni e, râl hu sual hi a na ve duh hlê mai a, an zinga ṭhenkhat hi chu râl beihnaa an vawikhat kalna chauh te a ni ve si a, an helhhawlh luatah an chesual palh ang tih hlauvin, Vâl upa Denga chuan a mitmei ru reng hlawm a.  

Kâpliana chuan a ṭhianteho hnenah chuan, "Khai le, hetah hian kan chawl hrih a ni ang chu. Zanlai ar khuan hun âwm velah kan che chhuak ṭan dâwn nia. Ka hovin mi sawmhnih velin Zâwlbûk kan bitum ang a, K'u Denga hovin mi sawmhnih bawkin lal in lam an bitum ve thung ang. A dang zawng chu kawtthlêrah in inzâr pharh ang a, a lo a thlâwnin in thal thlah suh ang che u. Tin, a theih hrâm chuan nunau chungah kutthlâk loh hrâm tum ang che u. Mipa leh mipa, ngam leh ngam chu huaisen takin kan inhmachhawn mai tûr a ni. Tumah nunrâwng tak leh khawngaihna nei lo ang maiin che suh ang che u, chutiang mi zawng khuain mal a sawm zui ngai lo a nia," a han ti charh charh a. 

Vâl upa Denga chuan Kâpliana chu a ngaisâng ru kher mai. Pasalṭha rilru tak tak a puin a hria a, mi rilru ṭha tak a ni ang tih pawh ringhlel hek lo. Kâpliana ho ngeia râl beih chu a châk zek zek tawh mai a ni.

Zanlai vêl a ni tawh ang tihah chuan an inkaitho sap sap hlawm a. Thâwm dim tak chungin khua chu an pan ta ṭhem ṭhem a. Mahse khua chu kulhin an lo hung chhuak vek mai a, a hêlna tur an zawn ngial pawhin an hmu zo si lo, kulh chhûngah chuan râlvêng an awm ngei ang tih pawh an ring ru hlawm vek a, 'Engtia tih tur nge ni ang?' tiin an han inrâwn tlâng a. Kâpliana chuan, "Kulhah hian ka lût hmasa ang a, min lo ngaichâng dâwn a nia," a ti sap a. Denga chuan, "Nangmah chauh chuan i ngaihtuah awm lovang maw?" a lo ti vat a. 

Kâpliana chuan, "Min ngaihtuah suh u, mahnia chêt chhuah hi a felfai zâwkin ka ring e," tih leh kulh lam pan chu a rual nghal a. Denga chuan rilru nawm loh hmêl tak chungin a thlîrzui vang vang a.

Kâpliana chuan an kulh hungna lai chu a han bel vel that that a, hmun khat laiah chuan mihring lêng tâwk vêl tûr hian a lo âwng huau mai a! Làwm rilru tak chungin âwng aṭang chuan a lût zàl zàl a. Râlven bûkah chuan mi pahnih hi an lo awm a, an lo muthlu bawrh bawrh leh nghal. Fîmkhur takin a pan phei hriau hriau a, chûng râlvêng pahnih chuan silai pakhat an lo kawl ve mial leh nghal. Silai chu a han la ru zàl zàl phawt a, chutah aw fiak ṭhat mai hian, "Che miah suh u," a han ti deuh ṭhawt a. 

Râlvêng pahnihte chu an harh dun chiang kher mai. Anmahni silaia tin rengtu chu en pahin pakhat zâwk chuan, "Tunge i nih a, eng nge i duh?" a han ti tham deuh ṭiak a. Kâpliana chuan, "Bengchheng hauh suh ang che u, ka thu in âwih phawt chuan engtinmah ka tina lovang che u. Pakhat zâwk khân kulh kawngka saw va hawng rawh u," a ti a. Chu veleh râlvêng pakhat zâwk chu rang takin a tho va, kulh kawngka chu a va hawng nghal sawk sawk a. Rawn lêt leh pahin, "Khawngaihin kan nunna chu min zuah sak hrâm ang che u," a ti a. Kâpliana chuan, "Chu zawng in awm dân a zir a ni e," a lo ti awlsam êt thung a. 

Kulh kawngka a inhawn veleh khân Denga teho chu rang takin an rawn lût nghal zung zung a, Kâpliana te awmna lam chu an rawn pan nghal thuai a. Kâpliana chuan râlvêng pahnihte chu phuar tûrin a han ti a, tlangvâlho chuan rang takin an phuar hlawm nghal a. Râlvên bûkah chuan hnutchhiahin, khawchhûng lam chu an pan chho sang sang a. 

Khawchhûngah chuan a remchân dan ang angin an inzâr pharh chho nghal a, Denga leh tlangvâl ṭhenkhat chuan lal in lam chu an pan nghal thuai a, Kâpliana teho pawhin Zâwlbûk lam chu an bitum ve nghal chat a.

Zawlbûka riakho an mutui hle tih hriat takin an hnâr sûk sûk hlawm a. Kâplianateho chuan an silai chu bawhbelah chuan an chhuang tlar ṭhut a, tunah zet chuan an inring tawh hlawm kher mai le.

Thâwklehkhatah Kâpliana chuan ring zet mai hian, "Sai khawpui tlangvâlte u, thawh in hai dâwn e, tho tawh r'u," tih leh thingnawi têla han vawm zui chu a rual a. Chu veleh Zawlbûka riakho chu an lo tho chhuak phak phak hlawm a, chu chu Kâplianateho chuan an lo sai thlu thawr thawr a, an buai zui ta mup mup mai a ni.

Silai a rîk veleh khân Dengateho pawh an che ve nghal phat mai a. Lal inah chuan lût nghal rawkin, Sailamtual khaw lalpa chu an phih tho nghal rawk rawk a. Lianpuia chuan hawihai hmêl fahran mai hian, "Hei, eng nge thil awmzia ni ngai? Tute nge in nih a, eng nge induh?" a han ti hê hâw a. Denga chuan, "Kan thu hi âwih la, nang leh i nupui fanaute hi in him a ni mai," a ti bung nghut a. Lal fapa leh lalnu pawh chu rawn hruai chhuak nghalin, Denga chuan, "Tumah kutthlâk che u kan duh lo ve, ṭha tê têin awm rawh u," a ti a. Lianpuia chu an hnungkhirh zui nghal mawlh mawlh a, lalnu leh lal fapa pawh chu an phuar zui ve nghal a.

Lianpuia chuan thinrim tak chung hian, "Lo ngawi tak rawh u, in lû hi ka lâk lo a lê leh, mipa ka ni lovang," a ti ngul ngul a. Dengateho chu an nui ham ham a, lalpa hnenah chuan, "Chu zawng thil harsa tak a ni ngei ang le, kan lû hi nanga lâk mai mai tûrin kan phal hleinem. Nang leh i nupui fanaute nunna hi kan kutah a awm tih hre reng la, ṭawng fîmkhur hlê ang che. Chuti a nih loh chuan, lal pawh ni la kutthlâk che hi kan hreh dâwn miah lo a nia," a ti ram hmak mai a, Lalpa pawh chu a ngawi ve ta reng a.

Zawlbûk lam thâwm chu a dai ṭan tawh a, tlangvâl tam zawk chu nunna nei tawh lo tih hriat tak maiin Zawlbûk chhuatlaiah chuan ngau kahthlâk ang derin an zal reng tawh mai. A la dam tlêmtê te erawh chu hreh tak chungin an inpe ta nge nge a. Kâplianateho chuan lal mual lamah an khalh chho zung zung a, kawtthlêr lamah erawh nasa vak lovin an lo la inbei zeuh zeuh hlawm a. Mahse, an inring lo lai rawn ṭhâwng thut an nih miau avangin khawtual lam chan chu a chau deuh deuh a, chu bakah an lal chhungkuate chu râlho kutah an awm tawh tih an hriat hnu phei chuan an phurna leh huaisenna a lo zuai ṭan a, rei pawh ṭang buai duh lovin râlho kutah chuan an inpe fai ta vek mai a ni.

Sailamtual khaw mipuite chu lal tualah chuan an khalhkhâwm vek a, lal in sangpar aṭang chuan Kâplianateho chuan an thlîr vung vung hlawm a. Zopui khaw tlangvâl ṭhenkhat chuan khua chu hàl mai an duh rum rum a; mahse, Kâpliana chuan chu chu a remti lo ve thung a. A ṭhianteho hnenah chuan, "Khua hi zawng i hàlsak lo hrâm ang u, an thiltih man chu an tuar tâwk tawh viau e. Hei, kan vannei viauin ka hria, kan zingah nunna chân kan awm lo hlauh a, anni lam erawh an inhloh nual a, an tuar tâwk viauin ka hria e. Khua hi hàl luih tlat in duh a nih erawh chuan nangmahni thu thu a ni e," a ti a. 

Vâl Upa Denga chu a rawn ṭawng chhuak ve vat a. A nauteho hnenah chuan, "A ni e, Kâpliana sawi ang khân, khua hi zawng i hàlsak lo teh ang u, a lehpek a awm a nih erawh chuan thuhran le," tiin Kâpliana ngaihdan chu a rawn thlâwp ve zat a, tlangvâlho pawh chuan engmah an sawi zui ta lo va. 

Denga chuan Lalpa hnenah chuan, "Khua hi chu kan hàlsak lovang che u a, tumah sal atân kan man hek lovang che u. Amaherawhchu, silai fung sawmthum leh ṭhi leh dâr in neih ang ang erawh kan phût thung ang. A rang thei ang berin rawn lakhâwm nghal rawh u," a ti a. Lianpuia chuan a upate hnenah chuan, "An sawi ang chuan ti vat rawh u," a han tivin deuh tuar a. A khuaah ngei hmêlma hovin an rawn tlàwm ta mai chu a thin pawh a rim thawkhat viau reng a ni.

Silai fung sawmthum bakah ṭhi leh dâr eng emaw zât chu an rawn lakhâm ta nge nge a. Denga chuan Sailamtual mipuite hnenah chuan tihian a han ti a :

"Indo hi kan duh a ni lova, inrem taka awm hi kan duhthusâm ber chu a ni. Nangni pawhin chu chu in duh ve thoin ka ring a, hetia inrûn chiam chiam ringawt hian eng hlâwkna mah min pe hek lo. Chuvang chuan hei hi hre reng rawh u, tun hnuah rêng rêng kan pawi sawi zâwngin chêt rawn thawh tawh lo hrâm ang che u, a lehpek a awm a nih vaih chuan, tumah nungdamin kan zuah tawh lovang che u," 

a ti a. Mipui chu an ngâwi ṭhup a, tumahin eng thu leh hla mah an sawi hek lo. Indo an duh loh tluk zetin, inrem taka awm a, thlamuang taka nunkhua hman chu an thlahlel ve ngawih ngawih si a. 

Dengateho chu râllâk sum bakah, an mi thahte lû nen chuan an khaw lam panin an kîr leh ta vang vang a. Kawng lakah zan khat an riak a, tlai thim thet thetah an khawdai chu an thleng leh hlawl a. An han ṭhu hahdam veng veng phawt a, chumi hnuah eraeh zawng thâwm an chhuah ṭan a, bawhhla chhamin silai an làwn ta ûl ûl mai le.

"Arsi e, thlâpa châwl law, râlvawn ârkhuana'n e,
Zân thim e, zîng hman se law,
Kei chu e, ka do rimnampa ka tlun e,"

an han ti vang vang a. An silaite chu an han lâwn un un a. Bawhhla dangte pawh an chham zel a.

Bawhhla chham thâwm an hriat chuan Zopui khaw mipuite chu an helhhawlh nasa kher mai. Tlangvâl, nula rîmte pawh an haw nghal zung zung a, Zawlbûkah silai an inthemthiam tlaivar zak a. Upaho pawh awmtual aiin an ṭhu tlaivar hlawm a. Nulaho lah awm hle hle thei hek suh. An duhsak zâwngte bân atân, arkeziak buatsaihin an buai zankhua ve bawk a. Rammute bawhhla chham leh silai kâp inhrosa vel chu lal in aṭang pawhin an lo ngaithla ve reng a. Lalrivunga chuan, "Chu le! Kan pasalṭhate rammu an rawn hlawhtling ngei a nih dâwn chu le. Naktûk chu râl lu aih tur kan nei dawn zuk nia," a han ti koh koh a. 

Upamin Chawngdawla chuan, "Râl lu pawh kan ai khat ta e. Naktuk chu a uar thei ang berin kan ti ang chu," a lo ti ve charh charh a. 

A tûk zingah, leilung a lang ṭan ruai ruai tawh tihin, rammuhote chuan uar lehzualin silai an kâp leh ul ul a. Khua an lo lût dâwn ta a ni tih mipuite pawh chuan an hrethiam nghal mai a. Pasalṭha rammute hmuak turin kawtchhuah lamah chuan an chîm thla ta hum hum a. Nulate pawh, mihrâng lo hawte bân tumin arkeziak nen an thawk chhuak ve bawk a. Intawh leh inhmuh châk taka inep tlaivar zak, an han inhmu chiah mai chu a rîk hian an ri chél chúl mai a ni. 

Nulaho chuan pasalṭha rammute chu an lu-ah te, an bânah te, an ngalrêkah te, an nghâwngah te arkeziak an ken chu an bân mawlh mawlh a. Lalnu leh miṭha nute chuan arkeziak aiah ṭhi-hna te, ṭhival te, ṭhifên te an lo bân ve bawk a. Kâpliana pawhin duhsakna a dawng nasa kher mai.

Tuibur hmuamda chen zet an chawlh khawmuan hnu chuan, khawchhung lam panin an inzui ta dum dum a. Pasalṭha rammute chuan bawhhla chhama, silai an kah hnuin, mahni in ṭheuhvah an lût a. An râl lu lâkte erawh chu pûmah an dah a. Tûkṭhuan an ei kham hnu chuan, thuam famkima incheiin, mi lu khaiin lal mual an pan ta sap sap hlawm a. A dahna tura siam - lal muala ṭhangteah chuan mi lu chu an dah a, a bulah lampeiin chaw ṭhing tlêm an dah bawk a. Tichuan, râl lu lâm tur chuan an inpeih ta a. (Râl lu lâm dan vel hi chu in hre vek thovin ka ring, ka ziak sei lo mai ang)

Mihrâng mual lâm turte chuan an puan ṭha ber chu kawrtawnghâkin an ha a, paitung, tawngkawla leh pailung dahkhawmna iptê te tak tê leh fungki an ak a, chhâwndâwl an tawn a, arkeziak an lo bân zawng zawng kha a ngai tein an inbel leh a, tuirual an tawn a, zawngchal neite chuan an khim a, sial meuhva râl lo ai tawh chuan vapual chang an tawn tel ṭhin.

Mual lâm tur mihrângte chawimawi tûr chuan nula an thlang chhuak a, tuirual an tawn a, arkeziak an khim a, puandum an archempai a. Mihrângho ruala lâm ve turin an lo inbuatsaih ve thlap a. An lâm veleha sawi thlêk turin tuirual pakhat ṭheuh an keng bawk a. Chu chu a ni -

"Theirual zai e, mihrâng sûlah, Lêngi ka thle e.

Di loh siali'n lâm chhâwn ka hlan,
Tuirual chawiin lêngi ka thle e."

ti-a an lo phuah chu ni. Chutia lal muala thuam famkima inchei mihrângte leh, nula rual, a nalh thei ang bera inthuam an han ding ho chu a lo thlîrtu mipuite chuan mâwi an ti êm êm mai a. 'Farṭuah leh vau vul inpawlh chûk ang mai a ni e,' an ti hial a ni. 

Mihrângho chuan muala mi lu an dahkhâwm chu an kal hual a. Lâm hmahruaitu Vâl Upa Denga chuan artui chhum hmin sa a ah chu a chanve a ei a, a chanve dang chu a kut vei lamin a hmet sawm a, mi lu dahkhawmna bula lampeia chawṭhing dah kha a kut vei lam kherin a zuk phul a, a phul pah chuan :

"Hei, mal chaw ka vei lamin ka pe a che, 
Lamthlang i rap ang a,
Lamchhak ka rap zel ang;
I meithal chawi kha zawp sela, 
Keia meithal chawi i thin leh lungah tla rawh se," 

a ti a; chu chu 'Mal chaw pe' an ti a ni. Chutia a tih zawh chuan bawhhla a han chham vang vang a, silai chu vawithum zet a han kâp dum dum a. Chutah, darbu leh tumphitin, "Râl hâwlna in dâl e, râl sial hâwlna in dâl e," tiin an han tum a. Mihrângho chu tha tho tak, zawi hnalh siin mi lu chu an han kal hual leh a, "Leido râl thuam ang kan do, Thlangpui thlunglu kan lâm e," an han ti ta nghal a. Darbu tumtute lah chuan,

"Râlin sial hâwl na maw e,
Hâwl na maw e;
Râl chalin sial hâwl na maw e,
Hâwl na maw e,
Hâwl na maw e," 

tiin an han tum ta vut vut mai a. Tumphîtin an han tifâwn khûr leh ta hleuh hleuh bawk a. Chu veleh, mihrângho khan an ke ding lam chu vei lamah, khauh ang reng, zawi hnalh siin an han theh lêt vel a. A rei deuh deuh va, an uar tulh tulh a, an ri ta bûng bûng a. A khaw pumin ropui ti tak leh mit tla lek lekin an thlîr nileng zak mai a ni. Putar ṭhenkhat chuan an vanglai hun an hrechhuak rum rum a, pasalṭha hnungzui a, râl lu an lâm ve laite kha an mitthlaah a rawn thar leh vawng vawng ṭhin. 

Tlai lamah chuan, an ral thahte chu tlak lamah an vui ta a. Thingtuai banpuam tiat velah mi lu kha an tar a, lungdawhah chuan an phun tlar ta ṭhût mai a ni. 

Hetih lai hian Sailamtual khaw lalpa erawh a lung a âwi thei ngang lova, a thinrim chu a Upate hmaah chuan a âng tûn tûn reng a. Zopui khua chu rûn leh ngei a tum thute chu a sawi châmchi mai a. Khawnbawl Upaho erawh chuan an lalpa duh dan chu an ṭawmpui lo kher mai. Pasalṭha tam tak an chân a ni mai lova, silai eng emaw zât an chân tel bawk si. Chu mai a la ni hleinem, mipui tam zâwk chuan indo leh inrûn chu an kham tawh a, tumah tibuai lova thlamuang taka awm chu an thlahlel ngawih ngawih si a. Chu chu khawnbawl upate chuan an hai hauh si lo. Phuba lâk tumin thawkchhuak ve ngawt se, a chan chhe zâwka an ṭan hlauh si chuan an chanin maian chan pawh a tluk tawh nek lovang tih lah an hre chiang ropui mai si a. Tun dinhmunah chuan a tlâwm zâwka an ṭan mai a ngai a ni. Mahse, an lalpa rilru chu an hmin thei ngut ang emaw chu le?

Tunah chuan Zopui khua pawh an râlmuang thawkhat viau tawh a, amaherawhchu, fîmkhur thu hlaah râl vêng erawh an indah reng tho mai. Sailamtual pasalṭhate chuan engtikah emaw, chêt an la rawn thawh leh ngeiin an ring rilru hlawm a, chuvang chuan an tân inthlahdah chu thil thiang lo tluk hial a ni âwm e. Tlangvâl ṭhahnem tak chu, râl an lo hnaih thut pawha che chhuak mai thei tûrin an inring ru rân reng a, chu mai a ni lo, enthlatu an indah reng ṭhin nghe nghe a ni.

