PASALṬHATE KHAWVÊL 6

'PASALṬHATE KHAWVÊL'

BUNG RUKNA

'INDONA HI PASALṬHATE NUN TIFAMKIMTU A NI SI A'

Zolur pasalṭha rualte chuan Zonuam khaw lam chu an pan ta mup mup mai le. An chevêl chu hmêlma lamin an lo enthla reng a ni tih lah chu an hre dêr si lo. An hmêlmate chu eng ang takin nge an lo inpuahchah a, engtianga tam nge an nih, tih lam rêng rêng an ngaihtuah hauh si lo. Hei tak hi an tân a la pawi dâwn a ni. Tun ṭum chu pasalṭha Darbuta meuh pawhin râl a rêl sual ve tlat mai! A tum dân chuan Zonuam khua chu va ṭhâwn thut a, an inring lo lai va beih thut chu a tum a ni. Mahse, Zonuam pasalṭhate chuan a chêtchhuah hun chu an lo nghâk reng tawh zâwk si a!

Darbuta chuan hmâ a hruai a, Zonuam khaw lam pan chuan an inzui nguah nguah hlawm a. Tam tham viau e ti lo chuan thâwm an dîm thiam khawp mai. Tumah an ṭawng chhuak lova, an tih tûrah an chîang êm êm a, nungdamin an kîr leh kher ang em tih lah chu an hre lâwk hauh si lo. Pasalṭhate khawvêlah hian zawng nunna hian hlutna a nei lo emaw tih mai a awl rum rum ṭhin.

Hetih lai hian Zonuam pasalṭhate pawh ṭhuang hniha insiamin Zolur khaw lam pan chuan an lo chhuak ve mêk a. Ṭhuang khat hi chuan Zolur pasalṭha, an khaw rawn pan mêktute chu an lo lambun dâwn a ni. Ṭhuang khat dang erawh chuan ngâwi rengin Zolur khua chu an va pan ve thung ang a, pasalṭha sawi tham an awm dâwn loh avângin Zolur khua chu awlsam takin an la thei mai ang. Khua chu an hâk fai vek ang a, an lalpa chawpin salah an man tûr a ni ang. Hei hi Lal Vankunga thupêk chu a ni. Zolur khua chu a ding leh tawh tûr a ni lo tawp mai. 

Lo fing khat dâwn vêl an kal hnu chuan, Zonuam pasalṭhate pawhin an hmêlmate lo lambunna hmun tûra an lo thlan fel diam tawh chu an thleng ta hlawl mai a. Mahni ṭanhmun tûr ṭheuhvah chuan an bawk sang sang hlawm a. Silai kengho an che hmasa ang a, chumi hnuah a nawlpuiin an pawmchilh huk dâwn a ni. An hotupa ber Keisata, Bukpui pasalṭha chuan, "Tumah tlânchhiat âwih loh, a tlânchhia chhia chu keiman ka kâp ang che u. Kan hmêlmate chu kan lo chimih ṭhak tûr a ni ang," a ti bung nghut mai a. Amah a palianin a hrohrang a na bawk nen, a nauteho chuan an hlau khawp mai. 

Laiveta chu Zonuam khaw pasalṭhaa an sawi ve hat hat ṭhin hi a ni a. Darṭhuama chhangdo tu bera an neih a ni. Zolur khua nena an inbeih ṭum khán man tâwk zingah a tel ve hlauh mai a. Khatia Zolur pasalṭhaten ṭha taka an enkawl a an chhuahtîr leh hnu kha chuan a rilru pawh a inthlâk nasa hle mai a. Zolur khua va rûn leh pawh chu a phûr teh surh lo kher mai. Mahse, chhuah loh theih a ni si lo va, châk lo tak chungin a thawkchhuak ve ta nge nge a. A va rûn tute zingah pawh tel duh lovin lo lambun tûrte zingah a tel daih nghe nghe a. Tichuan, a ṭhiante hriat lovin a relhru a, Zolur khaw lam pan chuan a kal ta vang vang mai a ni.