Tunah chuan Kâpliana pawhin an khaw lama kîr leh a rilrûk ta deuh a, a nu leh pate lu nghahna hmun chu, chuti maia kalsan ngawt a duh bik lo a ni. A pu hnenah pawh a rilru chu chiang takin a hrilh lâwk vek a, a pu pawhin a lo hrethiam hle mai a, a tupa chu chelh khawtlai reng chi niin a hre lova, a tupa thlah nân chuan a vawkpa sutnghâk chu a talh sak a, lal leh khawnbawl upate nen inthlahna ruai chu an kîlho a, Lalrivunga pawhin Kâpliana haw tur chu a ui hle mai a, tihian a ti ta hial mai a ni :

"Min hawsan dâwn tih ka hriat hian ka lungngai hle mai a, i tel lo chuan ar note, a pui tel lova khawsa ang lekah ka inchan a, i lakah hian ka khua leh tuite hian rinna an nghat tak meuh meuh va, an thlamuanpui tak meuh meuh che a ni. Ka thu chu ni se, ka chelh ngei tûr che hi a ni; mahse, i rilru ka hriatthiampui che a, keini tân pawh han chelh khawtlai reng chi i ni bik lo ve. Tluang takin zuk haw ta la, engtikah emaw chuan i la rawn kîr leh ngei dawn nia,"

tiin a thlah hial a ni. Kâpliana pawh chuan tihian a han ti ve a, "Lalpa, kalsan che u hi ka hreh êm êm a ni tih min hriatsak ula, ka tân pawh thil nuam tak zawng a ni bik lo ve. Amaherawhchu, ka nu leh pate lu nghahna hmun han chhuahsan ngawt mai chu ka hreh ve êm êm a, chumi kawngah erawh chuan min hrethiam ve a ni ang chu. Ni e, engtikah emaw chuan i khua leh tui ni tûrin ka la rawn kîr leh êm êm ang. Dam takin lo awm ula, i khual leh tuite tân lal ṭha tak lo ni zêl ang che," a ti a. 

A tûkah chuan Kâpliana chu an khaw lam panin a haw ta vang vang a, kawtchhuah aṭang chuan Zopui khua chu a thlîr vang vang a, 'Engtikah emaw chuan ka la rawn kîr leh ngei ang,' a han ti sap a. 


𝐁𝐔𝐍𝐆 𝐑𝐔𝐊𝐍𝐀


Lenpui khaw lal in chhûngah chuan Lal leh Upa hovin zû an lo khawn mêk a, Lalkunga chuan a khâwnbâwl upate hnenah chuan, "Kan thlawhhma lam te zeng nge a an âwm le? Kham khawp kan thar thei hlawm ang emaw chu le?" a han ti chuar chuar a. Dophunga chuan, "Khuavangin a beng lo chhu ngawng se la, puar kum ni tûrah chuan kan ngai a, kan hausak kum tûr tak pawh a ni mahna le," tih pah in a vaibêl chu a han pak hlat hlat a.

Lalkunga chuan, "Ti daih ila, Kâpliana chanchin hi hria in awm mial em? Zin mai mai tûra insawi si, a thla a thla han thang bo tâk mai chu, min pêmsan te hi a nih ka hlau hlel lo ve," a ti a. 

Sangkhuma chuan, "Lalpa, chuti maia min pêmsan chu ka ring lo ve, a nu leh pate lu nghahna hmun hi chuti maiin a chhuahsan phal nâng le," a lo ti ve charh charh a. Mi dang pawh chuan 'A dik' ti ni âwm takin an lû chu an lo bu nghat nghat hlawm a. 

Dophunga chuan, "Kan thu dang a lai chuan, hman zân kan tlangvâlte inbuan zet kha zawngin min timualpho ṭhelh chu a nih kha maw le," a ti charh charh a. Lalkunga chuan rang fahran mai hian, "A ni tak maw? In sawi teh châwk a, zan khat thil thua ka khaw tlangvâlte han tlawm fai vek thei chu, tu tak chu ni ang maw?" tih pahin vaibêl chu a han pak talh talh a. 

Dophunga chuan, "Kan Fanai lal, Khawzaliana tlangvâlte zinga inbuan chak ber pawla an sawi, a chakzia tehkhin nâna 'Sai bung pawh a pu zo ang e' an lo tih fiam hial ṭhin, Mangliana a ni e. Seifate zingah hian amah han hneh thei tûr mihring hi an awmin ka ring lo. A fuke hrawl dan leh a thahrui neih dân êm êm khân, mak tih a hlawhin, tulùm a nei a ni ang e, kan ti rilru hial asin," tiin Mangliana chakzia chu a han sawi zui nghal a. 

Lalkunga chuan, "Hmasâng ata tawh, kan pi leh pute zingah hian mi chak leh huaisen, mi danglam bik hi an lo piang ve fo tawh ṭhin a, hetiang mi hi chu khuain a vohbik niin a lang. Ka khaw tui al liak zingah hian mi huaisen, râl leh sahrâng hmaa zam mai mai lo tur, mi danglam bîk tak hi engtikah tak rawn piang leh ang i maw?" a han ti vang vang a. A rilru chuan, "Kâpliana kha chutiang mi danglam bîk ni tûra ka rin leh beisei chu a ni asin le aw..." a ti rilru neuh neuh zui a.

Hetih lai hian Kâpliana pawhin Zopui khua a chhuahsan a chin kha, ramhnuaiah zân eng emaw zât a riah hnuin, an khaw ram chin chu a lût ve leh ta hlawl mai. Unau hmel hai hun vêl lai a ni tawhin, ngawpui hnuaiah chuan thâwm chi hrang hrang hriat tûr a awm châmchi a, dâwihzep deuh tân phei chuan thin han phut zuk zukna tûr a tam hle âwm e. 

Zan thim hnuaia kal zêl ai chuan tiin, ngawpui hnuaiah chuan riah zâi a rêl ta zâwk a. A chau ve tawhin, a ke te pawh a rawl ṭhum tawh mai. Vanneihthlâk takin a awmna laiah chuan hmawng kung lian fahran mai hi a hmu fuh hlauh mai a! Chu hmawng kung chu a lianin, a zâr te pawh chu patling pawm tham zeta lian hi a ni a, riahna atân chuan duhthusàm tak a ni âwm e.

Ngawpui hnuai ngang a ni bawk a, a khawharthlâk loh kher mai. Thâwm chi hrang hrang hriat tûr a awm reng a, zan reh tak tak tih a awm meuh lo chu a ni e. Kâpliana chuan Zopui khua chu a ngaihtuah zui veng veng a, engtin tak chuan lo awm ve zêl hlawm ang maw? a ti rilru neuh neuh a. Chutah an khaw lam chu ngaihtuah zui chho zêlin, a nu leh pate nen hlim taka an lo chênna, an in riang tak mai chuan a lung an lên thar leh a, Pu Luta te nupa khân ṭha takin an lo enkawl êm ang chu maw? 

Mut chhuakin a rawn zem chiai chiai a, mumang bo ṭhak khawpin a muhil ta thuai a. Zan thim leh ṭihbaiawm tak kârah, huai chi hrang hrang leh ramsa hlauhawm pui pui awmna hmuna thinthi diaia muthilh chu, mi huaisen tâwpkhâwkte tân lo chuan thil harsa tak a ni ngei ang le. 

A tûk khua a lo vâr a, Kâpliana pawh hma takah thovin, zing boruak dai nuam tak hnuaiah chuan an khaw lam panin a kal leh ta vang vang a.

Hetih lai hian Lenpui khaw ṭhenawm, Fanai lal Khawzaliana Khawnbâwl Upate zinga phanchang ber Tlangchhuaka fapa Roliana leh a ṭhiante chu, Lalngovi rîm tûrin Lenpui khaw lam pan chuan an lo thawk chhuak ve mêk bawk a. Khawzaliana khua Darsen hi Lenpui khua nen pawha iner tâwk tak mai an nih avangin, an lalte inkârah pawh boruak a awm deuh hat tawh a. Thu leh hlain an lo inrâlsai bawng bawng tawh ṭhin. Khawzaliana hian chhantu nei ṭha a inti deuh pawh a ni mahna, Lenpui khua hi a tibuai ta fo mai. 

Roliana hian an lalte pahnih inkâra boruak awm chu hre rengin, engti kawng zâwng emaw taka indona chawh chhuah chu a tum ru rân mai a, indona a lo chhuah palh hlauh chuan, Lalngovi chu engtin emaw tak neih theih a inbeisei a ni. Amaherawhchu, an lalpa Khawzaliana hian Sailo lal lakah indona a puang ngam chiah angem tih erawh a hrechiang ngam bik lo. Sailoho lah hi a ṭul naah chuan an ṭangrual thiam phian mai si a. Eng pawh ni se, Roliana chuan Lalngovi chu neih a tum ru chiang kher mai. Hemi ṭum pawh hian inbuan chak zet mai Mangliana kha a hruai leh ngat a. Mangliana chu Lenpui khaw tlangvâl hovin an hlau ru hlawm viau tih a hriat avang leh, inbuanah na nâ nà chuan tu'n an hneh dâwn lo tih a hriat chian êm avanga hruai tel ve a ni reng a. Mangliana hi a ruk têin hman ṭangkai a tum ru rân reng a ni.

Kâpliana pawhin an khua chu a hnaih tawh viau mai, khua a thleng ṭêp tawh tih chuan a êk a rawn chhuak ta tlat mai! Phun nuah nuah chungin tlêma hmun fianrial lai deuh chu a pan thuai a. Ṭawkpui kung buk zet mai phênah chuan a bungbu ta khut khut a.

Roliana te pawh khân Kâpliana awmna záwn chu an rawn thleng ve chiah a, engti teh kher emaw ni, Kâpliana êkna bul lawkah chuan an ṭhu chawl teh tlat mai a! Roliana chuan, "I chawl lawk teh ang u, khua pawh kan hlat tawh lo ve," a han ti a. A remchâng lai laiah chuan an ṭhu chawl hlawm a. An zinga tlangvâl pakhat chuan a hnâr len vut vut pahin, "A va han uih teh kher êm ve maw le!" a ti nàng nàng a. Roliana chuan, "I vawih phiangsen a ni ang chu maw le," a lo ti awlsam et a. Mi dang chu an nui ham ham hlawm a. 

Mangliana chuan, "Ṭhianpa Ro, i nupui tûr chu a rûkin kan ru chhuak mai dâwn em ni ang? Khaw dangah i tlanpui daih ang a, a ṭha zâwk daih mai lo maw?" a han ti a. Mi dang pawh chuan, "Remruatna fing tak a nih chu maw le, i tlàwm tawh ber a hnu, i thû thuin i dah thei tawh mai ang chu," an lo ti ve tliar tliar hlawm a. 

Roliana erawh chuan, "A rûka rûk chhuah zawng a tlawmthlâk êm mai, mi tih dânin han rîm ve hmasa phawt ila maw le. Buan hmaa kherh an sawi ang maia, a engamah hmaa rûk chhuah thu sawi ngawt mai che u ni?" a ti ve thung a. Mangliana chuan, "Eng ni lo ve, Lalngovi hi nei ngei la kan tih vang chauh maw le. Nia, i sawi ang chuan han rîm chhin phawt ila, beisei ang kan hmuh tâk loh leh ar talh dan chikhat chauh a awm lo, an lo tih kha maw," nui vur vur chungin a han ti a. 

Kâpliana chuan an thusawi zawng zawng chu a lo ngaithla ru ve kiau mai a. Thâwm a chhuah ngam si lo, a che sawn ngam tawh bawk si lo, ke kham ûrhin a bungbu ta ngat ngat mai a, chûngho chu kalsawn vat vat se a ti ngei mai.

Rolianateho an kal sawn hnu chuan rang takin a tho thurh a, khaw lam pan chuan hmanhmawh takin a kal ta vang vang a. 

Kawtchhuah a thleng a, khawchhûng lam chu a thlîr vang vang phawt a. An in chu khaw daifém a awm a ni bawk a, mi hmuh vak lovin khua a lût thei mai dâwn a ni. Tha tho tak chungin a kal leh ta sauh sauh a, rei lo têah an in pawh a hmu thei ta mai reng a. Pu Luta te nupa chuan an lo enkawl ṭha hle niin a lang, in leh a vêl pawh a fai ṭha han han khawp mai. A kalsan dawn lai nen khân danglamna tehchiam awmin a hre lo. A rilruin Pu Luta te nupa chungah chuan làwmthu a sawi mawlh mawlh a! 

Pu Luta te in lam chu pan hmasak ṭhain a hria a, tukṭhuan pawh a la ei si lo, a ril a ṭâm ru tawh viau mai si. Muangchângin Pu Luta te in lam chu a pan phei a. Sumhmunah chuan a han khuh deuh kharh kharh a, chutah, "In awm maw?" tih leh in chhunga luh chu a rual zui nghal a. 

Pu Luta te nupa chu an phu dun deuh zawk a, Kâpliana chu ngawi reng hian an en dun vang vang phawt a, chutah Pu Luta chuan, "E khai! Kâpliana a ni reng mai ka ti! Engti zai zia nge ni ta, i lokîr leh tawh dâwn lo emaw kan ti hman hial sin," tih pahin a rawn tho chhuak nghal a. A nupui pawh chuan, "Liana, i va thangbo rei êm êm ve le? I pute chu i han zawng chhuak thei maw? An lo dam ṭha em?" tiin a lo zâwt ve mawlh mawlh bawk a. 

Kâpliana chuan a iptepui leh silai chu a han nghat hmasa tê tê phawt a, muangchângin Pu Luta te nupa hnenah chuan, "Ka pute chu ka han zawng chhuak thei hrâm e, an dam ṭhat lai tak pawh a ni e. Rawn haw leh thuai ka duh nâin, mi an chelh khawtlai ve tingtang si a, ka duh aia rei ka châm phah ta a ni," a ti a. Pu Luta pawh chuan, "A ni khawp ang, i pute chuan an lo ngai ve dâwn hle si che a. Dam taka i rawn kîr leh thei hi a lawmawm tak zet a ni," a han ti boh boh a. Amah vêk chuan a nupui hnenah chuan, "Ṭuahkung, i arpui tui lai ngat kha han talh teh, sa hmeh pawh a khât alâwm le," a han tizui a. 

Kâpliana chuan, "Ka pu, chutiang tiang a ngai hleinem," a lo ti vat a. Mahse Pu Luta chuan, "E, ni lo ve, i zârah sa rêng kan ei ngun mai, arpui pakhat lek zawng i phû lutuk e," a ti a. Ṭuahkungi chuan arpui tui lai ngat chu a talh ta nge nge a. Kâpliana chuan a han puahpui zung zung a, kâr lovah an siam peih ta diam a.

Hlim takin tukṭhuan chu an kîlho va, an tîti pah reng bawk a. Pu Luta chuan Kâpliana zinbo chhûnga thil thleng te chu a han sawi kual dan dan a, Darsen khaw buanchak Mangliana'n zan khat thil thu leka an khaw tlangvâlte a tlàwm fai vek thu a han sawi chuan, Kâpliana chu a nui deuh suk ringawt a. Pu Luta chuan, "Liana, in intia dun viauin ka hria a, in intum tâwk viau maithei a ni. Thaah zawng i hnehin ka ring lo ve; mahse, huaisenah zawng a tluk bik hauh lovang che," a ti a. Kâpliana chu a bu nghat nghat a, arsa chu a ṭhial tàwn tàwn a, Pu Luta te nupa chu an nuih a za kher mai. 

An chaw ei kham chu vaibel zûk pahin an han ṭhu khawmuang a, chumi hnuah Pu Luta leh Kâpliana chu, Kâpliana in lam pan chuan an chhuak dun a. In chhûng an han lût a, engkim mai chu a kalsan dawna a awmdan ngai ngaiin a lo la awm thlap hlawm a. Pu Luta nupui khân mei a lo chhêm zauh zauh ṭhin a, chu chuan in chhûng hmuar rimchhe lutuk tûr a lo vêng hle mai hi a ni a. A vawk vulh lai pawh chu a hmuh loh kârin a lo lian thur thur tawh mai.

Kâpliana chuan, "Ka pu, in chungah ka lâwm takzet a ni," a han ti a. Pu Luta chuan, "Mai mai a, lawmthu sawi a ngai rêng rêng lo aw, kan tih ve theih tâwk a nia, i tâna ṭangkaina kan nei ve thei hi kan lâwm hlê zâwk asin," a lo ti thuai a. 

Kâpliana chuan, "Ti ta daih ila, eng nge kan lalpa a dam ṭha em?" tiin a han zâwt a. Pu Luta chuan, "A dam ṭha chu a ni mai e, i hre lo maithei a, khatia i kalbo hnu khân i in hi a rawn tlawh fo ṭhin asin. A châng phei chuan zan reiah te a rawn kal ṭhin a, ka en ru reng ṭhin a ni," a ti a. Kâpliana chuan mak a ti hlê mai a, Pu Luta hnenah pawh chuan, "Kan lalpa chuan eng nge a rawn tih tâk ang le?" tiin a han zâwt phawng mai a.

Pu Luta chuan, "Ka hre bik miah lo mai, ka rindan chuan i rawn haw tawh leh tawh loh a hre duh pawh a ni mahna le. Khatia i lo pawm lai a khawnbawl upa hnena a han pêk tâkah kha chuan a inthiam lo rilru ve hlê chu niin ka hria," a ti charh charh a. Kâpliana chuan, "Ni e ti raw? A tirah kha chuan ka'n hrethiam lo zet nâin; lal a ni a, atân chuan thil tih ngei ngei tur a ni tih ka hriatthiampui ta khawp mai. Lal sual tak ai hi chuan lal fel tak tân hian ro rel hi a har zâwk âwm asin," a ti a. 

Pu Luta pawh chuan, "I sawi dik ngawt mai, kan lalpa pawh hian hrehawm tih châng hi chu a ngah ve ṭhin ngawtin ka ring e," a ti boh boh a. Kâpliana chu a ngawi vang vang a. 

Rei vak lo hnuah Pu Luta chuan a haw san leh ta thuai a, Kâpliana chu in chhûngah chuan ngaihtuah nei tih hriat tak maiin a ṭhu ngawi vang vang a. Eng emaw ti zawng tak hian a lung chu a rawn lêng ṭan riai riai mai leh nghal! 

Chutia lunglêng âwm taka a ṭhut ngawih vang vang lai chuan, a rin loh tak maiin an lalpa chu a rawn lût thut mai le. A hamhaih hle mai a, sawi mai tur pawh hre lovin an lalpa chu a en tlawk tlawk a. Lalkunga zâwk chu a rawn ṭawng chhuak hmasa ta nge nge a, "E khai! Kâpa, kha i rawn haw leh ta nge nge a ni maw? Min pêmsan i tum a nih dâwn hi tiin ka lo hlauthâwng hman khawp asin," a ti nghal bawrh bawrh a. 

Kâpliana chuan, "Lalpa, min hrethiam teh, i hmêl ka'n hmu thut a, ka hamhaih deuh a ni e. Nang meuh i rawn lêng lût duh chu ka lâwm tak meuh meuh a ni. Pêm thuah te chuan pêm lah lo ve a, i khua leh tuia awm hi nuam ka tiin ka la thlahlel ngawih ngawih asin," tiin a han chhang var a. A thusawi chuan an lalpa chu a tilâwm tih hriat tak maiin Lalkunga chu a nui vur vur a, Kâpliana kianga ṭhuthmun han rem pah chuan, "I ti tak tak maw? Khawiah nge i han thang bo hrim hrim le? Chu chen chen thang bo ta che chu, mo thar hmêl tal kan hmuh chu ka lo inbeisei deuh asin," nui vur vur chungin a han ti a. 

Kâpliana chuan, "Khitah, Zopui khuaah khian ka pute an awm a, ka nu khân han tlawh tûrin min ti fo ṭhin a, keia lah hi ka hman thei lawk si lo, âwllén remchân lai chuhin ka'n zin chho ve rawih a ni e. Han zin ve tâk lêmah si chuan le, mi an lo thlahlel ve tumhrâng bawk si nen, ka tum aia rei ka châm phah ta zêk alâwm maw le," tiin ṭha takin a zin bo chhan vel te chu a han hrilh a. Lalkunga chuan, "A lo nih tak chu maw le, Zopui khua chuan lung pawh a tilêng hle mai ka ti, i pa tlangvâl lai vêl kha chuan a han tal tam ṭhin khawp asin," a ti a. 

Kâpliana pawh chuan, "Nia, an sawi ṭhin tak asin, ka pa kha zawng a lo nula mi deuh pawh a ni ang e," tih pahin a nui deuh hak hak a, Lalkunga pawh chu insum thei bik hek lo le, a nui ve bawrh bawrh a. Kâpliana hnenah chuan, "Nang phei hi chuan i pa i khûm hle turah ka ngai ringawt che a nia aw. Man leh mualah phei chuan lungngai duh rêng rêng suh ang che, keiman ka tum vek dawn nia. Hetia parawl reng zawng ṭha ka ti lo ve, nupui nei vat la ka duh a ni. Sailo lal fanu êm an nih loh phawt a hnu, tu hi nge maw kan han huphurh bîk êm êm ang ni?" tih pahin Kâpliana darah chuan a han bêng thuk thuk a! 

An lalpa ṭawngkam chuan a tilâwmin, a hmâ zawnga a lo thinrimna te pawh chu a theihnghilh leh chawpchilh nghal mai a. Inthlahrung deuh tak chung hian an lalpa hnenah chuan, "Kei a kâra fahrah leh nghal te chu, tu nu leh pa hian nge maw makpa atân min han duh tehlul ang ni le? Kan phû tâwk te hi an piang ve a nih ngawt si loh chuan," a han ti a. Lalkunga erawh chuan, "Kan khaw nulaho hian an saisik rawn viau che niin ka lo hria a, nu leh pa tam zâwk hi chuan makpa atân an ît ru viau che asin. Pasalṭhate hi zawng sawi ai ngawt hian in lo to ru duh zêk a nia. Saw, ka khawnbawl upa Chuaukunga fanu te saw i hnimhnai viau tawhin ka ring a nia, ani meuh saw chu Sailo lal fanu tam tak pawhin an tluk phâk hleinem," a han ti boh boh a.

Kâpliana chuan, "Lalngovi te zawng, keini ang tân chuan han cho phâk rual an ni nêm maw! Vâna arsi lâk tum ang vel chauh kan ni âwm e. Kan hmuh zawh loh leh kan lêng tar ṭhak ang a ti nia," tih pahin a nui vur vur a. Lalkunga chuan, "Ka pasalṭha, ka khaw daingul leh phaw i ni a, nangin i neih duh phawt chuan harsatna a awmin ka ring lo, a awm tur a ni lo hrim hrim zâwk e," a han ti charh charh a.

Kâpliana chuan, "Lalpa, i mi duhsaknaah chuan ka lâwm lutuk e. Eng pawh ni se, an rilru te pawh hriat hmasak kan tum ve phawt a ni ang chu," a lo ti thuai a. Lalkunga pawh chuan, "Umm, a ṭha e. A nih leh, khawinge, ka han chho leh tang e, lal in lamah te pawh i la rawn chuangkai ve a ni ang chu," a ti a, a tho ṭuih ṭuih a. Kâpliana chuan kawtkai thlengin a va thlah ta nge nge a.

Chumi zân, zanriah ei kham lêng lên hun âwm velah chuan, tlangvalho chu Zawlbûk lamah an lâwi lût sang sang hlawm a. Chûng tlangvalho zingah chuan Rolianateho pawh kha an tel ve nghe nghe a. Lenpui khaw tlangvalho chuan an lo huphurh lâwk sa hle mai a, a chhan ber pawh an hneh loh Mangliana ber kher a rawn tel ve vang a ni. 

Roliana chuan chapo âw-kâ tak mai hian, "Zânin chu mikhual buanah inti dâwn lo'm ni? Khawlian tlangval buan pawh a khât alâwm le," a han ti deuh lang lang a, a ṭhiante chu an lo nui deuh vur vur hlawm a. Khawtual tlangvalho chu an ngawi dâk hlawm a, Roliana chu chhân pawh an chhâng peih lo, a ṭawngkam chapo tak mai chu an ngei ru zek zek hlawm mai a ni.

"E khai, ngatinge in ngawih tâk ṭhup ni? Chechang ngam pawh in awm nange a? Mikhual tlangval hmaah in zam mai dawn em ni le?" Roliana bawk chuan a han ti leh ar ar a. Chu meuh zawng Lenpui khaw tlangvalho chuan an tuar ta bik lova, pasalṭha Thangkawlha (Thangsakeia an tih mai ṭhin) chuan, "In duh duh kan duh, in ngam ngam kan ngam, mipa leh mipa chu i han inkhuainuai tak tak ila maw le," tih leh rawn pên chhuah chu a rual zui nghal a. 

Roliana chuan, "E heu! I ṭawng lian vei fu ka ti, Mangliana hmaah hian eng ang chiaha chak nge i nih tih chu han lantîr mawlh teh khai," tih pahin Mangliana chu a han melh zauh a, chu veleh Mangliana chu a rawn pên chhuak ve nghal a. Thangkawlha chu melh run run pahin, "Ka aia upa mah ni la ka hlahthlem dâwn hlek lo che a nia aw," a han ti thûm chher chhuai mai a. A palian bawk a, a aw pawh a thûm dup mai a ni. 

Hetih lai hian Kâpliana pawhin Zawlbûk a lo thleng ve reng tawh a, Roliana te lam hlir an lo thlir avangin tumahin Kâpliana lo lût lai chu an lo hmu hauh lo mai a, Kâpliana chuan ngawi reng hian thil awm dan chu a lo thlîr ve reng mai hi a ni a. Thangkawlha chuan engti kawng zâwng mahin Mangliana chu a hneh lovang tih a hriat lâwk avang leh Roliana ṭawng chapo lutuk avang te chuan a ngaihdan a ni ta bik lova, buanzawla pên chhuah pah chuan, "Darsen khaw buan chak chu keiman ka han bitum ang e, ka pa Thang, nang chu lo chawl hahdam rawh, hetiang tiat lek te hi chu naupangho pawhin an duh duhin an keuh thei ang chu," a ti a. 

Chu aw lo chhuahna lam chu an thlîr nghal ṭhup hlawm a, an rin loh leh beisei loh lutuk tak maia Kâpliana hmêl an han hmu thut mai chu, Lenpui khaw tlangvalte lâwm lutuk chu an haw haw lo chauh hi a ni mai a! Val upa Kailiana meuh pawh a thaw ve huai mai a ni. Thangkawlha pawh chuan Kâpliana hmêl a han hmuh tâkah chuan a lung a âwi ta huai mai le. Kâpliana hnenah chuan, "A ni teh tak e ti raw? A lian vei roh fu si a, a â biang buang roh êm mai, nangin han buan hmasa zâwk mai teh," tih pahin a hmaa a ṭhutna lam chu a pan leh ta nghal a.

Mangliana chu a thin a rim ru takzet a ni. Chutiang taka amah tham lotu chu a la tawng ngai hauh si lova. Thinrim tak mai hian, "Nauva, i hmaa ding hi tunge ka nih i hre lo em ni? Mangliana, tuma hneh loh ka nih hi aw," tih pahin a puan chu a veng ṭha sauh sauh a. Kâpliana lah chuan ngainêp âwm fahran hian, "Chutiang ing pawh ka hre ngai lo ve, a tu Mangliana pawh chu lo ni ta la, zanin aṭang hi chuan Mangtea i ni tawh ngei ang le," tih pahin a han nuih khum deuh ngat a. Lenpui khaw tlangvalho pawh chuan Mangliana chu an lo nuih rawn ve nghek nghek bawk a. Chu thil meuh chuan Roliana awm a tinuam lo kher mai le. He tlangval hi tunge maw a nih a, chuti taka an thlamuanpui viau chu ni? tiin a ngaihtuah ru neuh neuh a.

Kâpliana te pahnih chu an inhmachhawn dun rân mai a, pumruaah chuan an intia dun viau mai a, sân lamah erawh Kâpliana chu tlêmin a sâng deuh hret zâwk âwm e. Mak tak maiin Mangliana chu a tha a rawn khur der der mai le! Amah pawhin mak a ti kher mai, tunhmain hetiang taka zamna hi a la nei ngai si lo. Sa hrâng leh râl hmaah meuh pawh hetiang êm êm a zam hi a la hre ngai lo, hlauhna riau a nei tlat mai a nih chu! 

An han inbuan phat chu le, Kâpliana chuan dim a tum hauh lo mai a, ṭan chhin pawh awm eih lovin Mangliana chu Zawlbûk bang deng rawk khawpin a bin nghal ṭhuai a, Mangliana chu a insawh thum dup mai a, a rawn tho leh chiah chu a meng sen rum tawh mai. Engkhaw sawi set set lo hian Kâpliana chu a rawn vuan leh nghal chat mai a, mahse hlauh rûkna riau a neih miau avangin a duh ang pawhin a tha chu a hmang thei lo va, a chakna zawng zawngte chu an bo zo ta emaw tih mai tûr hi a ni ta. Kâpliana chuan chiang mangkhengin a vawrh leh ta nawlh mai le! 

Mangliana chuan a ngam loh leh a hneh loh vâl a tawng a ni tih a inhre chiang ta kher mai, a chapona zawng zawng chu dah ṭhain, "Ka tlâwm e," a rawn tichhuak ta nge nge a. Zawlbûk chhûng chu kut beng thâwm leh châng tum riin a khat a ni ber mai. 

Kâpliana chuan Roliana chu melh pahin, "Khai le, i ṭhianpa thlavang chu i rawn hauhsak ngam dâwn em?" a han tih khum ngat a. Roliana chuan Kâpliana chak zia a hmuh tawh miau avangin phat dan tur a ngaihtuah kual ruai tawh mai, "Kan rawn kalna lamah ka ke ka rawn bilh palh hlauh mai a, zanin chu tumah ka buan thei lovang che u," a han ti thlarawk a. Roliana avanga a mualphona kha hre rengin Mangliana chuan, "E khai, ṭhianpa Ro, eng i ti ta nge ni ngai? I ke i bilh lai rêng rêng pawh ka hriat loh chu le? Ka thlavang pawh i hauh ngam dâwn na nge?" a rawn ti ve ta tlat mai le. Roliana tân chuan chhuanlam siam tur avang ta ngei mai. A rilru chuan Mangliana chu a haw ru ngawih ngawih ta mai a, thi daih mahse pawi pawh a ti kher âwm lo ve. 

Val upa Kailiana chuan, "Khai le, Rolian, lo chhuk rawh le. Eng ang chiaha chak nge maw i lo nih ve reng reng hriat pawh a châkawm alâwm le," a ti a. Roliana tân pawh han phat kual zêlna chi ni tawh hek lo, a hmain a lo ṭawng vei pùng pùng tawh si a, phur lo zetin a rawn ding chhuak ve ta nge nge a. Chu veleh Thangkawlha kha a rawn tho chhuak ve vat a, Kâpliana hnenah chuan, "Liana, kha zawng naupang han buan chi pawh a nih loh kha maw le, keiman ka'n bitum ve tawh dâwn em ni le?" a han ti a. Kâpliana pawh chuan hrethiam tak chungin, "A nih leh nia maw le, a hmêl reng a chhe lulai êm mai, ka buan châk hrep lo ve," tih pahin a ṭhutna lam chu a pan ve nghal a. Mi dang chu an lo nui ham ham hlawm a. Roliana erawh thinrim tak têin a thin a rim tawh mai. Fiamthu thawh nân leka an han hmang ta mai chu nâ a ti ru tak zet a ni.

Thangkawlha thinrim thapui han thawh tak tak mai chu, Roliana chuan a lo ter lo nasa mai chu niin, Zawlbûk chhuatah chuan a tla thûm ta âwk âwk mai le! A thinrim leh tihngaihna hre bawk si lo chu a ṭap lo chauh tawh mai a ni. A tawpah zawng Val upa Kailiana chuan, "A tâwk tawh e, Darsen tlangvalte u, in lo chak tlâng hlawm kher mai, kan buan zui tawh lo mai ang che u, nula han rîm tawh u," a rawn tichhuak ta nge nge a. 

Roliana chu a sil bawk a ni ang, a kal bai auh auh mai. Chutiang teh hrepa Lalngovi hmêl hmuh chu châk ngang hek lo, chu bâkah Lenpui tlangvâlte chuan Lalngovi hmaah eng ang chiahin nge fiamthu thawh nân an hman dawn tih a hre si lova, an thlen in lam chu an pan ta hnu hnu zawk a. Kal pah chuan a inhrosa nasa kher mai. Mangliana nen lah chuan an inbe fuh thei dêr bawk si lo, an boruak a rit ru kher mai.

Lenpui tlangvalte chuan an nula rîmna hmunah chuan Kâpliana chakzia leh Mangliana meuh pawhin a hneh loh zia te, Thangkawlha'n Roliana a sawp hrep thute chu nuam titakin an sawi nasa hle a, ṭhenkhat phei chuan fiamthu nen an chawhpawlh a, an nuihpui ham ham mai a ni.

Lalngovi pa Chuaukunga erawh pa fing tih tâkah a fanu inlêngte tîti chu ngun takin a lo ngaithla ve reng a, khaw khat mi ṭha fa ve lêm si, chuti tak maia an khaw tlangvalten an lo sawp rethei mai chu, zia lo a ti ru hle thung a. Rolianateho chu an ngawi liam mai maiin a ring lova, boruak duhawm lo zâwk a chhuah palh pawh a hlau ru hle reng a ni.

Tûk khat chu Lalngovi leh a ṭhiannu Zairemi te chu chaw ei khamah thing phur tûrin an chhuak a, daikiang lawka fah thing ding ro ṭha zet mai chu phurh an tum a ni. Mahse, an beisei loh tak maiin Rolianteho kha an rawn lang thut mai a, an ṭhiandun chuan an man a, an khaw lam panin an kalpui nghal vang vang a. Zairemi erawh khuaah hlau thlabarin a tlan haw thung a.

Roliana chuan a thinrimna chu Lenpui khaw nula hmelṭha Lalngovi chungah hrikthlâk ngei a tum ruh hle mai a. Lalngovi a rûk bo avanga Lenpui tlangvalte thinrim dan tur pawh a hmu lâwk vek a, chu chu a duhthusâm tak pawh a ni reng a ni. Mangliana erawh kha chu Roliana nen an inhmu thiam lo zui ta reng a, Roliana sawmna pawh chu hnarin a zui ve duh ta lo a ni.


Lalngovi Rolianaten an man tih an hriat chuan an thinur tlang kher mai a, Pasaltha Thangkawlha hovin tlangval eng emaw zâtin an ûm zui nghal a, Kâpliana pawh kha an zingah chuan a tel ve nghe nghe a ni. Darsen khua nen an inrina Hmarcha luiah an chawlhna hnu an hmu a, Hmarcha lui chu chho zawngin an zawh chho ngar ngar a, an mi ûm a te sulhnu pawh a khât tâwkin an hmu zauh zauh a, an hlat tawh lo viau niin a lang. Val Upa Kailiana chuan, "Ka thu hmu lo chuan tumahin hriamhrei chelek suh ang che u, Lalngovi an kutah a awm tih hre reng ula, hengho hian engmah pawisak an nei tawh vakin ka ring lo," a han ti dap dap a. 

Nakinah chuan Darsen khaw ram chin an dai lût ta a, ngawpui hnuaia kal an nih avangin an fimkhur êm êm a, a chhan pawh an hmelmate chuan an lo châng ru ve thei tlat si a. Mit leh beng chhi rân chungin an kal sawk sawk a, Darsen khua an luh hma ngeia ûm phâk an tum a ni. Khua an luh hman hlauh chuan thil a harsa zo vek palh ang tih an hlau a ni.

Roliana te chuan an khaw chul hlui lam chu an zawh ngat ngat a, Lenpui khaw tlangvalten an rawn ûm zui ngeia an rin tlat avangin an hmanhmawh hle a. A tum rilrûk dàn chuan an khua lût lovin, a pute awmna khua Bualpui lam chu pan a tum a ni.  Mahse Lalngovi chu a kal ṭhat duh miau loh avangin an duh ang pawhin an kal chak thei lova, Roliana thinrim chuan a han vin leh hrep mai ṭhin a, a tawpah phei chuan a kaihin an inkai ta dàwr dàwr a, Lalngovi chu a ṭê leh ṭhat ṭhat ṭhin a, Roliana te lah chuan an hmanhmawhna lamah an dim sêng zozâi tawh bik si lo, a ṭhiante phei chuan Lalngovi chu tihhlum mai an rawt chhuak hial reng a ni. 

Khua a lo tlai hret hret a, nikum chul pik zet maiah chuan kal an harsat sâwt kher mai. An vanneih a siam ni maw, thlâm ram tawh pakhat hi an hmu hlauh mai a, chulam chu hmanhmawh takin an pan nghal sawk sawk a. Roliana lah chuan thiltum tenawm tak a neih avângin chulai hmunah chuan, zankhat na nâ nà chu Lalngovi riahpui chu a tum khawp mai. 

Thlâmah chuan an han lût a, a lo awngrawp tawh hle mai a, bang kil vêlah te chuan maimawm rîl a lo inzâm kawi niai nuai a, sazu êk ni âwm tak takte pawh chhuatah chuan a lo awm darh nuai mai. Thlâm chhûng chu an tifai hmasa zet a, chumi hnuah zawng an chau tlang bawk a, an mu hahchawl ta vang vang a. Lenpui tlangvâlte chuan an khaw ram chhûng thleng thleng hi chu an rawn ûm zui ngamin an ring lo pawh a ni ang e, an thlâ a muang thawkhatin, râl vêng tûr ila fahran pawh indah ngaiah an ruat lo a ni.

Kâpliana te lah khân Lalngovi chu chhanchhuah ngêi an tum tlat avangin, Darsen khaw ram chhûng chin an luh hnu pawh chuan tumahin kîr leh an rawt hlek lova, chuti a hnehin kâwlkil thleng rawk pawha ûm an inhuam êm êm zâwk a ni.

Thangkawlha chu ramvachal zet mai leh hnu chhui pawh thiam tak mai hi a ni a, bahlah miah lovin Roliana te sulhnu chu a chhui par par reng a. Kâpliana phei chuan mak a ti zâwk hle mai a, a rilru chuan, "Hei te, boruakah pawh ka hnu i rawn chhui zui par par thei ang a!" a tih phah hial a ni. 

Khua a rawn thim tial tial a, Thangkawlha tân pawh hnu chhui a har ṭan ta riau mai. Hetih lai hian Kâpliana chuan an hmelmate chu, an hla tawh lovang tih hriatna mak tak mai hi a nei tlat mai a! Chutianga hriatna mak danglam tak chu engtik laia a neih nge tih pawh a hre bik lo, mahse, thil pakhat erawh a hre chiang êm êm thung si. Chu thil chu eng dang ni lovin, hetianga hriatna a neih tawh reng reng hi chu a la thleng dik zel ṭhín tih hi a ni. Tunah pawh hian Rolianate chu, hnai têah an awm tawh ngeiin a ring tlat zu nia!

Thangkawlha chuan nikum chul pik zet maiah chuan Rolianate sulhnu chu a chhui lût a, chuta ṭang chuan harsa lutuk lovin an hnu chu a chhui zui leh par par mai a, thâwklehkhatah a ding chawt a, chutih pah chuan midang chu bengchheng lo tùrin a han khap zui nghal zat a. Kâpliana chuan, "Pa Thang, hmuh i nei em ni?" tiin zawi tê hian a han zâwt ru sar sar a. Thangkawlha chuan chhâng lêm lovin a kut chuan an hmalam chu a han kâwk ringawt a. 

Thangkawlha kawhna lam an han hawi phei nâk chuan le! An hma lawkah chuan thlâm ram zet tawh mai hi a lo awm reng mai a, chu thlâm chhûngah chuan mi an awm tih hriat tak maiin mei hi a inchhêm alh ṭeng ṭeng a. Thâwm erawh hriat tùr a awm hauh lo thung a, an mi ûma te chu an muhil tawh a ni ngei ang le. 

Thangkawlha chuan zaizirin chêt dan tùr a han hrilh zung zung a, fimkhur tak chungin thlâm awmna lam chu an pan ta ṭhem ṭhem hlawm a.