Darbutate pawh an kal thui tawh viau mai. A nauteho chu an chau lutuk ang tih hlauvin hmun remchâng laiah chuan a chawlhpui ta hrih a. Rei pawh an la ṭhu hman kher âwm lo ve, Râlvênga ding fâl nalh mai Challura chuan an lam pana mi tu emaw hmanhmawh taka lo kal hi a hmu ta hlauh mai a. Chu veleh pasalṭha Darbuta hnenah chuan, "Tu emaw chu kan lam panin a lo kal mêk ania," a han ti thuai a. Darbuta chuan, "Amah chauh a nih zawngin hmêlma a ni thei lovang. Chanchin min hrilhtu tûr pawh a ni zâwk mahna," a ti charh charh a. 

Nakinah chuan Laiveta pawhin Challura te awmna lai chu a lo thleng ve thuai a. Darbuta chuan, "E khai, hei chu Zonuam pasalṭha kha a ni ka ti ngam ngat mai le!" a han ti chhuak hluai a. Laiveta pawhin, "I sawi dik e, in khawngaihna avâng chauha nungdama la awm ve ṭâwk ṭâwk ka ni e," a ti a. Zolur pasalṭhate ngilneihna chu a la theihnghilh bîk hauh lo tih a hriat kher mai.

Darbuta chuan, "Aw le, engvânga helam rawn pan teh tlat nge maw i nih chu le?" tiin Laiveta lo kal chhan chu a han zâwt a. Laiveta chuan, "Ih, eng lo a nia, tunah hian Pasalṭha Darṭhuama hovin mi zathum zet zawt chuan in khaw lam an pan mêk a, pasalṭha tam zâwk in chhuak bo tih hi an hre vek nghe nghe a ni. Nangni ber in awm loh chuan in khua chu chhantu nei lo, ar note a pui thihsan ang lek a ni ngei dâwn a, Darṭhuamateho chuan duh tâwkin nunau pawh sawi lovin an nghaisa tawh mai dâwn a ni. Khua pawh an hâl ang a, in lalpa pawh sal atân an man ngei bawk ang. Chu chu an thil tum a ni tlat a ni.

Tin, tunah hian ka ṭhiante mi eng emaw zât chuan lo lambun che u tumin an lo châng reng tawh che u a ni. Lal Vankunga hian in khua hi ding leh tawh lo tûra rûn darh vek a duh a, chumi tûr chuan a fate pawh a pun nghe nghe a ni. Tumah hian in khaw lam panin kîr leh vang vang rawh u, Darṭhuamate hovin khua an luh hman hlauh zawngin nunau an khawngaihthlâk dâwn êm mai," tiin engkim mai chu a han sawi chhuak ta vek a. 

Laiveta thusawi an han hriat meuh chuan an rilru a buai ta nak mai le. A rang thei ang bera khaw lam pana kîr leh chu tihmâkmawh a ni tih lah an hai hauh si lo. Darṭhuamateho chu an lehkhalh hman kher ang em? Khaw chhûng lamah lah tlangvâl sawmnga bâwr vêl chiah an hnutchhiah a ni si a. An ṭhianteho chuan emgti kawng zâwng mahin hmêlmaho chu an lo chelh hauh dâwn si lo. Darbuta a nauteho hnenah chuan, "Khai le, thil awmzia chu kan hre vek bawk a, khaw lam panin kan kîr leh dâwn nge hmalam kan pan zêl zâwk dâwn ni le? In ngaihdan han sawi teh ule?" tiin a han râwn a. Tlangvâlho chuan an chhûngte an ngaihtuah viau hlawm mai a; chuti chung chuan kîr leh han rawt chu an hreh viau lawi si. A sawi chhuak hmasatu nih an hreh a, an hotupa chu tumahin an chhâng ngam lawk lova. Mahse, Challura khán a ṭhiante rilru chu hriat thiampuiin a rawn ṭawng chhuak ta nge nge a. Darbuta hnenah chuan, "Khaw lam panin i kîr leh zâwk ang u khai. Kan chhûngte dinhmun hlauhawm taka an awm laiin engvangin nge hmalam pana ke kan pên zêl ang ni? Kan tel lo chuan kan ṭhiante pawh an lo thlaphâng lutuk ang asin le," a han ti a. 