Kâpliana chu thâwm dim têin thlâm chhûngah chuan a lût ru ṭhem ṭhem a, thlâm chhûnga awmte chu an lo mutui hle a, an  muthlu lawp lawp a, mahse an zingah chuan Lalngovi a awm ve tlat lo mai.

Kâpliana chuan mak pawh a ti ru viau mai a, Lalngovi a tel ve ta lo chu a mangang hle a, kawng lakah an that ta nge, an hmanhmawhpui bik tihte chu a ngaihtuah a, a thin chu su dup dupin a hre hial a ni. Chutih lai chuan thlâm chhak ṭhang buk awmna lamah chuan hmeichhe mangang ṭê thâwm an hre ta a.
Kâpliana chuan a chemtum a phawrh a, thâwm lo chhuahna lam chu a rang takin a pan chho ta a. Ṭhang hmun a thleng a, thâwm dim takin a veh phei zel a, tunah zet chuan thâem pawh a hre chiang ta kher mai. Changel kung bulah hian Roliana chuan Lalngovi chu a lo sual a, Lalngovi chuan inpêk mai mai a tum lo hle a, a hmai te chu a thi hne hnu tawhin a puan bih te pawh chu lo phelh tawhin, a taksa pawh a lo inhlîm lang kung tawh mai! Roliana chu a seh loh leh a hnarah te a lo chûm a, Roliana pawh chu a hnar a thi sung tawh a, Kâpliana chuan thâwm dim takin a veh phei zel a, rul tlengin a tleng phei zal zal a, Lalngovi chuan a lo hmu a, Kâpliana chuan, ‘Ṭawng suh’ tih entirnan a kut zungchal chu a hmuiah a dah vat a, an bul a thlen chuan Kâpliana chu a ding châr thut a, Roliana chhîp buruh-ah tak mai a chem chuan a sât ṭhuai mai a, Roliana pawh chu a thlep hnawk a, Lalngovi râp lutuk pawh chu a ṭê chhuak ṭhawt mai a ni.

Lalngovi chu a khur zawih zawih mai a, a thil hmuh leh tawn chuan a thauah a man bet tlat a, chêt pawh a che sawn thei hauh lo mai. A ding sai der der mai a ni. Kâpliana chuan Roliana lû chu a tan a, a iptêah chuan a ak zui hmak a. Lalngovi lo ding khur der der chu a hmuhin a nui deuh suk a. Engmah pawh sawi lo chuan Lalngovi chu a pawm lawk a, a ṭhiante awmna lamah chuan a chhukthlâkpui leh ta a.

Thangkawlhateho khân Roliana ṭhiante chu an lo man fel dêr tawh a, Thangkawlha chuan thahah a lo vau chher chher hlawm a, anni lah chuan an hlau ngang mai a, engmah pawh zêp nei lovin engkim mai chu Roliana ruahmanna vek a nih thu chu an sawifai ta leng a. Thangkawlha hnenah chuan an nunna zuahsak hrâm tûrin an lo ngên lâwm lâwm a.

Thangkawlha chuan, "Aw le, tun ṭum chauh chu in nunna hi kan zuahsak ang che u, a lehpek a awm a nih erawh chuan in chungah zahngaihna kan lantîr tawh lovang tih hi hre reng ang che u," a ti a. Chûng tlangvâl pathumte chuan làwmthu sawi mawlh mawlh chungin a rang a rangin chulai hmun chu an chhuahsan ta vang vang a. Thangkawlhateho pawhin Lalngovi him dam taka an chhanchhuah theih tâkah chuan, hlawhtling inti tak chungin an khaw lam pan chuan an kîr leh ta vang vang hlawm a. 


BUNG SARIHNA

Tlai ni tla tùr sen siar mai chuan Lenpui khua chu a rawn chhun tle sút mai a, ni tla tùr kâwl êng làwma naupang zi nak nak kârah chuan, nu ṭhenkhat hian vawkchaw pêk pahin ar an lo lawi a, an lo vir buai sek hlawm a. Tlangvâl ṭhenkhat pawh Zawlbûk kawtah an lo insuknawr a, an haw haw leh dar dar ṭhin a. Lal in lamah pawh lal leh upaten zû zûk pahin tîti khawchâng an lo sawi ve mêk a.

Lalkunga chuan, "Hmm...mualkil upate u, kan pasalṭhate chu an va hlawhtling chêk ang chu maw?" tih pahin a hawi lur lur a. Dophunga chuan, "Lalpa, an va hlawhtling ngei tùrah ngai ila, Lalngovi pawh him dam takin an rawn hruai lêt leh ngei ang," a lo ti var a.

Kil khata ngâwi renga lo ṭhu kûn reng Lalngovi pa Chuaukunga pawh chuan, "Ni e, dam takin an rawn kîr leh êm ang chu maw?" a lo ti ve charh charh a. A rilru a hahin, a fanu chu nungdamin a rawn kîr leh tawh lovang tih mawlh chu a hlauh ber a ni si a. Lal leh upate chuan an thiam ang tâwk tâwkin an hnêm ve mawlh mawlh a. Lalkunga chuan, "Lalngovi pa, i rilru tihah duh mah ta che le, i fanu chu dam takin i hmu leh êm êm ang," tih pahin a tuibur chu a han ṭheh a. Chutih lai kârah chuan kawtchhuah lam aṭangin bawhhla chham thâwm a lo ri vò vò a.

Chu veleh Lalkunga chuan, "Chu, ngawi teh u, thâwm ka hria e. Tlangau, kawtchhuah aṭangin va thlîr teh reng. Kan pasalṭhate an ni ngei em?" a han ti nghal thuai a. Tlangaupa pawh chu rang takin a chhuak zui nghal a.

Dophunga chuan, "Thangkawlha teho zawng an ni ngei ang le," a han ti a. Zakunga pawhin, "An thâwm aṭang chuan an va hlawhtling ngei a nih hmêl e, dai an rawn thleng chilh a va nih hmêl ve aw!" a lo ti ve churh churh a.

Lalkunga chuan, "Ngawi r'u!" a han ti a, an ngawi ta ṭhap hlawm a. Bawhhla chham ri chu chiang takin an ngaithla ṭhap a.

"Zanin e, thainu khan e, zei mangnan mang si hlah maw e,
Thangsir e, par hnuaiah khan, thanglung nau bang ka ṭahtir e..."

tiin an rawn chham vó vó a, silai riin a zui nghal dum dum a.

Dophunga chuan, "Tunah zawng ngaih khatin ngaih a ngam ta e, Thangkawlha teho nge nge, Lalngovi pawh dam takin an rawn hruai kîr a ni ngei ang le," a ti a. Lalkunga pawh chuan, "Tunah chuan rem a ruat theih ta. Eng pawh ni se, zanin chuan kan pasalṭhate kan nghâk tlaivar dáwn a ni ta ber a, naktûk zingah ropui takin kawtchhuah lamah kan lo hmuak a ni ang chu. Chhûn lamah râl lû kan làm nghal dawn nia," a han ti zung zung a. 

Phunzama chuan, "Kan lalpa nge nge, remruat dan pawh i thiamin, kan nihlawh leh dáwn mang e. Naktûk chu a uar thei ang berin kan ti a ni ang chu," a han ti a. Lalkunga chuan, "Ni teh reng mai e, râl lû lâm pawh a khât tawh êm hi maw," a lo ti ve thuai a. Chutih lai chuan tlangaupa pawh thaw hlawp hlawp chungin a rawn lût ve nghal a. 

Lalkunga chuan, "Suaka, eng nge chanchin?" tiin a lo zâwt nghal var a. Tlangaupa chuan, "Lalpa, kan pasalṭhate ngei an ni e. An zingah chuan Lalngovi pawh a tel ve nghe nghe asin," a han ti a. Chu veleh Chuaukunga chu a lo ding chhuak a, "Lalpa, min hrethiam teh u, ka fanu chu hmuh thuai thuai ka duh a ni,"a han ti a. 

Lalkunga pawh chuan, "E, hrethiam teh rêng e a! Amaherawhchu, tuna kan va pawh mai chuan kan pasalṭhate ngaih dân pawh a lo ni lo maithei a, zan khat lek han rial leh hrâm ila maw le, kan rilru hahna lah a kiang hawk tawh bawk a ni lâwm ni?" a ti a. Chuaukunga pawh chuan, "A ni teh tak e, zan khat lek han nghah te chu thil harsa a ni nêm maw, ka Lalngovi lah nung damin a rawn kîr leh tih ka hre tawh a, han nghah leh hlek chu a ṭha ka ti e," a ti ve ta thuai a. 

Lalkunga chuan, "Tlangaupa, zû kha han sem leh ta che, ka upate dang ro hi ka remti lo ve," a ti a. Tlangaupa Suaka chuan zû chu a sem kual dan dan a. Chuaukunga chu a ṭhiante chuan an leh nual hlawm a, chumi ṭum kher kher chuan duhsaktu a ngah ngei mai.

Hetih lai hian Thangkawlha te lam pawh bawhhla an chham zo chu, an ṭhu ngawi vang vang hlawm a. Kâpliana chuan Lalngovi chu a en leh zauh ṭhin a, Lalngovi erawh chuan thil dang daih ngaihtuah ni âwm tak hian vân lam chu a lo thlîr veng veng thung a. A thil tawn chuan a la nghawng na hlé niin a lang.

Thangkawlha chuan, "Ngovi, khua kan luh mai a thiang si lova, zânin na nâ nà chu kan zîngah i riak ve mai a ni ang chu tiraw?" a ti a. Lalngovi pawh chuan, "Ni e, a pawi hleinem, zan khat bâk a ni dáwn chuang lova," a lo ti ve mai bawk a. 

Khua a thim tial tial a, eitur engmah an neih si loh avangin an ril a ṭâm viau mai leh nghal. Lalngovi rilṭâm pawh chuan a pum chu a zût hauh hauh mai a, nula hmelṭha tak mah ni se, rilṭàm chu tuar har a ti ve hlé a ni ngei ang! Vanneihthlâk takin Phunzama leh tlangaupa kha chaw leh chawhmeh kengin an lo kal hlauh mai a! An lawm hlawm kher mai. 

Puar takin chaw chu an ei a, an eikham hnu chuan Phunzama te chu khaw lam panin an kîr leh a, an kal dáwn chuan Lalngovi hnenah Phunzama chuan, "Lalngo, dam taka ka'n han hmu leh thei che hi kan lâwm teh asin, i nu leh pa pawh an awm hle hle thei tawh lo zawng a ni e," a ti a. Lalngovi pawh chuan, "Ka nu leh pate chu kei pawhin ka hmu châk khawp mai, naktûk ni vat vat se aw..." a ti vang vang a.

Phunzama te kal liam hnu chuan Thangkawlha teho chu an mu hahdam ta rih a. An chau hlawm êm a, a tûk lamah lah an hmabâk a ko bawk si nen, mut hahchawlh an mamawh takzet a ni.

Zing khua a lo vâr a, Thangkawlha teho chu hma takah thovin an insiam sang sang a, an inpeih fel hnu chuan Thangkawlha chuan bawhhla a han chham leh a, chutah silai chu an lawn leh ta ulh ulh hlawm a. 

Khawchhung lam pawh an lo inring ve hle tawh a, Pasalṭhate hmuak tùrin nula leh tlangval rual chu an chîm thla ta hum hum mai le. Lal leh Upaho pawh kawtchhuah lam pan chuan an chhuak ve nghal a.

Kawtchhuahah chuan Pasalṭhate leh mipui chu an intâwk a, nulaho chuan arkeziak an ken chu an ban mawlh nawlh a, mi ṭha nuho erawh chuan arkeziak aiah ṭhihnà te, ṭhifên te an ban ve hlawm a. A rîk hian an ri luih luih hlawm a ni ber e. 

Lalngovi pawh chibaitu a ngahin, a nu phei chu insûm zo lovin a ṭap chhuak hial a ni. Lalkunga chuan a Pasalṭhate hnenah chuan lawmthu a han sawi liam luam a, chumi hnuah zawng khawchhûng lam panin kal zai an rêl ta hlawm a. 

Chumi ni chuan Lalkunga chuan râl lû chu a ai ta nge nge a, khawtlangin awmni khamin hlim takin chumi ni chu an hmang a, Chuaukunga chuan a fanu thla hualna ni pah fawmin a sechal a talh a, upa dangten vawk an thawh bawk a, khawtlangin ruai an ṭheh ta mup mup mai a ni.

Khuangchawi thla a rawn her chhuak a, boruak pawh a nuam ṭan tawh viau mai. Lo lam pawh an zo fel a ni thawthâng tawh a, pawhchhiat mai an hmabâk a ni lêk tawh a. Mitin rilru pawh a thawveng ṭan kher mai. 

Hetih lai hian Lalngovi chu, Thinglian khaw lal khawnbawl upa min fapa chuan nupui atân a rawn be ta mauh mai le. Chuaukunga te nupa chu ngun takin an inngaihtuah a, an fanu rawn betu hi mi naran mai ni lo, khawmbawl upamin fapa ngat a nih bakah chhungkaw hung tak an lo ni bawk nen, zan khat mitchhin pawh lo tâwk thut se, Lalngovi tân pawh innghahna tlâk ni tùrah an ngai a, an fanu chu kaltîr mai ṭhain an hria a. Amah Lalngovi pawhin a hmel duhzâwng tak leh a mizia pawh a ngainat zawng tak a nih avangin a hnar phal bik ta lo va, innei mai tùr chuan an inbe rem ta a, a man atan sial sawm an phut a, Pawltlak thla dêt hunah innei tùrin an inbe rem ta a ni.

Lenpui tlangvalten an khaw nula chhuanvawr ber Lalngovi'n khiangawiin zamual a liamsan dáwn a ni tih an han hriat meuh chuan an ngui ruih mai le! Hrehawm ti fê fê leh chaw ei tui loh phah ṭhak khawpa lo tuar tâwk pawh an awm nûk mai. Ni e, an khaw nula hmelṭha, an lo chhuan ve êm êm maiin khuandima khiang a awih san mai tùr chu hriatthiam har an ti tak meuh meuh a ni. Lalngovi tel lo chuan kût ni vangthlaah pawh nuam an ti thei tawh dáwn em ni le? A rûk taka Lalngovi lo ngaizâwng ru ve êm êm tute phei chuan Lalngovi nu leh pa chu an demin, awmhmunah an lo insawh tau ve ngawng ngawng a, engmah lah chu tihtheih an nei mang bawk si lo. 

Chuaukunga pawhin a rûk tak chuan, hrehawm a tiin a rilru pawh a hah ru ve kher mai. Hla te khuaa a fanu han kaltîr ringawt mai chu a phal chiah bik lo a ni. Mahse, a fanu hmakhua chu a ngaihtuah a ngai si a. Tun ang hian an awm reng theiin a ring si lo. Eng nge an hma hunah lo thleng dáwn tih hriatlâwk theih a nih miau si loh avangin, a fanu tâna hun remchâng chu bawhpelh tîr a tum bik lo a ni. 

Kâpliana ve thung erawh chuan, Lalngovi pasal nei tùr chu eng he hu-ah a lo ngaihsak ve lo tawp mai a. A dik a dikin Lalngovi chu a beisei phâkah a dah ngai lo hrim hrim a, pasal nei daih pawh ni se, pawi a ti tehchiam lo hle a ni. A ṭhian sabeng Laibeha thung erawh chuan a lo lâk natpui ru viau mai a, a ṭhianpa chu fuihpawrh theih inbeisei tak chung hian, "Se hrui sât chat ve tawp mai teh ka ti, râl kut a ta i chhanchhuak sauh sauha, hetia pasal a neihsan leh ringawt tùr che hi a ni êm êm lo ve," a han ti a. Ani Kâpliana lah chuan, "Se hrui sah chah thute i sawi tâk mai? A thu hrimah Lalngovi kha keima chhanchhuah bik emaw i ti em ni? Mi pasal nei tùr lo tihbuai te chu ka duh teuh lo mai, ka ramvàk daih dáwn!" tiin a chhâng ṭhèn a. Laibeha tihngaihna hre lo chuan, "Kal rawh, kal rawh, kei pawh ram ka riak daih dáwn," a ti ve ta ngawt mai a ni.

Buh lu chuh a lo hun a, mi tam zâwk chu lo lamah an riak lût hlawm a, Laibeha pawh kha a insawi angin ramah a riak ta tak tak a, Kâpliana pawhin kawm tùr hre hek lo le, ramchhuah ve mai a rilrûk ta nge nge a. Ramriak an ṭhahnem deuh nge ni? Khawchhûng chu a reh phah ruihin a hriat hial mai. Lalngovi erawh pasal nei mai tùr a nih avangin a buai thei êm êm a, pasal nei tùra inpuahchah chu thil namai lo tak a ni. 

Kâplian chuan a lo tum rilrûk tawh angin Vawmbûk ngaw lamah zan sarih riaka ramchhuah chu a tum ta nge nge a. A ṭhianteho an buai hlawm êm avângin tumah pawh a sâwm ngam lova, mi hna ṭul lai laia ramchhuak tùra lo sâwm ve nulh chu a inthlahrung ve hrim hrim a ni. Tichuan, amah chauhin Vawmbûk ngaw lam pan chuan fehrehsan hun âwm velah a chhuak ta hnak hnak a.

Thim thet thetah Vawmbûk ngaw chu a ban hman hrâm a, riah bûk tùr a buaipui nghal zung zung a, mahni chauh a ni bawk a, awlsam têin a peihfel thei mai a. Zâna tuah tùr thing ro a fawm khâwm leh sawk sawk a, a duhtâwk a ngah hnu chuan a chaw fûn pai chu a ṭhet nghal mawlh mawlh a, a ril a ṭâm tawh bawk nen, ngawi rengin chaw chu a bâr nghal mial mial a, chawhmeh nei tehchiam lo mah se, a puar khawp chu a ei thei tho mai. 

Zân chu a reh dûk a, reh dûk e ti lo chuan; eng thâwm emaw ni hi hriat tùr a awm leh zauh ṭhin a. 'Sapui thâwm emaw ni dáwn le?' tiin Kâpliana pawh chuan beng chhi hrà chungin a lo ngaichâng ve reng a. A mitthlâah chuan Lalnghenga te hovin Tumpangchal an kah lai kha a rawn lang nawn leh iar iar a, Lalnghenga thih dân mak tak te pawh chu a ngaihtuah zui ta zêl a. Zopui khuaa Upa Chawngdawla thusawi te pawh a hrechhuak leh uar uar a, 'Pi leh pute puithuna hi mausâm ngawt chi pawh a lo nih loh hi,' a ti rilru neuh neuh a. 

Chutia thil kal tawh te a ngaihtuah kîr neuh neuhlai chuan, a bûk chung chu a rawn ri dawp a, Kâpliana pawh a phu ve zawk a! A suangtuahna ata chu a harh chhuak chiang kher mai, "Mai mai chuan le," tih pahin bûk pâwnah chuan a tlân chhuak nghal zawk a. A mei chhêm thi lek lek tawh chu chawm ṭhat pahin, "A tu phiangsen chu ni che maw? Min tihṭhaih chu tum hlek suh ang che," a han ti thla rirawk a. Tumah lah chu hmuh a zeng a nei pawh a ni chuang si lo. Vaibel zûk pahin a mei chhêmna bulah chuan a ding rên râwn a, zawn nei ni âwm takin a mit chu a lèn kual vel ruai ruai a. Chutiang hun leh hmunah chuan eng thil mah hmuh a inbeisei lêm lo; mahse, a bûk sakna chhak lawka Hmawng kung lianpui mai, zâr pharh duai mai chu a che luai luai tlat mai le! Kâpliana chu a ding ngîl zawt a, Hmawng kung chu a en ta reng a.

Chutah le! Hmawng kung aṭang chuan a mak a mak a tam dumdê hi an lo thlâwk chhuak chum chum a, Kâpliana bûk chung zâwn vêlah chuan an pungkhâwm hut hut a. Dumdê chu zàwi zàwiin an inhlawm khâwm a, mihring ang chiah hian ziarâng an siam ta mai a. Kâpliana chuan mak a ti ngei mai. A mitvai a nih ringin a mit te chu a han nuai nawk nawk a, mah se, a mitvai awzâwng a ni si lo. Dumdê chu mihring lian tak ni mai hian a lang a, chutiang chuan rei vak lo chhûng chu Kâpliana bûk chungah chuan an awm rên râwn a, thâwklehkhatah an thlâwk darh leh ta chum chum a, kâr lovah hmuh tùr awm lovin an bo ta diak a.

'A mak mang e aw...' ti neuh neuh chungin Kâpliana pawh chu, bûk chhûngah a lût ve nghal a. A mut a chhuak deuh bawk nen, rei pawh meng lovin a mu ta thuai a. Chiapcha hrâm thâwm ri neuh neuh kârah chuan tui takin a muhil ta siai siai a!

Zingah chuan hmâ takah thovin, eirawng a bâwl sawk sawk a, a hun hman dân tùr vel a ngaihtuah pah bawk a. A theih hrâm chuan Zukchal ngat kah a tum rilru deuh a, a kâp thei te a nih ngat chuan ram lama thangchhuah a ni ve tawh ang a, thangchhuah diar te pawh a khim ve thei tawh ang chu. 

Tûkṭhuan a peih veleh chaw chu a ei thuai thuai a, a chaw eikham chu a han ṭhu khawmuang leh tê tê phawt a! A kalna lam tùr vel a ngaihtuah neuh neuh a, nikhatna rêng rêng chu Vawmbûk ngaw hi fanchhuah a rilrûk hmasa ta zawk a. Mi hian an sawi hrâng êm a, eng nge ni chiah tih hriat pawh a châk ve hrim hrim a ni. A pa boralan ngawpui chhûng a lo ni bawk nen, hlauhna êm êm a nei lo hrim hrim a, Vawmbûk ngawpui, ramsa chi tinrêngte tualchaina hmun chu, fanchhuah ngei tumin silai nen chuan a inpu chhuak ta a.

Ngawpui hnuai boruak chu a dai nuam kher mai. Thlifîm a thaw heuh heuh reng bawk nen, savate lah chu an hrâm chiah chiah reng bawk a. Ramar, vahrit, varung tih angreng te chu hmuhtùr an tam kher mai. Sa tênau deuh pawh a hmu nual mai; mahse, a kah tum ber an nih loh avangin a thlîr liam vel mai mai a ni. Ramsa chi hrang hrang hniak pherh veng vung te chu a bih leh dûk dûk ṭhin a, Zukchal hniak a ngaihven deuh bik a, mahse a hmu mai bik lo. A kalna lai velah chuan sai an tam tih hriat takin an chêtna hnuhma vel pawh a pe sen sun mai a, saitluang te lah chu a thlur seng sung mai leh nghal, Keipui hnu tharlâm tak tak te lah chu hmuh tur a awm deuh reng a, fimkhur a ngaihzia pawh a hai lo kher mai. 

Chawhma chhûng zet chu ngawpui hnuaiah chuan a sapavah vel mai mai ringawt a, chutia vah chiam chiam ringawt chu awmzia awmin a hre ta lo nge, bûk lam pana kîr leh chu a tum ta zâwk a. Mahse, a kalna hnu chu a chhui thei tlat lo mai. Kawng a bo a ni tih inhre miah lovin a kal ngawt ngawt a, khua lah chu a tlai tulh tulh mai leh nghal. A ril a rawn ṭâm riai riai a, a chaw fûn pai chu a han hre chhuak zawk a! Hmun remchâng laiah chuan chawlin, a chaw fûn pai chu a ṭhet mawlh mawlh a, chutia chaw a bar mawlh mawlh lai chuan a piah lawk aṭangin sazuk ki hreu mâwi êm êm mai hian a lo thlîr veng veng mai le. Kâpliana chu a phu deuh zawk a! A chaw hmuam lai pawh chu a phuh chhuak deuh ṭhawt nghe nghe a, makti deuh tak chungin chu sazuk chal lian zet mai chu a en tlawk tlawk a, sazuk lah chuan hlau àwm lo tak hian a la rawn thlîr vung vung a!

Chutiang taka sazuk ki hreu mâwi leh lian ṭha bawk si chu a la hmu ngai hauh lo mai, kah pawh a châk ru zek zek a; kah châkna rêng rêng pawh zuk nei hauh lova maw le! Nakînah chuan chu sazuk chal lian zet pawh chu a kalsawn ve ta nge nge a. Kâpliana chuan, "Ṭhiana, ni dangah kan la intawng leh êm ang chu maw?" a ti zui sap a.

Chaw a fâk kham hnu chuan muangchâng lovin a kal leh ta hnak hnak a. Ni lah chu a her liam hret hret mai si, a bûk awmna lai rêng thleng thei ta lo chu, a rilru a buai ta map mai le. Kawng a bo ni ngeiin a inhria a, mak pawh a ti hle a, 'Eng titih a kawng bo thei mai nge maw ka nih chu le?' tiin amah leh amah chu a han inzâwt a, a ngaihna reng a hre lo tawp mai. A kalna hnuah zêl khân kalin a inhre si a, mak a ti takzet a ni. Ngawpui chhûng chu a zau tham hle si a, a bo a nih tak tak vaih chuan aw...

Ni pawh khawthlang lamah a her bâwih tawhin, ngawpui hnuai chu a thim deuh ruih a. Kâpliana pawh a hmanhmawh rilru tawh kher mai. Zan thim hnuaiah phei chuan engmah a ni dáwn chai lo tih pawh a inhre chiang êm êm a, a kalna hnu nia a hriat lam chu a zawh mawp mawp a. A vanneih a siamin luite tui luanna lai hi a thleng hlauh mai a, a thaw huai mai a ni. A chhan pawh hemi luite tui hi a zawh thlâk zêl chuan a bûk sakna lai a thleng thei dáwn tih a hrechiang tlat a tin ni! 

A rin ang ngeiin mau tlûk thum vel a chhuk thlâk hnu chuan a bûk kianga Hmawng kung lian fahran mai lo ding luah chu a han hmu hmasa ber a, chu ringawt pawh chuan a thla an timuang huai a, kâr lovah a bûk pawh chu a hmu thei ta a. Hmanhmawh takin a kal sawk sawk a, bûk chhûngah chuan a tlu lut rawih a, a chauh êm avângin a mu nghal thlawrh a, a thaw hle hle a.

Rei vak lo hnuah chuan a ṭhu chhuak a, peih lo tak chungin zanriah tùr a buaipui nghal a. Zîng lama a chawhmeh siam chu ring nghalin, chawṭhing la awm ang ang chu a ei hmawk hmawk a, puar takin zanriah chu a tlingtla ve thei mai a. Bûk pâwnah chhuakin a va zung tur tur a, chumi hnuah mei a han chhêm leh tê tê a, ngaihṭha takin bûk chhûngah chuan a luhsan a, mutna tùrte siamin a mu ta thuai a. 

Zing khua a lo vâr a, hma takah thovin tûkṭhuan tùr a buaipui leh zung zung a, mahni chauh a ni bawk a, rawngbawl pawh a awlsam kher mai. Tûkṭhuan a ei kham hnu chuan, a bûk thlang lam chu fan a rilrûk a. Tichuan, silai nen a inpu chhuak leh ta nge nge a. A hmâ ni anga bo leh kha a hlau hle a, chu vang chuan a kalna hnu chu uluk takin a chhinchhiah thlip thlep zel tawh a ni.

Lo fîng khat chen zet a kal hnu chuan sih lian zet mai hi a va pawh ta hlawl a. Chu sih chu a lûn tih hriat tak maiin a bul vel chu sa hnu hian a chiar dup mai a. Chûng ramsa hniak zingah chuan Zukchal hniak ni ngei tùr pawh hi a tel ve nghe nghe a. Kâpliana chu a phûr ru kher mai. Rang takin chân khân tùr a melh nghal zung zung a, a vanneih a siamin sih bulah chuan thlado kung lian ṭha zet mai hi a hmu fuh hlauh mai a. Thlado kungah chuan lâwnin ṭhangtê a dawh nghal zung zung a. A inpeih fel meuh chuan ngawpui chhûng chu a thim deuh ruai tawh mai.

Thâwm ngaichângin a ṭhu ngâwi veng veng a, sakhi leh sanghal tih angreng te chuan sih chu an rawn tlân sap sap a, anmahni thlîr rengtu a awm tih hre hauh lovin sanghal ṭhenkhat chu an ngêk leh ṭhat ṭhat ṭhin a. Nakinah chuan le, chûng ramsate chu hlauh nei tih hriat takin an hawi phâwk hra hlawm a, a bul vela thehlei leh savate chu an ri hak mai a, a inring sâwt hle mai a. A hnu lawkah chuan Zukchal ngei mai chu a rawn chhuak ta ruau mai a. A hma ni lama a hmuh ai mah khán a lianin a ki pawh a hreu ṭha zawk ngang mai. 

Kâpliana hma zawn ţum-khân tluang chu rawn zawhin, fimkhur êm êm mai hian  a rawn pén chhut chhut a. Kâpliana chuan fimkhur êm êm leh thâwm dîm theihtawpin a lo en rân a. A fimkhur ngang mai a, pén khat a’n pèn a, hlauhawm a awm leh awm loh thlithlaiin kil tin a’n en kual leh rih tê tê a, chutah a’n pén leh a. Chuti reng reng chuan a kal bek bek zêl a. Hlauhawm dang engmah awmin a hre lo a ni chêk a ni ang chu, a thil thlir kual kal siam leh turin hma lam a’n hawi leh chiah chu, ngâwi renga lo chângtu Kâpliana chuan a chaldàmah tak dar-ngêng mupuiin a thluak hnám chhuak ţhawt khawpin a’n kap zuang zawk mai a. Thlang lamah a per thla luah a, mahse, a tla leh chu thi sa paih ang hnawk a ni mai a. Hniak khat pawh phawi leh tawh lovin a àwn nghal ruah ruah a.

Kâpliana hlim lutuk leh lâwm bawk si chuan chêt nachâng a hre lawk lova, hun eng emaw ti chhûng chu a ṭhutna ngaiah chuan a la ṭhu veng veng a! A thlang lawka Zukchal let ruah mai chu a en tlawk tlawk a, a mumang a ni ang tih pawh a hlau kher mai. A han insik leh vei thul, a mumang zawng a lo ni bîk êm lo ve. 

Muang chângin a làwnna thingkung aṭang chuan a chhuk thla a, Zukchal chu a hmunah ngei a thih leh thih loh a han chian leh tê tê a, a mitmu che tùr a awm tawh lo tih a hriat chian hnu chuan a ngaih a ngam huai mai. A silai hlo chu a han thun sawk sawk a, Zukchal chunga ding chung chuan hlado a chham ta vang vang a...

Chuti ang sa lian tham, mahni chauh leh nghal chuan buaipui vel pawh a hautakin a hahthlâk kher mai. 

Kâpliana chuan a riah bûk chu sih awmna bulah chuan a sawn phei a, sa chu a chan ngat ngat a, a rèpna tùr a siamah chuan a rêp nghal zel bawk a. Niléngin Zukchal sa chu a buaipui a, zân lamah pawh a sa chu a rêp ṭhat loh hlauvin mei a vil deuh chawt a, a mu hman meuh lo a ni. 

A tûk lamah erawh chuan Zukchal sa chu, bawmrâng khat teh meuha phur chungin Vawmbûk ngawpui chu a chhuahsan ta hnak hnak a. Kal lam ai chuan a rit zâwk ngei mai; mahse, hlawhtling taka haw a ni bawk a, a rit phurh hre lo ni âwm hrim chuan pheikhai zàng vahin a pén zung zung a!

Ni tla tùrin suk chen emaw vel chauh kal a hmabâk tawh tihin, Kâpliana pawh chuan an khaw kawtchhuah chu a thleng leh hlawl a, a chau ngei mai. A zo tâwkin Zukchal sa rêp a phurh bâkah a lû a la phur tel cheu bawk nen, han hahpui lohna chi ziazâng pawh a ni lo ve. Kawtchhuah lal lungdawhah chuan a phur chu nghatin, a han ṭhu thlandai tê tê a. A hahdam fê hnuah chuan a tho a, hlado chhamin silai a han kâp dur a, chutah muang chângin khaw lam pan chuan a kal leh ta hnak hnak a. 

In a thlen meuh chuan léng lén hun a pèl daih tawh a, Pu Luta te nupa bâkah ṭhenawm khaw vêngten a sa kah lû chu an rawn lawmpui liam liam a, Kâpliana pawhin a sarêp hawn chu a lo sem ve diat diat hlawm a. Rei vak lovah Laibeha leh Satliana te pawh an rawn lang ve a, Thangkawlha pawh zu bêl nen a rawn inpu lût vu vu mai le. 

Chumi zân chuan sa lu lâwmin hlim takin zû an zuho a, an thâwm pawh a ṭha ve ham ham kher mai. Amaherawhchu, rei lutuk zawng an meng bîk lo ve, lêng haw hun âwm velah an ṭin darh sang sang hlawm a, Kâpliana pawh a chau bawk nen a ṭhiante an haw hnu chuan a mu ve ta thuai a. 

Tunah chuan Kâpliana pawh ram lama thangchhuah a lo ni ve ta reng mai. Tlangval naran tân chuan he dinhmuna din hi thil harsa tak a ni. Pasalṭha nazawng pawhin an thei hek lo. Hei vang hian mite pawhin Kâpliana chu an ngaisáng hle mai a, tlangval lai ngata thangchhuah thei a lo ni bawk nên, nulaho pawhin an melh no thei kher mai. Lal pawhin a châwimâwi thiam hle a, dihsakna zu no te pawh a dawm tîr hial a ni.

Lo lam an singsa zo tawh a, buh chhêk bâk tihtur tehchiam a awm tawh lo. Pasalṭha leh tlangval ṭhenkhat chu Kâpliana anga vanneihna tawn ngei inbeisei chungin ramchhuak tùrin an liam hlawm a. Hetih lai hian Lalngovi pawh a pasal neih ni a lo hnai tual tual a, tu leh fa lam thlengin an buai nak nak tawh mai.

Thinglian khaw lal khawnbawl upa min fapa Kungliana chuan, a ṭhianṭha leh lainate sâwmin Lenpui khua chu an rawn thleng rup mai le. Khawkhat nula hmelṭha hruai tùr an ni bawk a, an thâwm pawh a na ham ham kher mai, khawlian bawhbel zâwn ang mai lah ni. A rîkin an ri hut hut a ni ber e. 

Lenpui tlangvalte chuan ui tak chungin an khaw nula hmelṭha Lalngovi chu, an thlahliam a lo ṭul ta si a. Lalngovi nu pawhin a fanuin pasal a han neihsan mai tùr chu hrehawm a tiin a mittui pawh a hru zing kher mai. Chuaukunga tak pawh chuan insùm harsa a tiin, a fanu chu a hmuh tâwpna ber tùr ni âwm hrimin a kal liam tùr chu a thlîr vawng vawng a...


'Va kal ta la thing khawchhuah tlang mawi turin,
Va lawi ta la Kungliana run mawiin;
Khuanu hualin damten va leng ang che...'



BUNG RIATNA


Lenpui khaw lal in bahzar lamah chuan Lal leh Upaten ro an rêl mêk a, khawthar kai chungchâng an sawi deuh ber a. Lalkunga chuan, "Tunah zawng mi leh sa kan lo tam ve tain, kan zun leh ek te pawh a tam ta e, kan khua hian min dàwl ta lo a nih ber hi maw. Ka upate u, khawthar kan kâi ve tawh em maw ni dáwn le, zeng nge in ngaihdan han sawi hlawm teh u?" a ti a. 

Khawnbawl Upamin Dophunga chuan, "Lalpa, kei pawhin ka lo ngaihtuah ve fo tawh ṭhin a, hei, kum nga aia tam mah a ni ta âwm e, kan ram neih pawh a bua zo tawhin, thlawhma lâkna tùr ramchang ṭha pawh kan nei ta meuh lo chu a ni e. Khawthar kai chu a ṭha ka ti khawp mai," tiin an lal thusawi chu a lo thlâwp ve thuai a. Midang pawh chuan khawthar kai chu ṭha an tih thu an sawi ve sap sap hlawm a.

Lalkunga chuan, "Umm...khawthar kai chu kan remti tlâng niin a lang a, a nih chuan khawi lam tlâng nge ka'n zuan dáwn ni? Sawi duh in neih chuan han sawi teh u," tih pahin a tuibûr hmuam lai chu, chhuat âwngah chuan a han pik zui puat a. Chutah a nupui hnenah chuan, "Ngûra nu, ka vaibel hi mi han ṭansak teh," a han ti lûng lûng a. Lalnu chuan a rawn ṭansak vat a. Lalkunga chuan lungawi hmêl takin vaibel chu a pak khu talh talh a, engto a neih loh hmêl kher mai.

Upamin Dophunga chuan, "Lalpa, khawthar kan kâi dáwn rau rau a nih chuan, Vahlah lunglén tlang lam khi zuan ila ka lo ti mai mai a. A ram a pharh ṭhain, buh leh bal pawhin an ngeih viauin ka ring e," a ti a. Phunzama pawh chuan, "A ṭha ka ti e, kan tlangval laiin ka kal tawh a, a ram khi a ṭha êm êm ringawt mai a, kan tisual hauhin ka ring lo. Sa pawh an tam hle a ni âwm a, a tlang sáng lai takah khua kan din ang a, râl lakah chuan a him viauin ka ring," a lo ti ve charh charh a. 

An han sawi an han sawi hnu chuan, Vahlah lunglén tlang chu khawthar kâi nân ṭha an ti tlâng ta hlawm a. Lalkunga chuan, "Eng pawh ni se, vahsán lâk a hun tak tak hmain pasalṭhaten han en thlithlai se a ṭha ang e ," a ti a. Dophunga chuan, "Lalpa, keimah ngeiin ka han ho ang e," a lo ti vat a.

Lalkunga chuan, "E, i peih phawt te chuan han ho tak rawh khai. Nang meuhin i han ho peih te chuan ka duhthusâm tak a nia lâwm le," a ti a. 

Hetih lai hian Chuaukunga te nupa chuan thu ngaihnawm lo zet mai an hre ta tlat mai le. Khual thuthang aṭanga an lo hriat dânin an fanu Lalngovi chu a pasala chhungten an hmusitin an tiduhdah viau niin an hre ta mai a, âwih harsa an tiin mak pawh an ti ngei mai. Eng nge thil awmzia, tih hre tùrin Chuaukunga chuan Kâpliana chu Thinglian khuaa han kal tùr leh thil awmze diktak han hre tùrin a ngen ta chawt mai a, Kâpliana pawhin tlawmngai tak chungin a lo 'aw' ve mai bawk a. Chuaukunga chuan, "Ṭha i tih ang angin han ti la, a ṭul a nih leh ka fanu chu i rawn hruai haw dawn nia," a ti nghe nghe a. Tichuan, Thinglian khuaa kal tùr chuan chumi nî là là chuan a chhuak ta nghal a. 

A tûk unau hmel hai hun âwm velah Thinglian khua chu a lût ta hnak hnak a. Khaw ên laia khua luh a duh loh avanga, kawng laka muangchâng ta pawh kha a ni rêng a, miin hmu vak lo se a duh a ni.

Kâpliana chu a han inngaihtuah deuh vang vang a, silai nena khua a luh mai chuan râl emaw an lo tih palh mai a hlauhthâwng deuh a, a silai chu hmuh mai mai theih loh tùrin a thukru sauh sauh a, chutih lai chuan tute emaw hi khaw lam pan chuan an lo kal ve mêk bawk a. Kâpliana chuan tute nge an nih pawh a hre lêm lo, mahse, an ruala khua luh ve chu remchâng dáwn hlein a hria a, tlêma a thim lai deuhah chuan a lo nghâk ru ta rân a. 