Darbuta pawh chuan, "Aw le, Challura sawi kha ka pawm e. A rang thei ang berin kan khaw chhan tûrin kan kîr leh nghal ang," a han ti a. Laiveta hnenah pawh chuan, "Chanchin min rawn hrilh duh avângin kan lâwm khawp mai. I tân chuan hmêlma ni lovin ṭhianṭha kan ni tih hi i rawn hre reng dâwn nia. A nih leh kan kîr leh mai tâng e," a han ti zui nghal zat a. Laiveta pawh chuan, "E, lawmthu sawi tûr zâwk chu keimah hi ka ni e. In zârah nungdamin ka la awmthei a, ka lâwm tak meuh meuh a ni. A nih leh le, kei pawh ka kîr leh nghal ang e," a ti a. A rawn kalna lamah bawk chuan hmanhmawh takin a kîr leh ta sawk sawk a. Darbuta te lam pawh a uih zâwn ang vut vutin an khaw lam pan chuan an kal ta hlawk hlawk a.

An khaw ram chin an thlen leh meuh chuan zân pawh a rei tawh fû mai a, an chau tawh deuh bawk nen, luite kam an thlrn chuan an chawl ta hrih a. An eitûr pai ang ang chu ṭamhnemah tiin an ei bawrh bawrh hlawm a. Tuibûr hmuamda chen vêl an chawlh hnu chuan kal an siam leh ṭan ta a. A hmâ zawng aiin an fîmkhur tawh a, Darbuta leh Challura chuan fal deuh tak hian hmâ an hruai dun a. Anmahni ram chhûng ngang a ni bawk a, zan thim hnuai mah ni se, an chêt a bahlah phah eih lo. 

A hmahruaitu zâwk Darbuta chu a ding chawt a. An râl hla fêa mei êng ni âwm tak de và và chu a han hmu a. Challura hnenah chuan, "Kan ṭhiante zawng an ni hauh lovang le. Darṭhuamateho an ni ngei ang. Engvanga hmalam pan zêl lo nge maw an nih chu le? Nge ni, khawvar hunah chêtchhuah an tum zâwk dâwn ni?" a han ti sar sar a. Challura chuan, "Khawvar hun an nghâk zawng a ni âwm phawt mai a. An thlâ a muang tâwk hlê zawng a nih dâwn? Engvângin nge zan thim hnuaiah kan beih mai lovang ni?" tiin an hotupa chu a han râwn a.

Darbuta chuan, "Engtia beih nge i rilrûk deuh va?" tiin a han zâwt lêt khauh va. Challura chuan, "An mut reh laiin kan va ṭhâwng thut ang a, chumi hnuah kan insaseng leh daih mai dâwn alâwm. Keimahni inlan miah lovin râlkhat aṭangin kan kâp zeuh zeuh reng ang a. Tlânchhuak thei lo tûrin kan hual phui tlat ang a, eitûr an tlachham thuai mai ang," tiin a ngaihdan chu a han sawi chhuak a. 

Darbuta chuan a lo hrethiam chiang khawp mai, "E, a ṭha khawp alâwm le. Nikhat tla bâk eitur an pai hauhin ka ring lo. Kan hualbeh theih reng zawngin rei zawng an ṭang thei hauh lovang le. Mahse, an ṭhiante khán an rawn chhan vaih chuan, keimahni zâwk hi min dang chêp dâwn tihna a nia, kan chesual mai lo'ng maw?" tiin a ngaihṭhat vak loh thu chu a han sawi lang hrâm a. 