Rei vak lo hnuah an rawn lang ve thuai a, mi panga vel hi an rawn inzui dam dam a, ramchhuak haw lampang an nih hmêl khawp mai. Bawmrângin sarêp ni âwm tak an phur ṭheuh leh nghal. Kâpliana awmna zâwn an thlen chuan, an phur chu nghatin an ṭhu chawl ta hlawm a. An zinga pakhat chuan, "K'u Do, tlâng kan tlir dawn lo'm ni?" a han ti a. Doa ni ngei tùr chuan, "Tlir e a, hei kan hlawhtling viau mai a, sazuk leh sanghal sa kan hâwn kawp thei a nia, pasalṭha Hrangburha khán hlado han chham se a ṭha ang e," a ti a. 

Hrangburha chuan, "Vâl Upain i tih tlat te chuan ka'n chham poh a ni ang chu," tih pahin a puanven chu a han sawichhîng hmasa tê tê a, chutah a silai mu chu phawrhin a zên chauh chu a thun a, sanghal hlado chu a han chham vang vang a.

Silai an lâwn ulh ulh hnuah khawchhûng lam pan chuan kal an siam leh ta a. Chu veleh Kâpliana pawh a birûkna aṭanga rawn chhuak vatin, chûng mite chu a zui ve nghal vat a.

Khua a luh veleh vêng daifém lam pan nghalin, tlêma in fal deuh hlek a zawng rilru deuh a. A tawpah zawng a beisei ang ngeiin khaw hmawr fémah in fal deuh taka lo ding hi a hmu fuh ta hlauh a, chulam pan chuan a kal ta thuai a.

Sum hmunah chuan thâwm ngaithlain a han ding deuh vang vang a, in chhûngah chuan mi an awm ngei tih hriat takin thâwm a awm zauh zauh a. Chutah kawngka bula din pah chuan, "Mikhual min thleng thei angem?" a han ti thum dut a. 

In chhûng lam aṭang chuan, "Thleng thei e, lo lût rawh khai," tiin an lo chhawn vat a. Kâpliana pawh chu a lût zui nghal a. 

In chhûngah chuan nu pakhat leh a fanu ni âwm tak, nula fel hmêl zet hi an lo awm a. Nuzawk chuan vawkchaw a lo chhum mêk a, nula chuan la a lo kai mawlh mawlh thung a. An nufa chuan Kâpliana lo lût lai chu an lo en reng a. 

Kâpliana chuan bang laiah chuan a sahmim iptê chu bângin, tapchhak lam chu a pan ve nghal a. Nu chuan, "Lo ṭhu rawh khai, i ril a ṭâm em?" tiin a lo be sawk sawk a, nula erawh a ngawi kar thung a. 

Kâpliana chuan, "Ṭâm lo ve, kawng lakah ka rawn in ei puar tawh e," a ti a. A nihna takah chuan chutiang huna zanriah han buaipui tîr leh chu a inthlahrung a ni zâwk reng si a. Nu chuan, "A nih leh zufâng tal hâwp rawh aw, i chau âwm si a," a han ti a. Chu zawng Kâpliana pawhin a hnial duh ta bik êm lo va. 

A thlenin nu chuan a fanu hnenah chuan, "Chhingbawih, kan mikhual pa hi zufâng kha han buatsaih sak ta che," a ti a. Nula chuan, "Aw le, ka nu," tih pahin a la kaih lai chu a dah ṭha nghal a. Rapchunga zufâng bêl chu la thlain chhuatah chuan a hung zui nghal a. Nu chuan a hâwpna tùr a lo pe nghal thuai a. Kâpliana chuan zufâng chu a han hâwp a, a thlum tui kher mai. 

Nu chuan, "Han inmawl biak tawp zawng a ni lo ve, kei hi Saimani ka nia, hei hi ka fanu Chhingkungi a ni e. Nang, eng nge i hming ni ve a, tu khua nge i nih? Kan khuaah hian eng ti tùra lo kal nge i nih rêng rêng?" tiin, inhmelhriattîr pahin zawhna a han zâwt nghal bawrh bawrh a. Kâpliana chuan, "Kâpliana ka ni e, Lalkunga khua Lenpui aṭanga lo kal ka ni e. Ka rawn khualpang zin satliah vêl mai mai a ni," tiin a chhâng a, a kal chhan dik tak erawh a sawi duh lêm lo.

Saimani chuan, "A nih tak chu, in khua chu in engzât vêl nge ni rêng rêng le? tiin a han zâwt leh a. Kâpliana chuan, "In zathum bawr vel kan ni e," tiin ṭha takin a han chhâng a. A thlen in nu chu a ngawi zui rauh rauh a. Nula chuan Kâpliana chu a rawn melh leh zauh ṭhin a, vawikhat phei chu an mit leh mit a intawng fuh siah mai leh nghal, Kâpliana chu a la hriat ngai loh zâmna eng emaw tak hi a nei tlat mai, ti deuh huih hian a inhria a, nula chu melh pawh a melh ngam tawh lo.

Ngawih reng aiah tiin Kâpliana chuan, "Ka pi, in nufa chauh hian em ni in khawsak le?" tiin a han zâwt chawt mai a. A thlen in nu chu a ngawi vang vang a, chutah muang chângin tihian a han ti a:

"Ka pasal hi kan khuaah chuan pasalṭha chhuanvawr ber pawl a ni ṭhin; tunhma chuan heti ngawt hi kan ni bik lova, lal mual êng hmu phâkin kan lo awm ve tawh ṭhin a. Ka pasala pa hi lal khawnbawl upa a ni a, amaherawhchu, vanduaithlâk takin min boral san hlauh mai a, chumi hnu lawkah ka pasal pawh chuan min liamsan zui veleh nghal mai a. Kan nufa chauh chuan kan khawsa chho ve naw naw a, mahse, Lal leh Upate chuan hmeithai mai maiin lal mual kîl phâka awm ve reng chu, tiin tuna kan awmnaah hian min awmtîr ta a ni," tih pahin a mittui chu a han hru zauh a. 

Kâpliana chuan a khawngaih rilru kher mai. An Lal leh Upate chu a dem rilru êm êm bawk a, mahse, eng han tih theih vak a nei bik der si lo. A thlen in nu hnenah chuan, "Ka pi, a pawi ka tihpui ngawt mai che u, miretheite tân hi chuan rorelna dik hi a awm thei lo chu a nih ber hi maw!" a ti charh charh a. A thlen in nu pawh chu a lo bu nghat nghat a. 

Kâpliana bawk chuan, "A nih leh Ka pi, in khawnbawl upamin fapa Kungliana te chhûng khi mi eng ang mi nge maw an nih chiah chu le? Mi ṭha tak niin ka lo hria a?" tiin pehhel deuh tak chung hian a han zâwt leh a. A thlen in nu chu a hawi phâwk druh hrû a, nula pawh chuan mak ti âwm takin Kâpliana chu a rawn en ve bawk a. 

Saimani chuan, "Eng titih a anni chhûng kher kher khi min zâwt teh tlat chu nge maw i nih le? In inchhûng hnaivai deuh em ni?" tiin Kâpliana chu a han zâwt lêt ve nghal a. Kâpliana chuan, "Inchhûng hnaivai lo ve, an monu khi ka ṭhianpa farnu a nia, chuvang mai mai chu maw le," a ti a. Saimani chuan, "I ṭhianpa chhûngte chu an â hle a nih chu! Mi khitiang mite han neihtîr rêng rêng mai," a han ti deuh hlaih hlaih a. 

Kâpliana chuan mak a ti kher mai, "Ka pi, eng nge maw i sawi awmzia ni rêng rêng le?" a tih chuan a thlen in nu chuan, "Dik tak chuan maw, hetia kan insawn nachhan ber pawh hi anmahni vang chauh a nia sin. Khatia an ṭhenawm a kan awm ve reng kha hnawksak min ti a, lal hnenah engtin tin emaw ni an lo va sawi a, kan Lalpa lahin engkhaw sawi set set lovin insawn tùrin min hrilh nghal mai reng a, hei hi chu ka la hrethiam a, mi an hmusit zui kher kher hi chu hriatthiam har tih châng ka ngah mai," 

"Khi, an monu tê khi a hmêl lah a ṭha reuh phian mai si a; mahse, tunah chuan a cher kâwk tawh mai. Hna hram engkim an thawhtîr a, a in leh ram lam thlengin an chhawr nasa mai maw le, ka khawngaih tak tak a nia aw. A pasal ve lah khi, zu heh bawk si, chapo ru ve êm êm mai, ti khian a nupui khi a la hmusit zui ve êm êm mai leh nghal a, eng titiha khitiang mite han neihtîr duh rêng rêng nge maw an nih chu le? I ṭhianpa te chuan an fanu tawrhna zozai khi hre ngat se la chuan, a rang a rangin an rawn hruai duh ngei ang le," 

a ti a. A ngawi zui leh ta vang vang a. Kâpliana chuan, "A lo nih tak chu le, ka ṭhianpa te chu hrilh hriat ngei tùr a nih chu. A nih leh ka pi, ti daih ila, in khua hi nuam inti em? Pêm san daih te i duh lo maw?" tiin thu dang daih a han zâwt a. Chutiang zawhna a han zâwt ta mai chu amah Kâpliana tak pawh chuan mak a inti ru kher mai.

Saimani chuan, "Pêmna tùrte chu hria ila kan han pêm vang vang mai tur hi a nia le," a ti a. Kâpliana chuan, "Chuti chu, kan khuaah lo pêm daih mai ta che u, in tân pawh a nuam zâwk daih ang chu," a han tithla rirawk a. A thlen in nu chuan, "Rawn pêm duh pawh ni ila, in lalpa'n a remti dáwn em ni?" tiin Kâpliana chu a han zâwt a. Kâpliana chuan, "Remti âwm teh e, ka haw veleh ka lo zâwt hrim hrim ang a, a remti te a nih ngai chuan ka rawn hruai dáwn che u em ni ang?" tih pahin Chhingkungi chu a han melh pah zauh a. Nula pawh chuan a lo en ve chiah a, an mit leh mit chu a intawng leh siah mai le! An tîm dun sawk a, Kâpliana phei chu a mur deuh ur ur mai leh nghal. Sapui leh râl hmaah pawh a zam ngai lo kha, he nula hmaah zet hi chuan a zam chiang teh e maw.

Saimani pawh chuan a lo hmu ve vek a, a fanu leh Kâpliana chu a melh dun vawng vawng a. Engmah phei zawng a sawi zui lêm lo, nulâ leh tlangvâl inkâra thil thleng chu hrethiam tùr khawpin hetiang thil hi chu a lo tawng ve tawh tlat a ni. A mitthlaah chuan a pasal nena an intawn tirh lai vel te kha a han hmu a, a lung a lêng kher mai. 

Zân a lo rei tâkah chuan Saimani chuan Kâpliana mutna tùr chu a siamsak a, Chhingkungi pawh chuan a la hlûm lai chu dahin, khumpui lam chu a pan ve nghal a. A kal dawn chuan Kâpliana chu a han nuih deuh sak a. Kâpliana chu a nui ru ver ver a. A mitthlâa Chhingkungi hmêl hmu reng chung chuan a muhil ta siai siai a.

A tûk khua a lo vâr a, Chhingkungi chu hmâ takah thovin, rapchunga buh hâk chu fawngah a lâwk thla a, sum hmun lamah chuan a phei zui nghal a. Saimani pawh tapchhakah a ri rak rak a. 

Kâpliana pawh chu a tho ve thuai a, a hmai te a phih zawh hnu chuan Chhingkungi awmna lamah chuan a phei ve nghal a. Saimani chuan a lo thlîr zui vawng vawng a. 

Chhingkungi chuan a buh den sa chu a lo ṭhâp mêk a, Kâpliana hmêl a han hmuh chuan a lo nuih seih a, Kâpliana chuan, "Chhingi, i va tho hma ve? Vawiin lam te eng nge tih i tum le?" aw lawi deuh rût chung hian a han ti a. Chhingkungi chuan, "Nang pawh i tho hma khawp alâwm, i mut a tui vak na nge? Vawiin chu lo lamah chawhmeh zawngin ka kal maithei a ni," tiin a lo chhâng var a. 

Kâpliana chuan, "Ih e, Chhingi, Kungliana nupui khi a fala hmuh ka duh a, min pui thei ang em?" tiin a han zâwt a. Nula hmêl chu a buai deuh nak a. Mak tih hmel deuh tak chung hian, "Eng thilah nge ni ta?" tiin a han zâwt lêt nghal zaih a. 

Kâpliana chuan, "Ih, eng lo a nia, ka rawn kal chhan dik tak zâwk chu maw, Lalngovi pain min tîr a, a fanu chunga thil thleng dik tak hi a hre duh a ni," a ti a. Chhingkungi chu a bu nghat a, Kâpliana hnenah chuan, "Aw le, in inhmuh theih dan tùr ka lo ngaihtuah ang e," a ti a. Kâpliana chuan lawmthu a hrilh zui a, nula buh den bâk zawng chu a denpui ve nghal a. 

Chaw ei kham chuan Chhingkungi chu a chhuak tharh a, mual vêng lam pan chuan a chho nal nal a. A vanneih a siamin Lalngovi tuichawi haw lam nen an intawk hlauh mai a. Chhingkungi chuan, "K'u Ngo, tuin emaw hmuh che a duh a, i hman chuan kan inah lo lêng lawk ta che," a han ti deuh sap a. Lalngovi chuan mak ti deuh tak chung hian, "Tunge min hmu duh chu? Tinge amah a lo kal mai loh ni?" a han ti a. Chhingkungi chuan, "Midang hmuh lova biak che a duh a ni. A sawi dan chuan, i pain a rawn tîr ni âwm tak a ni," a ti a. Lalngovi chu a phu deuh zawk a. Chhingkungi hnenah chuan, "Ngawirawh, chaw ei khamah ka lo lêng dawn nia," a ti ta thuai a. Chhingkungi pawh chu a haw veleh nghal a. 

Lalngovi'n in a thlen chuan a pasal chuan, "I va rei thei êm êm ve? Tlangvâl i zuk tawmpui te a ni lo maw? Chaw ei siam thuai rawh," a lo ti vin tuar tuar a. Lalngovi chuan ngawi rengin chaw ei chu a siam zui nghal sawk sawk a, a nu leh pate in chhungah kha chuan an duat theih tehlul nen maw...

Chaw an ei kham chuan hmunhma vel chu a ti fel sawk sawk a, a pasal hnenah chuan, "Ka chhuak lawk dawn a nia," tih leh hmanhmawh taka chhuah chu a rual nghal a. Kungliana nu chu a âng zui nghal bawrh bawrh a, Lalngovi erawh chuan chhetê mahin a ngaihven zui lo.

 Chhingkungi te in lam chu a pan nghal nal nal a. A pa chuan tunge a rawn tirh ang aw...? tiin a ngaihtuah pah neuh neuh a. A pasal mizia chu a han ngaihtuah lêt a, a rin a lo ang lo kher mai a, hmusit tak taka ṭawngkhum a chîng bawk nen, a pasala chhungte lahin an tiduhdah êm êm bawk si, a nu leh pate kianga haw leh a châk ngawih ngawih mai a ni.

Chhingkungi te in a zuk thleng a, in chhungah chuan a lût nghal vat a. A rinloh tak maia Kâpliana hmel a han hmu thut mai chu a phu chiang kher mai. Kâpliana pawh a phu ve zawk a! Lalngovi hmel danglam tawh zia leh, a cher tawh dan êm êm chu mak a ti a ni. Nula hmelṭha tak ṭhin kha a bawrchhawrin a tla kuam mai a, an khaw nula hmelṭha Lalngovi kha a ni ta lo emaw a ti hman hial a ni.

Kâpliana chuan, "I dam maw, Ngovi?" a han ti a. Lalngovi chuan chhân a han tum a; mahse, a chhang thei tlat lo, a hmeichhe rilru no a rawn chhuak thut a, a mittui a rawn far ta zung zung a. 

Kâpliana chuan mak a ti ngei mai, "Ngovi, engtizia nge ni ta? Engatinge i ṭah tak mai?" tih pahin a han pan hnai a, Lalngovi chuan a lo bawh rawk a, Kâpliana âwmah chuan a hmai phumin a ṭap khur ta ngat ngat a. Saimani te nufa chuan mak ti deuh tak chung hian an lo thlír ve reng a. Lalngovi chu awmdan chu an hriatthiampui kher mai.

Nakinah chuan Lalngovi pawh a insûm ve thei ta a, Kâpliana hnenah chuan, "Min hrethiam rawh aw, ka'n hmuh thut che khân ka insûm zo thlâwt lo a ni e, ka nu leh pate an dam maw?" a han ti chhuak thei hrâm a. Kâpliana chuan, "An dam lai tak a ni e. Ngovi, i nu leh paten an ngaihtuah khawp che asin, i pain thu min chah a, i haw duh a nih phawt chuan, ka rualin i haw ve nghal dawn nia," a ti a. 

Lalngovi chuan, "Kan khua ka chhuahsan aṭang khân ka hlimna zawng zawng chu lâk bosakin ka awm a, sal ang chauha enkawl mai ka ni, ka nu leh pate kianga haw leh tur hian englai pawhin ka rilru hi a inpeih reng asin," lungchhe awka tak maiin a han ti a. Kâpliana chuan, "A nih chuan min zui haw ve nghal mai dawn nia. I thuam erawh ni dangah kan la la mai a ni ang chu," a ti a. Lalngovi pawh chuan, "Ni e, ka kîr leh mai zawngin ka pasalin chhuah min phalsak tawh lo reu reu ang e," tih pahin Chhingkungi te lam chu a han hawi a. Chhingkungi hnenah chuan, "Chhingbawih, in chungah ka lâwm tak tak a ni, kan khaw lamah rawn pêm ve daih ta che u?" a ti a. 

Chhingkungi chuan, "A pêm pawh kan la rawn pêm lovang tih pawh a sawi theih loh a nih hi. Eng pawh ni se, dam takin in khua i han thleng leh dawn nia. I pasalin a rawn ko leh che a nih pawhin haw duh tawh hauhsuh ang che," a ti a. Lalngovi pawh chuan, "Ni e, ka kîr leh tawh hauh lovang," a han ti sap a. 

Fehrehsan hun âwm velah Kâpliana te chuan khua chu an chhuahsan a, hmanhmawh ru tak chungin an khaw lam pan chuan an kal ta vang vang a. 

A tûk, zanriah chhum hun âwm velah an khua chu an lût leh hlawl mai. Lalngovi pawh a thlamuang sawtin, a hlim sarh tawh mai. Zàwi muangin an in lam pan chuan an kal hnek hnek a, khawlaia an mi tawh te chuan mak ti âwm tak hian an lo en hu hu hlawm a. A tu a mah chuan Kâpliana hmeichhe kalpui chu an khaw nula hmelṭha Lalngovi kha a ni ang tih rin ngaihna reng an hre hlawm lo mai. Kâr lovah Lalngovi te chuan an in chu an thleng thuai a. 

Lalngovi chuan pâwn aṭangin, "Ka nu," tih leh in chhûnga tlân luh chu a rual a, Lalngovi nu Chuauhluni pawh a rawn tlânchhuak thuai a, kawngkaah chuan an nufain an intâwk chawt a, Chuauhluni chuan a fanu chu a en tlawk tlawk a, "Ka rei maw! Bawihte, ka Lalngovi kha i ni ta na nge? I hmêl a va dang tawh ve?" tih pahin a fanu chu a kuah vawng vawng a, Lalngovi pawh chuan a nu ṭang chu bèlin a ṭap zawih zawih a.

Chuaukunga'n a fanu hmêl a han hmu zet chu a rilru a nâin a thin pawh a rim ngei mai. Engmah phei zawng a sawi chhuak lêm lo; mahse, a hmêl dur khup mai leh insehruh nasat danah chuan a thin chu a rim hle a ni tih hai rual a ni âwm lo ve. 