Challura chuan, "Laiveta te ang kha kan lama ṭang an nih ngat chuan hmêlmaho zingah lamṭang kan nei tihna a ni dâwn a, chuti maiin an rawn thawk chhuak kherin ka ring lo. Eng pawh ni se, ruahmanna ṭha zâwk i neih chuan ka hnial hran lo che a nia," a han ti a. Darbuta chu a han ngawi vang vang a, a tawpah zawng Challura ruahmanna anga chêt chhuah chu a remti ta nge nge a. 

A nauteho hnenah chuan an chêt dan tûr zawng zawng chu a han hrilh dap dap a, tlangvâl ṭhenkhat erawh khaw lam panin an kal thung ang a, an lalpa hnenah chanchin an va thlen dâwn a ni. An ṭhiante pawh inrâlring tûrin an hrilh nghal ang a, nunau lam pawh a ṭul thut pawha insaseng mai thei tûrin an lo hrilh lâwk vek bawk tûr a ni ang. Engkim an inhrilh fiah vek hnu chuan, an hmêlmate awmna lam panin an inzui leh ta duah duah a.

An hmêlmate inkhuarna hmun an thlen meuh chuan zanlai a pêl dâwrh tawh a. Rang takin an insem darh zung zung a. Challura chuan an hotupa hnenah chuan, "Ka pa Dar, an silai saw ka va la ang e aw," tiin a han be ru ser ser a. Darbuta chuan remti lo tih hriat tak maiin a lû chu a lo thing nar nar a. Challura thil tum chu a hlauhawm êm a, mahni lu zawrhna a ni ringawt mai si a, a hlauhthawnpui deuh a ni. Mahse, Challura chuan a hlauhawm loh thu sawi pahin, "Silai pahnih khat lek pawh kan tân chuan a hlu alâwm le, min hlauhthawnpui mah ta che, eng êm ka va ti nâng," a tih tlat si avângin hreh tak chungin a remtihsak ve ta nge nge a. 

Challura chu thâwm dim zetin a vâk phei ṭhem ṭhem a, hmêlmaho chu an lo muhil bawrh bawrh hlawm a. Nilênga kal an ni bawk a, an chau hle mai si, an han muthilh tâkah vêk vêk chuan an mut a tui nasa mai si. Râlvêng pahnih an dahte pawh chu an lo muthlu lawp lawp mai a. Challura chuan pakhat zâwk chu a pan phei ṭhem ṭhem a, thâwklehkhatah a kâah chuan a hupsak thut a, 'eh' pawh tihman lovin a rêkhlum ta der a! Pakhat zâwk pawh chu awlsam têin a rêkhlum leh ta mai a. An silai leh fungki chu lain a ṭhiante awmna lam chu a pan leh thuai a. A ṭhianteho lah chuan thinphu dep dep chungin an lo thlîr ṭhap hlawm a. Challura thiltih chu mi huaisen leh thinphut nei lo tân chuan han tih ve mai maina chi ni paehin a lang lo. 

Challura chuan a silai lâk chu a ṭhiante kutah chuan a hlân a, hmêlmaho mutna lam pan bawk chuan a kal leh nghal a. A sîr lama mûte chu bitumin, an silai chu a lâksak ta zung zung a. Fung sawm vêl zet chu a la hman ang tihah chuan, hmêlma zinga pakhat chu a rawn harh ta tlat mai le. Challura chu chiang zet hian a rawn melh lur mai a. Challura lah chu che ngam tawh bîk hek suh, ngâwi reng chuan a ding ta reng a. Mahse, mak tak maiin chu pa chu eng mah ti lovin a mu leh ta mai a, Challura pawhin mak a ti ngang mai a, 'a tho â a nih dâwn kha!' a ti rilru sap a. Rang takin a ṭhiante awmna lam pan chuan a kal ta sawk sawk a. 

Darbuta chuan, "E khai, i chesual teuh hle mai maw? Ka lo hlauthâwng hman khawp asin. A tâwk thawkhat viau e, tumah chuan an inring lo lai saw kan ṭhâwng thut tawh zâwk mai dâwn em ni ang? Khua lah hi a vâr har tawh kher lovang a, khaw êng hnuaiah zawng keini tân pawh chêtsual palh a hlauahawm e," a ti a. Challura pawh chuan, "Nangin ṭha i tih dân dân a ni mai e," a lo tilêt vat a. Chutah zawng silai kengho chu an insem darh zung zung a, thal kengho pawh chuan an thal ngul chu an kuai far hlawm mai. Tunah chuan an hotupa thupêk chiah an nghâk ta. 

Darbuta chuan aw fiak ṭhak mai hian, "Khai le," a han ti ṭhawt a. Chu veleh kiltin mai aṭang hian silai chu a puak ta dawt dawt mai le! Darṭhuamateho chu an harh chiang hlawm kher mai. An rin loh lutuk tak maia chutia an hmêlmaten an rawn bei thut mai chuan a barakhaihin a ti hâmhaih êm êm mai a, chêt ve nachâng pawh an hre lawk lo nghe nghe a. Chutia an buai phili lai chuan Darbutateho chuan uar leh zualin an rawn kâp leh ta a. Darṭhuamate lam chu an thal ta pheng phung mai le. 

Darṭhuama chuan a nauteho chu a han vin tuarh tuarh hlawm a. Rang takin ṭanhmun an siam ve nghal a, ṭhenkhatin an ṭhiante ruang chu inphen nân an hmang a, an hmêlmate chu an theih ang angin an kâp lêt ve ṭan ta a ni. Mahse, Darbuta te awmna lai hi a thim bâkah phên tûr an nei ṭha êm a, an hmêlmate silai mu chuan pawi a khawih tehchiam lo hle a ni. 

Khua a lo vâr ṭan riai riai a, chutah zawng Darbuta chuan a nauteho chu a insasengpui ta thuai a. Hmêlma lam pawh an ṭhiante ruang eng emaw zât leh hliam tuar ṭhahnem tak nen an ni bawk a, an buai kher mai. Darṭhuama lah chu a thin a rim êm êm mai a, mahni lo maha Zolur khua an lâk hun tûr a lo hisâp nasat vei nen chuan maw, a che chhe zâwka an han ṭang leh ta si chu a ṭhin a rim takzet a ni. 

An ṭhiante ruang chu an theih ang angin an phûm a, hliam tuarte pawh chu an thiam ang tâwkin an enkawl hlawm a. An ṭhiante zinga mi sawmnga aia tam mah tûr an chân ta reng mai. Hliam tuar lah chu an ṭhahnem hle bawk si. Darṭhuama chuan a nauteho hnenah chuan, "Mi sawm vêlin kan ṭhian hliamtuarte hi lo awmpui se, mi dang zawngin hmêlmaho kha kan ûmzui ang," a han ti bung nghut a. 

An ṭhiante thi leh hliamtuar tel lo pawhin za nufa zet zawt chu an la tling tho mai. Darṭhuama duhdan ang chuan an hmêlmate hnu chu an chhui zui ta a. Zolur khaw lam pan ta mai lo chuan; ngawpui chhûngril lamah an vâk lût ta deuh deuh a! Darbuta te lahin an hnuhma chu a langsar thei ang ber tûrin an hnutchhiah lui ve ngat bawk a. Darṭhuama teho chu ngawpui chhungril lama hruai luh chu an tum ber a ni si a. 

Chhun lai a ni a, ni chu chin tâwk nei hauh lovin a sa vawl vawl a. Van boruak zau takah chuan muvanlai nupa ni âwm tak hi kawk-kaw-lek lauh lauh chungin an lêng der der a. Ngawpui hnuai erawh chu a dai ruih thung mai. Nizungin thinghnahte chu a rawn chhun tle set set a, khawimaw laiah chuan luite tui a luang ri her her bawk a. Chu ngawpui hnuaiah chuan ramsate pawh thlamuang takin an tla sap sap hlawm a. Hauhuk an hualreu raih raih a, zawng ṭhenkhat chu thingzârah an ban kawi zawr zawr bawk a. Sakhi rual khat hian ngampa tak maiin hnim an lo pet mawlh mawlh a, piah deuhah sazuk no hruai lai pakhat hian hawi zuk zuk chungin hnim a lo pet ve mawlh mawlh a, a note chuan a mei tâwitê chu hem tarh tarh chungin a pui hnute chu a hne leh dâk dâk ṭhin a. Chûng ramsate khawsazia aṭang chuan an thlà a muang hle tih a hriat a, he ngawpui chhûngah hian tibuaitu nei lovin thlamuang takin an lo khawsa tawh ṭhin si a. Mahse, chu ngawpui chhûng ngei mai chu pasalṭhate chuan indona hmunah an rawn thlang ta si a. 