Chuaukunga chuan Kâpliana chu lawmthu hrilh pahin a han kalna chin vel te chu a han zâwt liam luam a, Kâpliana pawhin a hriat ang ang chu a hrilh ve ta vek a, tin, Saimani te nufa chungchâng pawh kha hrilhin, an khuaa rawn pêm an duh thu leh an lalpa hnena lo sawisak tùrin a han ngên nghal bawk a. Chuaukunga pawh chuan, "A ṭha e, kan lalpa chu ka lo hrilh ang a, a remtih ngei pawh ka beisei e," a ti a. Kâpliana chuan hahzû te a zûk hnuin a in lam panin a haw veleh ta hrih a. 

Chuaukunga erawh chuan a fanu thil awmzia engkim a han zâwt a, Lalngovi chuan a pasala chhûngten an hmusit dan leh an tihduhdah ziate, hna engkim an thawhtîr dan leh sal ang leka an en dan te chu zêp nei miah lovin a sawi ta vek a, Chuaukunga chuan, "Hmm...duh kan lo thlang sual deuh a ni maw? Fa êm in la nei hman lo chu a tihzia hlauh a nih chu. Naktûkah palai ka han tîr ang a, sum kan chhuah dawn a nia," a ti ta a. Rei vak lo hnuah lal in lam pan chuan a chhuak zui ve ta nghal a. 

Kâpliana erawh a chau bawk a, in a thlen hnu lawkah chuan a mu hahdam vang vang a, a mitthlaah chuan Chhingkungi hmel a rawn lang iar iar a, a la hriat ngai loh lunglênna chuan rawn tuam vêlin, khawharna chuan a rawn chênchilh a, mal ngawih ngawiha inhriatna neiin, a lung chu a lêng ta êm êm mai a ni. 

Hetih lai hian Chuaukunga pawhin an lalpa hnenah a fanu a hruai lêt leh dan te chu hrilhin, Thinglian khua aṭanga hmeithai nufain rawn pêm an duh thute pawh chu a hrilh nghal bawk a. Lalkunga chuan, "E, chutia ka khua leh tuia an awm duh phawt a hnu, rawn pêm mawlh rawh se," a lo ti awlsam êt a. Chuaukunga pawh a lawm kher mai. Lal inah chuan rei awm lovin a haw veleh ta thuai a. Inah a lût kawi zawk a, chumi hnuah Kâpliana a in a kal turin a chhuak zui leh ta nghal a. 

Kâpliana'n Lalngovi pa hmêl a han hmuh chuan hlim hmêl tak hian a lo chhawn a. Lalngovi pa chuan, "Liana, i thu min chah kha kan lalpa hnenah ka hrilh a, ani pawh a lo inhawng khawp mai a, 'An duh hun hunah an rawn pêm thla thei ang' a tih kha maw," a han ti a. Kâpliana chuan, "Chuti a nih zawngin naktûk lamah han hruai tùr a nih chu," a ti thla rawk a. 

Chuaukunga chu a nui deuh var var a, Kâpliana hnenah chuan, "A va hmanhmawh thlâk âwm vut vut ve aw? Nge ni, thildang a awm zawk ni?" a han ti a. Kâpliana chuan, "Ih e, pa Kung, nang i ni bawk a ka hrilh vek mai ang che. Saimani chuan fanu nulâ Chhingkungi a nei a, chu nula chuan ka rilru a luah khat hneh hle a ni. Min duh ve a nih ngat chuan nupuia neih mai pawh ka hnial lo ve. An nufain ka bulah an khawsa tawh mai dawn a ni," a ti a. 

Chuaukunga chuan, "Chu zawng, a hmanhmawh thlâk bawk a nih chu maw le. Nang meuhin nupui neih lam te i han ngaihtuah tâk ni. Ngawi tak rawh, thil harsa a ni lo tawp ang, a ṭul ang ang chu keima'n ka ngaihtuah vek bawk dawn nia," a ti ta sauh sauh a. Kâpliana pawh chuan, "Ni e, nang lo chu han rinchhan tùr pawh ka neih loh hi maw. Saimani te nufa chu in in lamah innghat hrih se a pawi lovang maw?" a tih chuan Chuaukunga chuan, "Ni e, rawn innghat mawlh rawh se. Taka, chutia Thinglian khuaa han kal leh i tum tâkah si chuan, i rualin lamkal tirh ve nghal mai ṭhain ka hria a. Ka fanu hi sumchhuah sak ka duh a ni. Eng emaw buainate a awm palh ṭhulhah, nangi tel ve thla a muang ṭhin a nia. I tlawmngai leh hrâm a ni ang chu," a ti a. 

Kâpliana pawh chuan, "Chu zawng, eng tham mah a nih loh chu, ka tih ve tur rêng alâwm a nih le. Tu tunge kal ve tur chu ni ang?" tiin a zâwt zui nghal a. Chuaukunga chuan, "Phunzama leh Thangkawlha an ni ang a, midang chu i duh leh i ṭhiante i sawm mai dawn em ni ang?" a ti a. Kâpliana pawh chuan, "Aw le, Laibeha leh Satliana ka sawm ang a, atawk viauin ka ring e. A nih chuan naktûk zîngah chhuah kan tum mai a ni ang chu," a ti a. 

Chuaukunga pawh chuan, "Ni e, nangman ṭha i tih dân dân a ni mai e. A nih leh khawinge, Thangkawlha te in lamah ka va chuangkai ve phawt ang e," a ti a, Kâpliana pawh chuan, "Kei pawhin ka ṭhiante ka va sawm ang e," a lo ti ve thuai a. An kal tumna lam ve ve pan chuan an inṭhen ta rih a. 

Kâpliana chu Laibeha te inah chuan a va kal a, mahse a hmuh tum ber Laibeha chu a lo ramvák daih mai a, Satliana te in lamah a kal leh ta thung a. A vanneih a siamin Satliana chu a lo awm hlauh mai a, Kâpliana chuan Thingliana khuaa kalpuiah a sawm a, an kal chhan turte pawh a hrilh nghal vek bawk a. Sâtliana pawh chu a lo phûr hle mai a, an ruala kal ve chu awlsam takin a lo remti mai a. Zân lamah Laibeha te nena sawiho leh tùrin Kâpliana chuan a kalsan ta rih a. 

Hetiang a nih mêk lai hian Dophunga te pawhin Vahlah lunglen tlang lama chhuah an lo tum ve chiah mai si a, Kâpliana leh Thangkawlha lah chu an ruala kal ve tùrin lalpa ber chuan a ruat mauh mai si. Kâpliana tihngaihna hre lo chu, Chuaukunga te in lamah chuan a kal ta ngawt a. Ani Chuaukunga ber lah chuan han tih vak ngaihna hre bik hek lo, Kâpliana hnenah chuan, "I hmanhmawh rih lo mai teh ang ka ti, Lal thu anga awm hi a ṭha ber a nia, a ṭul a nih leh midang pawh ka lo tîr mai a ni ang chu. Ka fanu chungchâng chu dahṭhain, Saimani te nufa erawh chu lo han hruaitîr ka tum dawn nia," a lo ti boh boh a. Kâpliana pawh chuan, "Ni e, nangin ṭha i tih dân dân a ni mai e, ka ṭhiante pawhin an lo han hruai thei lutukin ka ring e," a ti ve ta ngawt a. Chuaukunga te inah chuan rei pawh awm lovin a ṭhiante hmu turin Zawlbûk lamah chuan a chhuak zui leh ta thuai a. 

Zawlbûk a han luh chuan Laibeha chuan a lo ko hrang thuai a. Kâpliana hnenah chuan, "Vawiin lamah i lo lêng tih ka lo hria a, eng nge thil pawimawh a awm ta em ni?" tiin a lo zâwt nghal chawt a. Kâpliana chuan thil awmzia engkim mai chu a hrilh fai ta kelh a. Laibeha chu a phur ngei mai.

A ṭhianpa dar a ben thak thak pahin, "Chu, nupui neih nachâng te i lo hre ve tawh a ni maw? Nang meuh tilunglêng theitu che chu hmuh ka châk tawh kher mai," tih pahin a nui vur vur a. Chutah, thutak deuh zawk hian, "Aw le, kan lalpa duh ang chuan han awm phawt mai la, i pizawn tur te chu kan lo han hruai anga a ni mai alâwm, i rilru tihah duh reng reng suh," a han ti zui leh vat a. Kâpliana pawh chuan, "Ka ṭhianpa i nia, ka tel lo pawhin engkim fel takin in han tithei ang tih ka ring e. Aw le, naktûk zingah in chhuak ang a, naktip velah chuan in thleng thei maiin ka ring. Han fimkhur viau ang che u," tiin Saimani te in awmna leh an chêt dàn tùr engkim chu a hrilh pah nghal a. 

Laibeha chuan, "Engkim fel taka tih kan lo tum dawn nia. I rawn haw leh meuh chuan a rilru pawh kan lo hmin zán tawh ang chu," tih pahin a nui hak hak a. Kâpliana pawh chu za vak lo chungin a nui ve var var a. Nula rîm tùrin an chhuak dun ve ta a. 


BUNG KUA-NA

Vahlah lunglên tlang lamah chuan...

Zan hnih lai an riak tawh a, an khaw zuan tùr chuan an lung pawh a dum tlâng hlawm kher mai. Tuihna ni se a ṭha êm êm mai a, an arpa ken lah chu a khuang duh êm êm bawk si a, pi leh pute puithuna leh thiang lo ang hiala an lo ngaih, thinglubul, zawng lu ro, leiruangtuam tih ang reng lah hmuh tur a awm hek lo. Râl lakah pawh him hle tura ngaih a nih bâkah a ram leilung chu buh leh balin a ngeih hlein an ring a ni. 

Dophunga chuan, "A lungâwithlâk hle mai, ka rin ang chiah a ni, mang kan chhâl ngam tawh e," a han ti charh charh a. Chumi ni chuan lal in sakna tur leh Zawlbûk sakna turte, lal mual kîl tùr upaho in awmna lai tùr thlengin an en fel ta vek a. Engkim an tihfel hnu chuan an haw leh ta vang vang a.

Laibeha te pawhin harsatna êm êm nei lovin, Saimani te nufa chu an han hruai thei mai a. Chuaukunga chuan Saimani te nufa chu a lo mikhual a, Lalngovi te nen an lo inhmelhriat tawh bawk a, Saimani te nufa pawh an thla a muang huai mai. Engkim a fel vek dâwn emaw an tih laiin, an lalpa ber chuan khawlhkham a siam ta tlat mai le! Chhingkungi ber chu lal in lama awm tùrin a ti ta mauh mai a, Chuaukunga tak pawhin a hrethiam lovin, an lalpa hnenah chuan, engvanga Chhingkungi chu awmpui duh tlat nge a nih tih a zâwt ta chawt mai a. 

Lalkunga chuan, "I hriat angin ka nupui hian fa min hrinsak thei si lova, Chhingkungi hi hmei atân ka duh a ni. A nu hi chu i duh leh i awmpui ang a, Chhingkungi erawh hi chu ka hnenah a awm thung ang," a ti bur mai a. Chuaukunga rilru chu a buai map mai le. Kâpliana'n Chhingkungi a duhzia leh nupuia neih ngei tum thute chu a han sawi a; mahse, Lalkunga chuan, "Lal ka ni a, ka duh chu ka nei mai tùr a ni. Hnamchawm a kâra hmeithai fa mai maiin ka nula hi min chuhpui ang maw?" tiin, a thin a rim hlur mai a. Chuaukunga pawhin thudang a sawi zui ngam ta lo. Rilru ipik ṭeuh chungin lal in chu a chhuahsan ta hna hna a. Kâpliana hnenah engtin nge a sawi tak ang le?

Kâpliana te pawhin dam takin khua an rawn thleng leh tawh a, Chhingkungi hmêl hmuh châk tak chungin an thlen zân la la chuan, Chuaukunga te in lam chu a pan nghal a. Mahse, a beisei loh tak mai thil chuan a dêng ta zâwk si. Pasalṭha a ni a, lal leh khawtlâng tân chuan ui hauh lovin a nunna pawh a thap ngam ngei ang. Mahse, a hmangaih awmchhun, chutia an lalpain a han chhuhsak ringawt mai chu a hrethiam thei ta bik lo a ni. 

Chuaukunga bulah chuan tihian a han ti a, "Lal leh khawtlâng tân ka theihtâwp ka lo chhuah ve tawh ṭhin a, hmeithai fa mai mai mah ni ila chuti taka hmuhsit tùr zawng ka ni bik lo ve. Hetiang a nih dâwn ai chuan ka pêm zâwk mai ta lâwng," a ti ve ta nge nge a. Chuaukunga pawhin, "Ni e, rem han ruat dân tur pawh ka hre ta lo ve, i tih tihin ti mai teh khai. Kei pawhin pêm daih mai ania ka duh rum rum ni," a ti a. 

Kâpliana chuan, "Ni e, lal mi leh sa kan ni ve bawk si lo, mangan lai chauha 'Ka pasalṭha' min titu tân hian rinawm reng hi ka ba bik lo ve. A hmingin ka puin min la dampui ve a, an hnen lam chu ka pan mai a ni ang chu. Saimani te nufa hi ka hruai nghal mai loh chuan," tiin a thil tih tum dân chu a han sawi a. Chuaukunga pawhin, "Hnialna ka nei lo che, i remruatna chu ṭha ka ti e. Amaherawhchu, ṭhian tal hruai la, tin, ramchhuak tùr ni âwm taka in kal pawh a ṭha ang. A lang a pauin engmah ti lo la, Chhingkungi hnenah engkim ka lo hrilh ang e," a ti a. 

Kâpliana chuan, "Naktûk lamah chhuah nghal mai ka duh e, chuti lo zawng harsatna dangin min tlâkbuak leh reu reu si ang e," tiin a hmanhmawh thute chu a han sawi nghal a. Chuaukunga pawhin, "Ni e, ṭha i tih dân dân a ni mai e. A nih leh, lal in lamah chuan ka han chuangkai teh poh a ni ang chu," tih pahin a tho ṭuih ṭuih a, lal in lam pan tùr chuan a chhuak zui ta nghal a.

Kâpliana chuan Saimani hnenah chuan a thiltum te chu a han hrilh zung zung a, "Naktûk zingah kan chhuak ang a, ka pute khaw lam kan pan dâwn a nia. Eng pawh ni se, nangmah ngeiin i remtih leh toh loh ka hre hmasa duh e," a han tih chuan Saimani chuan, "Remti tehrêng mai e, lal hmei mai mai atân chuan ka fanu hi ka phal bik hleinem. Ni e, a rang thei ang bera kan chêt thuai thuai loh zawngin ka fanu hi a lo khawihchhe hman palh reu reu ang e," a ti a. Chu thu zet chuan Kâpliana thin a ti alh phat mai le. Rum hrêk hrâwk tak maiin, "A lo khawichhe hman a nih vaih chuan a lû ka la ngei ngei ang," a tichang ta rât mai le. 

Zawlbûk bahzarah chuan, Kâpliana leh a ṭhiante pahnih Laibeha leh Satliana te chu khûnkhân takin an tîti a, Kâpliana chuan, "Chutiang chu thil awmdan a nih tâkah si chuan, Chhingkungi leh a nu hi ka pute khaw lamah ka tlânpui mai a ngai dâwn a ni. Nangni, ka ṭhiante pahnih, kawng engkima ka rin ngam in ni a, ka pute khua thlengin min han thlah mai a ni ang chu," a ti charh charh a. Laibeha chuan, "A zia lo hle mai tak a, hlim takin mo kan lâwm ang chu tih nâk alaiin, kan lalpa pawh chu a ti âwm ang lo khawp mai. Eng pawh ni se, i remruat dân anga kal chu ṭha ka ti e," a lo ti var a. 

Satliana pawhin, "A ṭha alâwm, mihring rilru hi zawng ngaihtuah phâk bâk a ni ngai e. Nang ber i pêm daih si chuan, khawthar pawh kâi mah ila a va nuam dâwn chuang lo êm. I ruala rawn pêm ve daih mai a nia ka duh rum rum ni," tih pahin a vaibêl chu a han fâwp hrâwk hrâwk a. Laibeha pawh chuan, "Ni e, i pute khaw lamah chuan kan la rawn pêm ve thut maithei a ni. Ngawi tak rawh, kan lalpa hi a la inchhîr êm êm ang," a ti a. Tichuan, mahni in lam ṭheuhah hawin, a tûk lama an mamawh tùr thil ṭul ang ang chu an buaipui nghal zung zung a. Zawlbûkah pawh riak lovin Kâpliana te inah chuan an riak khâwm ta nghe nghe a ni. 

Chhingkungi pawh Chuaukunga'n thil awmzia engkim a lo hrilh lâwk tawh avângin, chumi zân chuan a theih ang angin a lo inbuatsaih ve malh malh a. A rilru a helhhawlhin, chumi zân phei chuan chhîn khat tê pawh a chhîng âwm lo ve.

Zîng khua a lo vâr a, Kâpliana te chu ramchhuak tùr ni âwm takin silai nen kawtchhuah lam pan chuan an inzui ṭham ṭham a. An kal dâwnin Pu Luta te hnenah thil awmzia a hrilh ve vek a, a nungraw neih ang ang te leh a ranvulh laite chu Pu Luta te kutah chuan a hnutchhiah ta nghe nghe a. Pu Luta meuh pawhin sawi tùr a haihchham ngei mai, rilru na tak chungin Kâpliana te chu a thlîr zui vawng vawng a. 

Tûkṭhuan an ei kham veleh Chhingkingi pawh thingphur tùr ni âwm takin, em nen a chhuak zui ve nghal a. Lalngovi leh Saimani te nen chuan dai lam panin an inzui chhuak nghal a. Chuaukunga chuan an kal tùr chu thlahin, "Dam takin u le, kan la inhmu leh thuai dáwn a nia. Khuanu'n vêng che u rawh se," a han ti sap a. Saimani pawh chuan, "Nangni pawh lo dam ula, ni e, kan la inhmu leh êm êm ang. Dam takin le," a ti a. Ram lam pan chuan an chhuak zui ta nghal a. 

Kâpliana ten an lo nghahna lam pan chuan chak takin an kal nghal sawk sawk a. Rei lo têah Kâpliana te awmna chu an thleng ve thuai a. Tichuan, Zopui khaw lam panin chak takin an kal nghal a. Lalngovi leh Chhingkungi chu an inkuah vawng vawng a, Lalngovi chuan, "Ka ṭhian, dam takin in kal dâwn nia. Kan dam ang a, kan la inhmu leh êm ang chu maw?" a han ti a. Chhingkungi pawh chuan, "Ni e, kan la inhmu leh ngei tùrah ngai ila, nang pawh lo dam mawlh ang che," a ti ve sap a. Inngai tak chunga an inṭhen a ṭul ta si...

Saimani te nufa an tlanbo a ni tih a han hriat meuh chuan Lalkunga chu thinrimin a âng tun tun a, anmahni ûmzui tùrin tlangvâl eng emaw zât a tîr zui nghal a. A thinrim chu a ṭhu tûm bûr mai a, khawnbawl upate meuh pawhin sawitùr an hre lo. An lalpa chu an thlîr ṭhup ringawt mai a ni. 

Kâpliana te erawh kha chuan thui tak an lo thleng hman reng tawh a. Lenpui khaw ram chin pawh an pêl daih tawh nghe nghe a ni. Amaherawhchu, an kalna tur hi a hlat tham êm avangin kawng lakah zan eng emaw zât chu an riah erawh a ngaih hmêl tho mai. Hei hi hre rengin Kâpliana pawhin a hmanhmawh pui duh lutuk ta lova, chuti a nih loh zawngin kawng lakah an hmeichhe hruaite hi an chau chhe mai ang tih a hlau deuh a ni.

Saimani te nufa ûmzui tura lalin a tirh tlangvalho lah chu, hlawhchhamin an haw leh ta ngawt mai a. An lalpa hmêl hmuh an hreh tlâng hlawm êm êm a, an hmu lo ngam chiah bawk si lo. Thin phu dup dup chungin lal hnenah chuan an hlawhchham thu chu an thlen ta nge nge a. 