Darbuta chuan a nauteho hnenah chuan, "Tunah hian kan hnu an rawn chhui ṭan mêkin ka ring a, an peih chhûng chu min rawn chhui rawh se. An zuam ang ngawt chu kan ni lovang. Kan lal leh khawtlâng tân chuan a ṭul leh kan ṭang ral raih mai tûr lah ni," a han ti deuh nghut nghut a. A nauteho pawh chuan lu an lo bu nghat nghat hlawm mai. Lal Vankunga hi an ning tawngkhawng tawh a, tun ṭum chu a tâwp thleng law law tûrin an inpeih ru zek zek hlawm mai.

Khua a tlai tial tial a, ngawpui chhûng pawh chu a thim tial tial bawk a, Darṭhuamateho chuan an tum leh beisei ang ngawt chuan hmelmaho chu an pawh mai thei lo. Khua lah chu a tlai tial tial mai si. Ngawpui hnuai phei chu a thim hmâ lehzual a, ṭhiante hmêl pawh hmuh fiah a har ṭan hle tawh mai. Duh lo teh mah se la, chu ngawpui hnuaiah chuan zân an tumtawi angai dâwn ta niin a lang. 

Darṭhuama chuan a hote hnenah chuan, "Khai le, kan mi dâwihzepho chuan min hlau hle a ni ta ve ang, an thâwm rêng a reh êm mai. An hnu kan chhui tih hriain chawlh pawh chàwl ngam lovin an tlânchhe ngat ngat a nih hmêl a, eng pawh ni se, zânin chu hetah hian kan riak phawt a ni ang chu. 

"Naktûk khawvar hunah kan ṭhiante awmna lam panin kan kîr leh ang a, Zolur khua chu kan pan vang vang dâwn nia," a ti charh charh a. Zonuam pasalṭha leh tlangvâlte chu an chauin an mut pawh a chhuak tawh kher mai. An hotupa râl rel dan chu an hrethiam lovin ram chin pawh an hriat lohna hmuna an hmêlmate han ûm vak mai chu ṭul lo an ti hle mai a; mahse, tumahin Darṭhuama thu chu an kalh ngam si lo. An kalsan tâk an ṭhiante kha an ngaihtuah ru hle bawk a ni.

Lêng lén hun âwm vêlah chuan Darbutateho chu an che chhuak leh ta sang sang a. Hmêlmaho awmna lam pan chuan fimkhur taka inzui dam damin an râlthuamte chu hmang mai thei tûrin an lek chhuak far hlawm a, an hmêlah chuan zâmna hmuh tûr reng a awm lo. Lalkhuma pasalṭha chhuanvawr, lal leh khawtlâng tân chuan mahni nunna meuh pawh hlân phal ṭhiau an ni miau va. Thihna chu an tân chuan hahchawlhna ṭha ber a ni si!

Darṭhuamateho chu an mutui hlawm kher mai! An hmêlmate chu an rawn kîr leh an ring phâk hauh lova, chutih a hnêhin an khaw lamah an tlânchhe vang vangin an ring zâwk a ni. Chutiang ngaihdan chu Darṭhuama chuan a neih tlat avângin râlvêng indah pawh ṭul a ti tehchiam lo va, an theih ang angin an mutna tûr an buaipui sawk sawk a, chu ngawpui vawt ruih mai hnuaiah chuan nungcha hrâm ri chiah chiah thâwm chuan kâr lovah a âwi mu ta thuai hlawm a...