Lalkunga lah chuan thinrim tak mai hian, "Hmeichhe pahnih lek pawh in ûmphâk lo a maw? In va nêp zêl zûl hlawm ve, in hmêl pawh ka hmutui nek lo ve, chhuak thuai rawh u," a lo tihkhum hrep mai a. Tlangvalho chu rilru na tak chungin an chhuak leh hna hna hlawm a. An lalpain a tih dánah chuan an rilru a nâin an lung a awi bik chiah lova, Zawlbûkah kalin, Vâl Upate kiangah chuan an lâwm loh thu sawiin an zualko ta ngawt mai a ni. 

An ṭhiante chunga an lalpa thiltih dân chuan tlangvâl dangte thin a tirim chho zel a, tlangvalho zawng zawng chu kâwi kâwm thin ang ṭhapin an inthurual ta ṭhup mai le! Vâl Upate lah chu tlangvalho lamah an ṭang tlat bawk si a. 

Chutah meuh chuan Lalkunga pawh a thinrim zui ngam ta bik lova, tlangvalho lakah chuan thupha châwi tùrin a upamin Dophunga chu a tîr ta nge nge a, tlangvalho pawh an inbengdai ve thei hrâm a. Khawnbawl Upate pawhin an lalpa chu an zilh ve hlak nghe nghe a ni. Tlangvalho thinrim chu lal meuh pawhin a hlau ve hle ni tur a ni. 

Pawl an han tla fel a, khawthar kâi turin an inbuatsaih ta hlawm a. Thlawhhma lak tur atan an khaw sah thar tur lam hnaih thei ang ber lam chu lo atan an ṭheh a. Lal leh Upate remruatna angin mi ṭhenkhat khaw thar lo va kai hmasa tùr an ruat bawk a, chûng an mi ruatte chuan aidu bûk khawhin hmun an luah a. (Chu avang chuan a ni, chûng khaw thar an sahpui, aidu bûk an luahpuite chu ṭhian ṭha sawi nan 'ka ai hnah phahpui' an lo tih nachhan chu.)

Tichuan, mahni theih ang angin an khaw tharah chuan an inthiar lut ta chur chur a, in pangngai an sak theih hmaa an awmna tur bûktê an sa a, chutiangah chuan an han khawsa naw naw phawt a. Lal in tur an sa hmasa ber a, chutih rual chuan Zawlbûk lem 'Vanlaibûk' an sa nghal bawk a. Tlangval, mahni ina riah chu an tlawmngaih zawng tak anih avangin an riahkhawmna tur chu thil pawimawh hmasa a ni ve tlat a ni. 

Kâpliana te lam pawh kha tluang takin Zopui khua chu an han thleng leh thei a. Laibeha te ṭhiandun pawh ni thum lai an châm nghe nghe a, tin, Kâpliana leh Chhingkungi pawh an innei ta thuai nghe nghe a ni. 

Laibeha leh Satliana te chhûng pawhin Zopui khaw lal chu belh tlâk tak niin an hria a, tichuan, Chuaukunga te chhûng nen, in thum ngawt mai chu Zopui khuaah an pêm ta nghe nghe a. Zopui khaw lal chuan a lo lâwm hle a, an pualin chawhlui a lo buatsaih sak hial a ni. 

Boruak muanawm tak hnuaiah hun eng emaw ti chhûng an awm hnuin, ni khat chu thu thinṭhawng zet mai hi an hre ta tlat mai le. Sukte hovin Darsen khua an rûn thu leh mi tam tak that a, tam tak sala an man thute, chûng an sal man te zingah chuan an lalpa pawh a tel ve thute chu an hre ta thut mai le. Chu thu zet chuan a barakhaihin an thin pawh a ṭhâwng kher mai. Anni tân tak pawh chuan ngaih han tih ngamna chi a ni tawh lo tih an hai lo tlang kher mai. An theih ang angin an inrâlring zui ve ta nghal a.

Darsen mi leh sa ṭhenkhat, ramhnuaia tlanchhiate chuan belh tur dang hre hek lo le, Zopui khaw lal chu an rawn bel lo thei si lova, tunhmaa an inhuatna te chu dahṭhain, Zopui khaw lal pawhin ṭha takin an lo lawm a. An chênna tur thlengin a ngaihtuahsak leh ta zel a ni. Chu mai a ni lo, a buhzêm aṭangin buh eng emaw zât a sem chhuak a, Darsen mi leh sate chuan Zopui khaw lal ngilneihzia te, mi reng reng an chunga an ṭhatzia an hmuh chuan tunhma thil te kha an hrechhuak a, an zak ru ngawih ngawih mai a ni. Ni e, ngilneihna te, ngaihdamna te hi phuba lakna ropui leh ṭha ber a ni si a. 

Nikhat chu Kâpliana leh a ṭhiante pahnih Laibeha leh Satliana te nen ramvâk tur ni âwm takin an chhuak a; mahse, ramvâk ta lo chuan, Darsen khaw lam panin an kal ta daih mai a. Kâpliana hian Sukteho sulhnu chu chhui a duh a ni. Nakinah an la indo ve thut maithei a, an hmelmate chu chiang taka hriat a, an lo kalan lam thlenga hriat lawk vek a tum a ni.

Darsen khua an thlen chuan in ding hmuhtur pawh awm lovin a lo kang fai vek mai a, ruang ṭhenkhat chu senghawi lovin an awmdan ngai ngai chuan an lo la awm a. An lo uih huam huam tawhin, thlo tlein an lo vir vut vut tawh a, thenkhat phei chu ramsain an lo ei hêk huam tawh nghe nghe a ni. Chutiang thil chu hmuh hrehawm an tih êm avangin an kalsawn thuai a, Sukteho kalna ni ngei tùrah chuan an kal ta thuai a.

An sal mante nen a bawr a bawra inchhawm chhuak an ni bawk a, an sulhnu chu chhui a har lo kher mai. Sukteho chuanan mi man te chungah chuan khawngaihna an nei vak lo tih hriat takin, a khât tawkin ruang an hmu zeuh zeuh a, Kâpliana te chuan hmuh hrehawm an tiin an thin pawh a rim tak meuh meuh a ni. 

Ni hnih zet an chhui hnuin Sukte hovin Ṭiau lui an kânna lai chu an thleng hlawl mai a. Tichuan, Ṭiau lui chu an dâi kâiin Sukteho kalna chinah zel chuan an kal ve zel a. Amaherawhchu, an fimkhur tawhin, râl tawnsual palh awmthei a ni tih hre rengin zan thim hnuaiah zel an che chhuak ṭhin a. Chhûn khaw êngah chuan pûkah emaw, a remchâng lai laiah an tawm bo mai ṭhin a ni.

Tunah chuan Sukteho khua pawh an hnaih sâwt hle tawh a, râlkhat aṭang pawhin ar khuang thawm te leh se kiu rùl rùl thawm te pawh an hre pha viai viai tawh mai. A hma zawng aiin an fimkhur lehzual a, vawikhat chêtsual hlek pawhin thihna a thlen thei tih hre rengin an mit leh beng pawh an chhi ngun kher mai.

Tlang thengthaw nuam zet maiah hian an chhuak hlawl mai a. Chutah chuan thlifîm te dawngin an ṭhu chawl vang vang a. Laibeha chuan thingkung aṭangin khua a han chuan vel a, an awmna aṭanga hla vak lovah chuan khua a lo awm reng mai chu niin, tlêma tlêmah an lo pawh lo chauh tawh hi a lo nia. Rang takin a ṭhiante chu a han ko va, thingkung aṭang chuan khua chu an thlir vang vang hlawm a. 

Chu khua chu khawlian tak zawng a ni phawt ang tih hriat tak maiin, in pawh a ding tlep tuar hlawm a. A lo berah pawh zathum khua aia chuan an tê lo tawp ang tih chu an rin dan a ni a, Kâpliana chuan, "Zânah ka zuk fiah chhin ang e," tih pahin a lawnna thingkung aṭang chuan a chhuk zui nghal a.

Zanlai ar khuan hun âwm velah chuan Kâpliana chu, khawchung lam panin fimkhur takin a che chhuak ta a. A ṭhiante hnenah chuan, "Hetah hian min lo nghâk tlat ula, eng thil pawh thleng se rawn inlan hauh suh ang che u. Naktuk zing thleng pawha ka hmel in hmuh loh chuan khaw lam panin in kîr leh vang vang dawn nia," tiin a chah lâwk thlap a, ni e, eng thil nge a vatawn dâwn tih a hriat lâwk si loh va...

Khawlai chu a thim ṭhiap a, thlî a thaw vûk vûk a, chiapcha hram ri neuh neuh bak thawm dang hriat tur a awm lo. Kapliana chuan Lal in lam chu a pan chho ṭhem ṭhem zel a, Lal in a thlen hma hretin uicho pakhat hian a lo hmu hlauh mai a, a la rawn bauh khar khar zui leh nghal. Kâpliana pawh a ding nghal chawt a, uicho chu rum zet hian a han melh a, chubak chu han tih vak ngaihna a hre bik tlat si lo. Uicho melh reng chung chuan pên khat tê têin a han pên a, zawi zawiin a kalpel thei hram a, a thaw huai mai a ni. 

Lal in chu a han thlir vang vang a, a lo reh ṭhiap tawhin thawm hriat tur pakhatmah a awm hek lo. Eng emaw chen chutia a din hnu chuan muang chângin a kîr thla leh a. A kal pah chuan khawchhung awm dan te chu ngun takin a chhinchhiah pah zel a, nakinah a la ṭangkaipui mial takin a ti rilru deuh a ni.

A ṭhiante awmna a thlen leh meuh chuan khawfing a chat ṭhelh tawh a, chuti chung chuan a ṭhiante pahnih erawh an lo la meng ngat ngat thung a. Kâpliana hmel an han hmuh chuan an thaw huai a. Kâpliana chuan a kalna chanchin vel chu a han sawi thuak thuak a, khua a vâr tak tak hmaa tlêm tal chhîn sek an duh avangin an mutna tur lam ṭheuh chu an pan ta hlawm a. 

Zing takah thovin, an khaw lam pan chuan an kîr leh ta vang vang a. An haw kawngah chuan Laibeha'n sanghal thau ṭha tak a kâp hlauh mai pek a, hlim takin sanghal sa chu an chan a, zankhat an rêp hnuin bawmrang an tah a, hlawhtling inti tak chungin sanghal sa nen khua chu an lût leh ta a ni.


BUNG SAWMNA

Lalrivunga chuan nakin zelah pawh Sukteho chu, an tân pawh la hnawksak thei mai dâwnin a hria a, an rawn rûn hun nghâk kher lovin, a che hmasa zâwka ṭan chu a tum rilru deuh a. Tin, Sailo lal ṭhenkhat pawh he thilah hi chuan thurualpui ṭhain a hre nghe nghe a ni. Chutiang tur chuan an khaw ṭhenawma Sailo lalte chu Sukteho do puiah a sawm ta nge nge a. Anni pawhin Sukteho chu hnawksak an lo ti ru ve hle mai hlawm a, inthuruala Sukteho do rawn chu rem an ti tlang a, arang lama chêt lâk tumin an inpuahchah ta a ni. 

Chhingkungi pawhin nau thla thum mi a pai mêk tawh a, an nupa pawh an induh thiam khawp mai. Kâpliana pawhin nupuite ruah loh lai chuan tiin, ramchhuah pawh a chawlhsan hrih a. A pu lahin a tu hmêl hmuh hlân mawlh mai chu a nghakhlel tawh mai.

Zopui pasalṭhate chu râl rûn turin an inpuahchah tlut tlut tawh a, fúnpui an er a, silai mu an chherin zen an deng tlut tlut a, an ralthuam neih ang ang te chu an tuaihnum sauh sauh bawk a, an chipuite phuba chu lâksak ngei an tumruh khawp mai. 

An thurualpuite an inpeih fel hnu chuan Lusei pasalṭha rualte chu rammu tùrin an chhuak ta duah duah mai le. Mi zahnih vel zet an ni bawk a, Sukteho tan chuan an huphurhawm ve hle ang chu.

Zan li lai kawng lakah an thang hnu chuan Sukteho khua pawh chu an thleng ta hlawl mai. Daiah khua an nghâk thim tê tê a, zanlai vela chêt chhuah an rilrûk a ni. Pasalṭhate chuan an chêt dan turte chu an han sawi nawn leh dap dap a. Nunau leh kum upa lam te chungah chuan kutthlâk lo tûrin an inchah ngun khawp mai. Nie, Mizo Upate kha chuan râl beih nikhuaa nunau chunga kutthlâk leh sal man te chunga nunrawn hi an lo duh hauh lo nia.

Zanlai vel a ni tawh ang tihah chuan an che chhuak ṭham ṭham hlawm a. Hmun hrang hrangah insemdarhin, a ṭhenin lal in lam an lo bitum bawk a. An tam tham bawk a, Khua chu an hual chhuak hneh kher mai.

Zan boruak chu a reh vawng vawng a, khawimaw laiah chuan chingpirinu a hram dut dut a, thlifim thaw heuh heuh te chuan thinghnah te chu a chhêm ri leh seng seng ṭhin a, thisen chhuahna râpthlak tak lo thleng tur chu hmu ngam lo ni awm takin thla êng pawh chhûm kârah a biru leh zuk zuk ṭhin a. Chutah le! Thâwklehkhatah silai a rawn ri thangkhâwk rawih rawih a, chu chu silai ri dangin a rawn zui ve nghal zat a. Rei lo tê chhûngin mihring natuar thawm leh naupang ṭap ri te, nutling mangang âu vak vak thawm te leh patling thih tha tak meuh meuha insual thâwm te chuan chu zân boruak thiang tak mai chu a rawn luahlan zo ta. Hmuntin maiah chuan thisen a luang sen zeih zuih a, ruang a tlu kawkalh nulh bawk nen, naupang ṭap thâwm leh uicho bauh ri tuar tuar te, mu lah mal nei lova nutling pui pui mahni fate kaia tlankual vel chiam te, kâwmkâr thim zinga lo intuk ri chawrh chawrh te chu thil hriat hrehawm leh hmuh hrehawm bawk si zawng a ni ngei ang le. 

Sukteho lah chu an ṭanhmun a phet laklawh a, an lalpa ber lah chu râl hovin an lo man hman reng tawh bawk si nen, chu achhapah Lusei pasalṭhate chuan an tam hneh hrim bawk si a, chaurau êk an thai a ni hawt tawh mai. Inpêk chu hreh hle mahse, an nupui leh fanaute himna tur chu an ngaihtuah tel lo thei si lova, hreh tak chungin an hmelmate kutah chuan an inpe ta nge nge a ni. 

Kâpliana teho chuan Darsen khaw mi leh sa an man zawng zawng te chu an hruaikhâwm leh vek a, râllâk sum ṭhahnem tak leh mi lû nen Sukteho khua chu an chhuahsan leh ta vang vang mai a ni.Ni e, an inbei thâwm hi hriain, Sukteho chu an chipuiten an rawn ṭanpui hma ngeia inthiarfihlim ran chu thil finthlâk tak a ni tlat atin ni.

Pasalṭha rual rammute chu, mahni khaw lam ṭheuh panin an inṭhen darh sang sang hlawm a. An râllâk sum te pawh angkhat vekin an insem a, pheikhai záng vahin mahni khaw lam ṭheuh chu pan chuan an kal hrang ta hlawm a. 

Kâpliana te pawh hlawhtling inti ru tak chungin an khaw lam pan chuan an kal sauh sauh a; amaherawhchu, an ṭhiante eng emaw zâtin nunna an chân ve tho avangin an hlimna erawh a khingbai deuh hle a, Mizo Upaten, "Sawm thah niah pawh vawikhat lungngaih a awm châwk," an lo tih hi a dik hle a ni. (Khua an luh dan te, an râl aih vel dan te hi chu ka ziak lang tawh tho va, ka sawilang tawh lo mai ang e!)

Hun leh ni a liam a, Kâpliana te pawhin fapa duhawm tak an nei ve ta reng mai. An nupa pawh an hlim hle a, a pu chuan a tupa hmingah chuan 'Kâpkunga' tih a sa nghe nghe a. 

Kâpkunga pian kum chiah hian Zopui khua chuan khaw thar an kai a, hetah hian Hrangkunga te nupa pawh kum upa tak niin an boral ve ta nge nge a. Saimanliani pawhin pasal dang nei zui tawh lovin a fate chu a ṭulpui ta ṭhak mai a, Kâpliana chuan a theih ang angin a pui ve reng ṭhin a, harsa lutukin a awm ngai bik lo.

Ṭumkhat chu an khaw tharah chuan sakei sual a lo tla a, an ranvulh teva seh sakin a nghal viau mai a, mihring pawh a bei zauh zauh mai. Lal leh Upate pawhin tihhlum turin ro an rêl fel diam tawh a, pasalṭhate pawhin chu sakei sual tak mai chu kahhlum ngei tumin an veh ru reng mai. 

Zan khat chu Kâpliana mumangah hian a la hmuh ngai hauh loh pitar pakhat hi a rawn inlar nawlh mai a. Kâpliana hnenah chuan, "He sakei sual lakah hian fimkhur hle ang che, a nih loh chuan i nunnain a tuar ngei ngei ang," tiin a lo hrilh a. Kâpliana chuan a mumang chu mak a tiin a rilru a luah ngut ngut mai a. Mahse, pasalṭha ngang a ni bawk a, mumang mai mai chaw tak khûk a khûkpui chiam erawh a tum lêm lo. 

Tlaikhat chu parawl Thanghema feh haw hi khaw dai maiah sakei chuan a lo bei a, an thâwm hriain Kâpliana leh tlangvâl ṭhahnem tak chu an tlân thla ve nghal a. A hmun an zuk thlen chuan sakei chuan Thanghema chu a lo sehhlum hman reng tawh a. Thanghema ruang bulah chuan a lo ui ṭhut vung a, a hmai vela thisen kai chu a leiin a liak ri leh hlup hlup ṭhin a. Pasalṭhate chuan silaiin an han kah rawn ta a le! Sakei hliamtuar thinrim chu a rawn dawk zawk a, a hmatâwnga awm Kâpliana ber kher chu a rawn zuan thlu nghal lawp a, a hrawkah a seh sak a, Kâpliana chu a zal nghal raih raih a. Pasalṭha leh tlangval thinrim chuan sakei chu an fei kenin an chhun rawn ta sup sup a, an chhun hlum ta der a.

Kâpliana chu rang takin an han bawihsawm a; mahse sakei khan a ringruh a lo sehtliak hman reng mai a, ka chhawn tur reng a lo aqm tawh lo. Chutia an pasalṭha sakei sual laka a han thi ringawt mai chuan, an thin a tirimin an rilru pawh a na ngei mai. Tumah ṭawng zai chhat thei pawh an awm lo, ngawi rengin Kâpliana ruang chu an thlir tlawk tlawk a.

Kâpliana ruang chu zah takin an zawn haw a, sarthi a nih avangin daiah thlân an lai sawk sawk a, an lalpa a lo kal a, Kâpliana ruang chu en vawng vawng pahin, "Ka khaw daingul leh phaw, râl leh sa hrâng hmaa kan thlamuanpui ber, hun lo taka min kalsan ta thut mai hian min va run teh reng êm. Ngairawh, i nupui fanaute chu ka hlamchhiah tawp lovang le, i thihna hi a thlawn lovang a, ṭhang leh thar chenin an la rawn sawi leh ṭhin ang che," a ti a, a pasalṭha sûn nan leh thlahna nipah fawmin silai an kâp dur dur a. Tumah lungchhe lo rêng an awm lo.

Kâpliana thlân chu khuahrawlhin an hung a, kawlzal iptepui mawng pawp an bang a, zah em emin a thlân chu an lalpa ho chuan an en vawng vawng a...

(A TAWP TA)

Comments

Popular posts from this blog

PASALṬHATE KHAWVÊL 10

PASALṬHATE KHAWVÊL 11

PASALṬHATE KHAWVÊL 12